ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΓΙΑ ΜΑΣ ΟΤΙ Ο ΠΥΡΗΝΑΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΕΧΕΙ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ ΝΑ ΠΕΡΙΣΤΡΕΦΕΤΑΙ

Ήξερες ότι ο πυρήνας της Γης δεν ακολουθεί την περιστροφή του πλανήτη; Μάθε τώρα που σταμάτησε τι μας περιμένει...

Ο καθηγητής σεισμολογίας Παναγιώτης Παπαδημητρίου έχει εξηγήσει στο Magazine τους λόγους που όταν περιμένουμε από τους σεισμολόγους να μας πουν τι θα ακολουθήσει ενός σεισμού, «είναι σαν να ζητάμε από καρδιολόγο να μας κάνει διάγνωση, μόλις ακουμπήσει πάνω μας το στηθοσκόπιο».

Σκεφτείτε, λοιπόν, τι παλεύουν να βρουν όσοι μελετούν το κέντρο της Γης: ο εσωτερικός πυρήνας, που αποτελείται κυρίως από σίδηρο και νικέλιο και εμπεριέχει περίπου το 1/3 της μάζας της Γης, βρίσκεται περίπου 5.150 χιλιόμετρα κάτω από τον φλοιό της Γης. Η απόσταση και η δυσκολία στην εξερεύνηση διατηρούν τον πυρήνα ψηλά στη λίστα με τα λιγότερο κατανοητά περιβάλλοντα του πλανήτη μας.

Χωρίζεται από τον ημι-στερεό μανδύα από τον υγρό εξωτερικό πυρήνα, ο οποίος επιτρέπει στον εσωτερικό πυρήνα να περιστρέφεται με διαφορετική ταχύτητα και κατεύθυνση από εκείνην της περιστροφής της ίδιας της Γης. Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι για την ταχύτητα ή για το αν αυτή αλλάζει με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, έχει σταματά να περιστρέφεται και ίσως να έχει αρχίσει την αντίθετη κίνηση.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι το κέντρο της Γης σταματά και αντιστρέφει την κατεύθυνση σε έναν περιοδικό κύκλο που διαρκεί 60 με 70 χρόνια. Η ανακάλυψη αυτή ίσως μπορεί να λύσει μακροχρόνια μυστήρια σχετικά με το κλίμα και τα γεωλογικά φαινόμενα που επηρεάζουν τον πλανήτη. Εφόσον φυσικά επαληθευτεί με περισσότερες μελέτες.

Πώς είναι τώρα ο πυρήνας της Γης

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Geoscience, ο Yi Yang, συνεργάτης ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου, και ο Xiaodong Song, καθηγητής εκεί, μελέτησαν τα κύματα των σεισμικών δονήσεων που έχουν περάσει από τον εσωτερικό πυρήνα της Γης κατά μήκος παρόμοιων μονοπατιών από τη δεκαετία του 1960, για να συμπεράνουν πόσο γρήγορα περιστρέφεται ο εσωτερικός πυρήνας.

Αυτό που βρήκαν ήταν απροσδόκητο, όπως είπαν.

Μέχρι το 2009, τα σεισμικά αρχεία άλλαζαν με την πάροδο του χρόνου. Έκτοτε, άρχισαν να δείχνουν μικρή διαφορά. Αυτό, είπαν, υποδηλώνει ότι η εσωτερική περιστροφή του πυρήνα είχε σταματήσει την περιστροφή του την τελευταία δεκαετία.

«Όταν κοιτάς τη δεκαετία μεταξύ 1980 και 1990, βλέπεις ξεκάθαρη αλλαγή. Όταν βλέπεις το 2010 έως το 2020, δεν βλέπεις μεγάλη αλλαγή».

Η περιστροφή του εσωτερικού πυρήνα οδηγείται από το μαγνητικό πεδίο που δημιουργείται στον εξωτερικό πυρήνα. Εξισορροπείται από τις βαρυτικές επιδράσεις του μανδύα. Αν μάθουν οι επιστήμονες πώς περιστρέφεται ο εσωτερικός πυρήνας, θα μπορούν να ρίξουν φως στο πώς αυτά τα στρώματα αλληλεπιδρούν και άλλες διεργασίες βαθιά στη Γη.

Ωστόσο, η ταχύτητα αυτής της περιστροφής και το αν ποικίλλει είναι αντικείμενο συζήτησης. Ερευνητές εξηγούν πως ο εσωτερικός πυρήνας δεν σταματάει τελείως. Το εύρημα της τελευταίας μελέτης σημαίνει ότι ο εσωτερικός πυρήνας είναι πλέον πιο συγχρονισμένος με τον υπόλοιπο πλανήτη από ό,τι πριν από μια δεκαετία, όταν περιστρεφόταν λίγο πιο γρήγορα.

Άρα, δεν συμβαίνει κάτι το κατακλυσμικό. Ενώ η περιστροφή του πυρήνα επηρεάζει το επιφανειακό περιβάλλον της Γης, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτός ο διακόπτης περιοδικής περιστροφής είναι ένα φυσιολογικό μέρος της συμπεριφοράς του, που δεν εγκυμονεί κινδύνους για τη ζωή στον πλανήτη μας.

Οι Song και Yang υποστηρίζουν ότι, με βάση τους υπολογισμούς τους, μια μικρή ανισορροπία στις ηλεκτρομαγνητικές και βαρυτικές δυνάμεις θα μπορούσε να επιβραδύνει και ακόμη και να αντιστρέψει την περιστροφή του εσωτερικού πυρήνα. Πιστεύουν ότι αυτό είναι μέρος ενός κύκλου επτά δεκαετιών και ότι το σημείο καμπής –όπως εντόπισαν στα δεδομένα τους γύρω στο 2009/2010– συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του 1970.

Τονίστηκε πως αυτό που μελετάται είναι χιλιάδες χιλιόμετρα θαμμένο κάτω από τα πόδια μας και χρησιμοποιούνται γεωφυσικές μέθοδοι για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Ως εκ τούτου, χρειάζεται μεγάλη προσοχή μέχρι τα πολυεπιστημονικά ευρήματα να επιβεβαιώσουν τις υποθέσεις και τα εννοιολογικά μας πλαίσια.

«Σκεφτείτε τους γιατρούς που μελετούν τα εσωτερικά όργανα του σώματος των ασθενών, χρησιμοποιώντας ατελές ή περιορισμένο εξοπλισμό. Παρά την πρόοδο, η εικόνα μας για την εσωτερική Γη είναι ακόμα θολή και είμαστε ακόμα στο στάδιο της ανακάλυψης», διευκρίνισε ο Hrvoje Tkalcic γεωφυσικός στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας και συγγραφέας του «The Earth's Inner Core: Revealed by Observational Seismology».