ΤΙ ΕΜΑΘΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΦΙΛΙΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Ο τρόπος που τα παιδιά διαχειρίζονται τις σχέσεις τους έχει πολλά να μας διδάξει για τις δικές μας φιλίες.

Διανύοντας την πέμπτη δεκαετία της ζωής μου, αισθάνομαι πιο κατασταλαγμένη, πιο ήρεμη και πιο συνειδητοποιημένη από ποτέ. Οι φιλίες μου είναι ο χώρος μέσα στον οποίο είμαι 100% ο εαυτός μου, εκεί όπου –συνεχίζω να– ανθίζω και να αναγνωρίζω τις αξίες που αποτελούν για μένα πυλώνες στη ζωή μου. Όχι μόνο οι άνθρωποι που επιλέγω, αλλά και η ίδια η φύση των σχέσεών μου έχει αλλάξει, φυσικά προς το καλύτερο. Κι ένα τεράστιο μέρος αυτής της αλλαγής οφείλεται στο ότι έχω τον χρόνο και τη διάθεση να παρατηρήσω προσεκτικά και να συνειδητοποιήσω το πώς κινούνται τα παιδιά, σε μία ηλικία που είναι ακόμη αυθόρμητα κι αυθεντικά.

Ξεκινώντας από τον δεκάχρονο γιο μου και τους φίλους του, και απλώνοντας το βλέμμα μου στα πιτσιρίκια που παρατηρώ στην πλατεία, στα πάρτι και τις παιδικές χαρές, αυτά είναι μερικά από τα πράγματα που έχω καταλάβει ότι με έχουν εμπνεύσει από τον κόσμο τους και με έχουν βοηθήσει στις σχέσεις μου με τους ενήλικες γύρω μου:

Τα παιδιά τσακώνονται και τα βρίσκουν αμέσως

Σε αντίθεση με «τους μεγάλους», η ένταση ανάμεσα στα παιδιά δεν αργεί να κλιμακωθεί και να ξεσπάσει σε καυγά, πολλές φορές άγριο και συχνά σωματικό. Όσο γρήγορα όμως τσακώνονται, άλλο τόσο γρήγορα τα ξαναβρίσκουν μεταξύ τους. Μέχρι να γυρίσεις το κεφάλι σου, οι κλωτσιές έχουν γίνει αγκαλιές και οι φωνές έχουν μεταμορφωθεί σε γέλια.

Τα παιδιά δεν κρατάνε θυμό, πάνε αμέσως παρακάτω, ενώ –το σημαντικότερο– δεν αφήνουν τον τσακωμό να ποτίσει τη σχέση τους. Αν ρωτήσεις ένα παιδί πώς πέρασε με τον φίλο του, το πιο πιθανό είναι να μη θυμάται καν ότι τσακώθηκαν, αφού για εκείνα όλα είναι μέσα στο πρόγραμμα.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Δοκίμασα να εφαρμόσω αυτό το παράδειγμα των παιδιών στη σχέση μου με τον άντρα μου. Φυσικά εδώ δεν υπήρχαν κλωτσιές και φωνές, αλλά μπηχτές και κόντρα. Αμέσως μετά τον τσακωμό, έκανα σα να μην τρέχει τίποτα. Μόλις με είδε χαλαρή και γλυκιά μαζί του, με κοίταξε με ανακούφιση. Δεν θα κάναμε πια «μούτρα» ο ένας στον άλλο χάνοντας πολύτιμο χρόνο.

Τα παιδιά τα λένε όλα φάτσα-φόρα

Έχετε ακούσει παιδιά να μιλάνε μεταξύ τους χωρίς να σκέφτονται αν τα ακούει κανείς; Θα σας σηκωθεί η τρίχα – και θα ξεκαρδιστείτε. «Τι έχει το μάτι σου;» θα ρωτήσουν ευθέως ένα παιδί με στραβισμό. «Τα κόκκινα μαλλιά σου είναι σαν ψεύτικα». «Δεν μπορείς να παίξεις μαζί μας μπάσκετ γιατί είσαι κοντός, περίμενε να τελειώσει ο αγώνας και θα παίξουμε μετά μαζί σουτάκια». «Έχεις μύξες στο μάγουλό σου». «Αυτός είναι ο κανονικός μπαμπάς σου;»

Αυτά και άλλα πολλά, ακόμη πιο αμήχανα για έναν ενήλικα, ακούω και καταγράφω καθημερινά. Ναι, τα παιδιά είναι σκληρά, αλλά και ειλικρινή, αφιλτράριστα. Δεν φέρονται σα να μη συμβαίνει τίποτα για να μη θίξουν τον άλλο όταν κάτι είναι οφθαλμοφανές. Προτιμούν να του πουν κατάμουτρα την αλήθεια, κι ας πονάει. Έτσι τουλάχιστον ο άλλος έχει την ευκαιρία να διορθώσει κάτι που μπορεί, ή έστω να μην αισθάνεται ότι πρέπει να κρύβει το ότι, π.χ. ο μπαμπάς που τον παίρνει από το μάθημα είναι ο θετός του γονιός.

