ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟ ΕΝΥΔΡΕΙΟ ΜΑΣ ΑΝ ΦΥΓΟΥΜΕ ΓΙΑ ΔΙΑΚΟΠΕΣ;
Συμβουλευόμαστε τον ειδικό και μαθαίνουμε πώς θα κρατηθεί ζωντανό το οικοσύστημα του ενυδρείου μας όταν θα λείπουμε σε διακοπές, ώστε επιστρέφοντας να βρούμε τα ψάρια μας όπως τα αφήσαμε: να κολυμπούν χορτασμένα.
Καταδυόμενη στις παιδικές αναμνήσεις βρίσκομαι μπροστά στο –εντυπωσιακό στα μάτια μου τότε– ενυδρείο μιας ψαροταβέρνας στον νότο της Αττικής. Το πήγαινε-έλα των χρυσόψαρων έδινε ζωή στα βαρετά οικογενειακά απομεσήμερα, όταν το γεύμα τελείωνε και τα παιδιά παίρναμε παγωτό ξυλάκι και κάναμε τα ψάρια «δικά μας». Το χοντρό είναι του Δημήτρη. Το γουρλομάτικο δικό μου. Μπαμπά, πότε θα πάρουμε κι εμείς ενυδρείο; Καμία απάντηση.
Κάπως έτσι αυτό το ενυδρείο έγινε απωθημένο. Καμιά γυάλα με χρυσόψαρα δεν κατάφερε να δαμάσει την παιδική επιθυμία, που την κοίμισε αλλά δεν την έσβησε ο χρόνος. Και πριν από λίγες εβδομάδες, το ενυδρείο με τα εντυπωσιακά ψάρια και φυτά που είδα στην αίθουσα αναμονής ενός ιατρείου, μου σφήνωσε την ιδέα απόκτησης ενός μικρού οικιακού ενυδρείου. Και στις διακοπές τι θα κάνουμε; Ήταν η εύλογη απορία των μελών της οικογένειας, που κάθε καλοκαίρι το θέμα διαχείρισης σκύλου και γατιών μπολιάζει με αγωνία το φευγιό μας. Οπότε πήραμε τη γνώμη του ειδικού για να μας κατατοπίσει.
Το ενυδρείο ως οικοσύστημα
Συνομιλώντας με τον Σπύρο Βεσσαλά, ειδικό στην κατασκευή και συντήρηση ενυδρείων, συνειδητοποιώ ότι η υπόθεση «ενυδρείο» περιγράφεται ως μια διαδρομή και όχι ως ένα «απόκτημα». Ή έτσι θα έπρεπε να είναι. Προϋποθέτει μία ευαισθησία για το οικοσύστημα και ένα ενδιαφέρον για τον κύκλο της ζωής. Όταν έχεις ένα ενυδρείο στο σπίτι, είναι σαν να έχεις μία οθόνη στην οποία προβάλλεται αδιάκοπα ένα ντοκιμαντέρ: γέννηση, αναπαραγωγή, θάνατος και όλα αυτά μπορεί να συμβούν για κάποια ψάρια μέσα σε τρεις μήνες.
Όπως λέει ο κ. Βεσαλλάς, «ακόμη και το πιο απλό οικιακό ενυδρείο γλυκού νερού –υπάρχουν και θαλάσσια με μεγαλύτερο κόστος και πολυπλοκότερη λειτουργία– αντιμετωπίζεται σαν ένα οικοσύστημα. Απαιτεί κάποια ελάχιστη υποδομή, αλλά κυρίως χρειάζεται το ενδιαφέρον του ιδιοκτήτη που φιλοξενεί σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον ζωντανούς οργανισμούς».
Ψαράκια, γαριδίτσες, σαλιγκάρια και –ζωντανά– φυτά , όλα του γλυκού νερού, έχουν ανάγκη από φροντίδα. Αυτό δεν σημαίνει έναν άνθρωπο να τα φροντίζει διαρκώς, όπως γίνεται για παράδειγμα με τον σκύλο μας. Η τεχνολογία μας βοηθάει να ελέγχουμε –και ως ένα σημείο να φροντίζουμε– το ενυδρείο από απόσταση.
