ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΑΚΟΥΣ ΟΤΙ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΟΥ ΣΩΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗ ΦΩΤΙΑ…

Η φωτιά στην Κέρκυρα άγγιξε το σπίτι μου. Και θα μπορούσε να το έχει κάψει, σε αυτή τη χώρα όπου όλο και πιο συχνά νομίζω ότι ζούμε «από τύχη».

Είχα πολλά χρόνια να πάω στην Κέρκυρα. Ήταν το νησί του πατέρα μου, το πατρικό του στις Λούτσες, τα καλοκαίρια των παιδικών μου χρόνων, οι ελιές του παππού μου στον Απραό, σχεδόν δίπλα στη θάλασσα. Ένα σπίτι που θυμάμαι να χτίζεται σχεδόν τούβλο τούβλο στη δεκαετία του ’80, μια μικρή ακίνητη περιουσία αν θέλουμε να μιλήσουμε με απόλυτους όρους, αλλά και μια ανεκτίμητη περιουσία άυλη, γεμάτη αναμνήσεις, ανθρώπους, αγάπη, συγκινήσεις…

Ξαναπήγα πέρυσι στην Κέρκυρα μετά από πολύ καιρό. Το όμορφο, καταπράσινο νησί μού φάνηκε πιο όμορφο και πιο πράσινο από ό,τι θυμόμουν. Καθώς οδηγούσα από την πόλη προς τα βόρεια, μια διαδρομή που ήταν πάντα η «τελική ευθεία» του ταξιδιού από την Αθήνα, έβλεπα σημεία πιο πνιγμένα στη βλάστηση από ποτέ κι ένιωθα να με τυλίγει η οικεία μυρωδιά του τοπίου – καταγεγραμμένη κι αυτή κάπου σαν άλλη «φωτογραφική» ανάμνηση.

Όταν ήμουν μικρός, είχα δει μια φωτιά να πλησιάζει το σπίτι μας, που βρίσκεται ανάμεσα στον επαρχιακό δρόμο και τη θάλασσα. Θυμάμαι που βρέχαμε γύρω από το –ημιτελές τότε– σπίτι με νερό από τη στέρνα, όταν ακόμα δεν υπήρχε κοινοτική ύδρευση. Θυμάμαι τους πυροσβέστες μετά, μέσα στη στάχτη, να πίνουν νερό στην αυλή μας. Θυμάμαι μια αναστάτωση που καταλαβαίνω σήμερα ότι είχε πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο από όσο συνειδητοποιούσα.

Η παραλία στον Απραό της Κέρκυρας, Ιούνιος 2022. Π.Κ.

Εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν τα κινητά, το 112 και οι ειδοποιήσεις για εκκένωση, όπως αυτή που στάλθηκε το πρωί της Τρίτης 25 Ιουλίου 2023 στις Λούτσες. Η τωρινή φωτιά έκαιγε μέρες πιο βόρεια, στην Άνω Περίθεια, αλλά ομολογώ ότι στο κλιματιζόμενο αθηναϊκό γραφείο μου δεν είχα καταλάβει ούτε τώρα τον κίνδυνο. Μέχρι που χτύπησε το τηλέφωνο κάποια στιγμή το απόγευμα, για να με αποσπάσει από την ένταση της δουλειάς η πληροφορία ότι είχε δοθεί εντολή εκκένωσης και στον Απραό. Η φωτιά κατέβαινε από το βουνό. Η φωτιά είχε κάψει ήδη μεγάλες εκτάσεις και σπίτια. Η φωτιά…

Πήρα αμέσως έναν γείτονα εκεί να δω τι συμβαίνει. «Το σπίτι σου σώθηκε», ήταν τα πρώτα του λόγια. «Τώρα προσπαθώ να σώσω το δικό μου».

Ο Απραός μέσα στον καπνό, με τη φωτιά να έχει κάψει μέχρι τα καλάμια στην άμμο, 25 Ιουλίου 2023. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ/EUROKINISSI

Η Βόρεια Κέρκυρα μετράει πληγές

Δεν ένιωσα τίποτα όταν μου είπε «το σπίτι σου σώθηκε». Αν αφορούσε κάποιον άλλον, κάπου αλλού, θα είχα πει μάλλον «δόξα σοι ο Θεός». Αλλά εκείνη την ώρα απλώς πάγωσα. Ρώτησα μόνο αν είναι οι άνθρωποι καλά. Ευχήθηκα να πάνε όλα καλά. Αλλά δεν ένιωσα τυχερός. Ένιωσα απλώς αυτό που λέμε καιρό τώρα με φίλους, όποτε συμβαίνει στη χώρα κάτι δραματικό: στην Ελλάδα από τύχη ζούμε. Είμαστε έρμαια μιας τύχης που κάποια στιγμή έχει και ξαναέχει θύματα, σχεδόν με μαθηματική ακρίβεια.

Δεν ένιωσα καθόλου τυχερός. Όπως δεν πιστεύω ότι ήταν απλώς «άτυχοι» όσοι έχουν χάσει το βιος και δικούς τους ανθρώπους, αν όχι την ίδια τους τη ζωή. Ναι, μπορεί να έρθει κάποτε μια «κακιά στιγμή». Είναι όμως άλλο αυτό και άλλο το «χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου». Γιατί το τελευταίο ζούμε, όχι μόνο κάθε χρόνο με τις φωτιές, αλλά και μετά από τραγωδίες για τις οποίες κάποιοι είχαν προειδοποιήσει και κάποιοι όφειλαν να έχουν μεριμνήσει.

Στιγμιότυπο από την Παλιά Περίθεια, Τετάρτη 26 Ιουλίου 2023. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ/EUROKINISSI)

Ακούω στις ειδήσεις να χρησιμοποιείται από κυβερνητικά χείλη ο όρος «πόλεμος» απέναντι στις «καταστροφικές δυνάμεις της φύσης». Ακούω να ξεχειλώνουν το αφήγημα της κλιματικής κρίσης που ναι, είναι εδώ και είναι υπαρκτή, αλλά αυτό δεν δικαιολογεί το πόσο απροετοίμαστοι τη βλέπουμε να επελαύνει.

«Υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής, αν δεν εστιάσουμε στη διαχείριση των δασών, αν δεν προβλεφθεί μια σταθερή χρηματοδότηση και δεν καταλήξουμε σε ένα δεκαετές σχέδιο, δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι», διαβάζω να λέει σε άρθρο της εφημερίδας Η Καθημερινή ο δασολόγος Γιώργος Ευτυχίδης, μέλος της επιτροπής Γκολντάμερ, που κατέθεσε ένα συνολικό πόρισμα για τη διαχείριση δασών και την αντιμετώπιση πυρκαγιών στην Ελλάδα μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι. «Είναι σαν να έχεις ένα κτίριο με στατικό πρόβλημα και αντί να κοιτάξεις πώς θα το στηρίξεις, εσύ να το βάφεις, να φτιάχνεις τον κήπο του, να αλλάζεις τις πρίζες. Η “αστυνομική λογική” στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών είναι αναποτελεσματική».

Η φωτιά «άγγιξε» το σπίτι μας στην Κέρκυρα, έκαψε γύρω δέντρα και κατέληξε να σβήσει στη θάλασσα. Το σπίτι σώθηκε και είμαι ευγνώμων σε όσους το προστάτευσαν, αλλά νιώθω ένα μεγάλο βάρος να με πλακώνει. Το βάρος ότι είμαι σε μια χώρα όπου ζούμε από τύχη.