Σίγουρα θα πρέπει να μην ξεχνάμε πως το φίλτρο της ωριμότητας που προστίθεται με τα χρόνια είναι καλό, γιατί προστατεύει τα συναισθήματα του άλλου, αλλά λίγη εντιμότητα κάνει καλό σε όλους.

Στις παιδικές σχέσεις δεν υπάρχουν αμήχανες σιωπές

Αν βρεθείτε κοντά σε παιδιά που κάθονται παρέα, θα έχετε την ευκαιρία να απολαύσετε μία συνθήκη που όλο και πιο σπάνια συναντάμε ανάμεσα σε ενήλικες: Ακόμη κι αν δεν έχουν τίποτα να πουν το ένα στο άλλο, κάθονται στην σιωπή χωρίς να αισθάνονται την ανάγκη να τη γεμίσουν με λόγια.

Μπορεί το καθένα να ασχολείται με κάτι διαφορετικό, ή απλά να κάθονται μαζί, χωρίς αποσπάσεις, και να απολαμβάνουν ήσυχα το ένα την παρέα του άλλου. Που και που ένα χαμόγελο ή ένα βλέμμα λέει όσα δεν ακούγονται, και that’s it! Αντί για σιωπηλή αμηχανία, άνετη ησυχία.

Σκεφτείτε εσάς και τους ανθρώπους σας όταν κάθεστε μαζί, αλλά ο καθένας είναι συγκεντρωμένος στο κινητό του, αφαιρέστε τα κινητά και, αυτό είναι!

Διπλωματία μηδέν

Πείραξες τον φίλο μου; Είσαι εχθρός μου. Τα μικρά παιδιά έχουν την τάση να παίρνουν ξεκάθαρα μέρος «με» τον έναν ή τον άλλο, να διαλέγουν μεριές, να κατατάσσουν τους εαυτούς τους και να δηλώνουν πίστη. Ακόμη δεν έχουν μπει στο στάδιο της διαπραγμάτευσης και δεν πιστεύουν στη διπλωματία που θέλει να είσαι φίλος με δύο ανθρώπους οι οποίοι είναι «εχθροί», κρατώντας λευκή σημαία.

Προσέξτε, δε λέω να φτάνουμε κι εμείς σε τέτοια επίπεδα που υποδηλώνουν έναν ακόμη ανώριμο εγκέφαλο, αλλά να πάρουμε έμπνευση από τα παιδιά και να υιοθετήσουμε αυτή τη μαγική αίσθηση της πίστης και της αφοσίωσης στους ανθρώπους μας, χωρίς να παρασυρόμαστε από την ανάγκη μας να «τα έχουμε με όλους καλά».

Το τέλος μιας σχέσης

Σκεφτείτε πόσο εύκολο θα ήταν, όταν τελειώνει μία σχέση ή μία φιλία, να λέμε ο ένας στον άλλο «δε σε έχω πια φίλο», «κόψε», ή «ξεπαρεού». Πόσες φορές δεν έχετε αφήσει μία σχέση να σέρνεται στα χρόνια, τροφοδοτώντας τη μόνο τόσο όσο χρειάζεται για να μην μαραθεί και πεθάνει, απλά και μόνο επειδή δεν μπαίνετε στη διαδικασία να είστε ξεκάθαροι όταν καταλάβετε ότι έχει τελειώσει;

Από το συμφέρον μέχρι την ανασφάλεια, οι λόγοι πίσω από αυτή την ενήλικη συμπεριφορά μπορεί να είναι πολλοί, σίγουρα πάντως μας απομακρύνουν από τον αληθινό εαυτό μας, που στην πραγματικότητα δε νοιάζεται εάν τον συμπαθούν οι άλλοι, ή αν θα φανεί ο κακός της ιστορίας.

Μία μικρή υποσημείωση: Τα παιδιά, όσο εύκολα λένε «κόψε», άλλο τόσο εύκολα μπορεί να πουν: «Θες να γίνουμε φίλοι;» Λειτουργεί, λοιπόν, με δύο τρόπους, πάντα όμως με ξεκάθαρη και αυθεντική πρόθεση, με τόλμη και χωρίς πολλά κοινωνικά φίλτρα.