Ενώ εσύ κάνεις βουτιές, το ενυδρείο σου σφύζει από ζωή
Όταν έχεις ενυδρείο, πρέπει να διασφαλίσεις τη συνεχή παροχή ρεύματος. Ένα μικρό κλασικό οικιακό ενυδρείο μπορεί να μείνει χωρίς ρεύμα για πολύ λίγες ώρες. Αλλά θα πρέπει να μάθεις ότι στο σπίτι σου έγινε διακοπή ρεύματος ακόμη κι αν κολυμπάς στα Κουφονήσια. Η τεχνολογία προσφέρει αυτό το «μάτι» στο σπίτι συνήθως μέσω του συναγερμού ή της τοποθέτησης κάμερας που βλέπει τι γίνεται ενώ εσύ λείπεις και σε «ειδοποιεί». Το Wi-Fi κάνει κι εδώ το θαύμα του. Προϋπόθεση είναι να υπάρχει ένας άνθρωπος που έχει κλειδί σπιτιού για παν ενδεχόμενο και ώρα ανάγκης. Και αυτό δεν αφορά μόνο στο ενυδρείο. Ποιος δεν θα ήθελε να ξέρει αν έπεσε το ρεύμα για δώδεκα ώρες όταν στο σπίτι υπάρχει καταψύκτης σε λειτουργία;
Εκτός από το ρεύμα, δύο ακόμη πράγματα χρειάζεται το ενυδρείο: σωστή θερμοκρασία περιβάλλοντος και παροχή τροφής ή συμπληρωμάτων. Όσον αφορά στη θερμοκρασία, αυτή δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 28–29 βαθμούς Κελσίου. Αν το ενυδρείο είναι τοποθετημένο σε σκιερό μέρος και το σπίτι δεν ανεβάζει συνήθως υψηλές θερμοκρασίες, δεν θα υπάρχει πρόβλημα.
Αν όμως οι καιρικές συνθήκες είναι ακραίες και το θερμόμετρο του σπιτιού δείξει πάνω από 30 βαθμούς Κελσίου, τότε το μικρό αυτό οικοσύστημα κινδυνεύει. Γι’ αυτό υπάρχει ειδικός εξοπλισμός όπως τα ενυδριακά ανεμιστηράκια και τα ενυδριακά ψυκτικά μηχανήματα. Εφόσον υπάρχουν εγκατεστημένα συστήματα απομακρυσμένου ελέγχου του σπιτιού, τα πράγματα είναι πιο εύκολα, γιατί μπορεί κανείς να θέσει από απόσταση σε λειτουργία το κλιματιστικό, ώστε η θερμοκρασία του σπιτιού να διατηρείται σε ανεκτά επίπεδα.
Το θέμα της «σίτισης», ενώ φαντάζει ως το πιο πολύπλοκο, είναι το απλούστερο όλων. Το ενυδρείο μπορεί να παίρνει τροφή ή συμπληρώματα μέσω αξιόπιστων μηχανημάτων: τις αυτόματες ταΐστρες ή τις δοσομετρικές αντλίες, οι οποίες ρυθμίζονται έτσι ώστε να δίνουν την κατάλληλη ποσότητα. Σαν να είμαστε εκεί δηλαδή όταν τα ψάρια, οι γαριδούλες ή τα σαλιγκάρια μας πεινάνε.
Να το προσέχεις!
Αν παρά τη χρήση της τεχνολογίας και τα ειδικά γκάτζετ που πωλούνται σε εξειδικευμένα καταστήματα έχεις αγωνία για το ψάρι που ονόμασες Γουάντα για χάρη της ταινίας, οι εταιρείες που ασχολούνται με κατασκευές ενυδρείων συνήθως προσφέρουν υπηρεσίες φροντίδας και συντήρησης. Πώς δηλαδή κάποιοι προσλαμβάνουν μία κυρία ή έναν κύριο για να ταΐζει τη γάτα που ξεμένει στο διαμέρισμα τον Αύγουστο; Στα κλασικά πάντως οικιακά ενυδρεία αυτές οι υπηρεσίες φροντίδας συνήθως δεν χρειάζονται. Αν κάποιος επιλέξει να διατηρήσει στο ενυδρείο του οργανισμούς σπανιότερους και απαιτητικότερους στη φροντίδα, απαιτείται άλλη υποδομή και επιπλέον παρακολούθηση από ειδικό, όταν η περίοδος των διακοπών προβλέπεται να διαρκέσει πολύ.
Και μία υπενθύμιση του γλυκού νερού
Το ενυδρείο δεν είναι κάτι στατικό. Μπορεί να εξελιχθεί ή να αλλάξει, να διαμορφώσει την εικόνα του σπιτιού ή ακόμα και τις ίδιες της συνήθειες της οικογένειας: «Η τηλεόραση νικιέται από το ενυδρείο. Αν σου αρέσει η φύση και η παρατήρησή της το ενυδρείο μπορεί να γίνει μαγικό. Μαθαίνεις, για παράδειγμα, ότι τα ψάρια δεν πηγαινοέρχονται άσκοπα, όπως νόμιζες, αλλά μπορεί να ψάχνουν για ταίρι», μας λέει ο Σπύρος Βεσσαλάς και κατανοούμε τι θέλει να πει περιγράφοντας το ενυδρείο: «Είναι ένα ταξίδι στο οποίο διαρκώς μαθαίνεις. Και για όσους το αγαπάνε, το ταξίδι αυτό δεν σταματάει».