ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΚΟΙΝΟΒΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΦΑΝΤΑΖΕΣΑΙ

Τα σύγχρονα κοινόβια δεν είναι όπως εκείνα που βλέπουμε στις ταινίες από τη δεκαετία του 1960. Προσφέρουν ένα πιο υποστηρικτικό περιβάλλον διαβίωσης στους κατοίκους των δυτικών μεγαλουπόλεων.

Πριν από μερικά χρόνια, όταν το παιδί μας ήταν μικρότερο και εμείς, οι γονείς του, εργαζόμασταν πολλές ώρες καθημερινά (ακόμη και μερικά Σαββατοκύριακα), είχα σκεφτεί ότι ίσως θα ήταν ωραία να μπορούσαμε να μοιραζόμαστε τις δουλειές και το baby sitting με άλλες οικογένειες, με τις οποίες θα μέναμε μαζί, αλλά και ανεξάρτητα.

Για παράδειγμα, να μαγειρεύει κάποιος που δεν εργάζεται για όλες τις οικογένειες, τα παιδιά να παίζουν σε μια κοινή αυλή όπου θα αρκούσε ένας ενήλικας να τα προσέχει ή όταν κάποιο ζευγάρι θα ήθελε να βγει, ένα άλλο θα έκανε baby sitting κ.ο.κ. Δεν μπορούσα τότε να φανταστώ τις πιο οργανωτικές λεπτομέρειες μιας τέτοιας ιδέας, αλλά υπέθετα ότι κάποιος που δεν θα ήταν σε θέση να προσφέρει σε έργο, θα προσέφερε σε χρήμα.

Ποιοι χρειάζονται ένα κοινόβιο στις μέρες μας

Πριν από λίγες μέρες, παρακολουθώντας ένα δανέζικο σίριαλ, διαπίστωσα ότι στο εξωτερικό υπάρχουν τέτοια σύγχρονα κοινόβια, όπου μερικές οικογένειες ή και μεμονωμένα άτομα ζουν μαζί για κάποιο διάστημα.

Φυσικά, υπάρχουν αντίστοιχα αρχιτεκτονικά projects και εταιρείες που αναλαμβάνουν να «ταιριάξουν» τους ανθρώπους, ανάλογα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους.

iStock

Αν για παράδειγμα είσαι μονογονέας, μπορείς να ταιριάξεις με έναν άλλο μονογονέα και μια μεγαλύτερη σε ηλικία κυρία που θα φροντίζει το σπίτι και θα μαγειρεύει, πληρώνοντας χαμηλότερο ενοίκιο.

Οι εταιρείες που κάνουν αυτή τη δουλειά, μετατρέπουν σε συγκάτοικους συνταξιούχους με νεότερους, μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους που μένουν μόνοι, μονογονεϊκές οικογένειες, άτομα με αναπηρία με κάποιον που θα μπορεί να τα βοηθάει (με συγκεκριμένες προϋποθέσεις), ακόμη και επαγγελματίες του ίδιου χώρου οι οποίοι έχουν παρόμοιο τρόπο ζωής.

Για να ενταχθείς σε ένα τέτοιο κοινόβιο και να ζήσεις μαζί με άλλους, περνάς από συνεντεύξεις κατά τις οποίες διερευνώνται οι ανάγκες σου, συσχετίζονται με τις πιθανές ανάγκες των άλλων και καθορίζονται όροι και προϋποθέσεις για τη συγκατοίκηση.

Στο σίριαλ που έβλεπα, για παράδειγμα, μία οικογένεια με δίδυμα 1 έτους επιλέγει να ζήσει σε ένα τέτοιο κοινόβιο, καθώς η μητέρα βρίσκει μία απαιτητική δουλειά που την αναγκάζει να ταξιδεύει πολύ συχνά στο εξωτερικό. Ο πατέρας, που είναι ψυχολόγος, ανταλλάσσει τις υπηρεσίες του με τη φροντίδα που θα παρέχει μια άλλη οικογένεια στα μωρά παιδιά του τις ώρες που θα είναι στην εργασία του.

Σύγχρονα κοινόβια: Ένα υποστηρικτικό περιβάλλον διαβίωσης

Αυτού του είδους τα κοινόβια, όπου διαμένουν ολόκληρες οικογένειες έχουν συγκεκριμένες στεγαστικές ανάγκες. Γι' αυτό και τα συγκροτήματα των κατοικιών πρέπει να οικοδομηθούν με έναν συγκεκριμένο τρόπο.

Πριν από περισσότερα από 40 χρόνια ο Δανός αρχιτέκτονας Jan Gudmand-Høyer, δυσαρεστημένος από τη ζωή στην πόλη ή σε απομονωμένες προαστιακές μονοκατοικίες, ξεκίνησε να εργάζεται πάνω στην άποψή του για την κοινοτική στέγαση – ιδιόκτητα σπίτια που μοιράζονταν κοινόχρηστες εγκαταστάσεις προκειμένου να δημιουργηθεί «ένα πιο υποστηρικτικό περιβάλλον διαβίωσης».

Ξεκαθάρισε από την αρχή ότι, αν και ήταν αρχιτέκτονας στο επάγγελμα, «το co-housing δεν σχετίζεται με ένα συγκεκριμένο αρχιτεκτονικό στυλ. Είναι τρόπος ζωής». Αυτές οι αρχικές κοινότητες συχνά περιστρέφονταν γύρω από ομάδες ολόκληρων οικογενειών που ζούσαν μαζί και μοιράζονταν τα βάρη της καθημερινής ζωής, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής μέριμνας.

iStock

Σήμερα, τέτοια κοινόβια υπάρχουν και αλλού, όπως για παράδειγμα στο South Wellington της Νέας Ζηλανδίας. Ο τρόπος που είναι χτισμένη η κοινοβιακή κατοικία, σου δίνει μια ιδέα και του τρόπου ζωής εκεί. Υπάρχουν μεγάλοι κοινόχρηστοι χώροι για συναντήσεις, μικρότερα διαμερίσματα, κοινές εγκαταστάσεις για τα πλυντήρια, μία ή δύο μεγάλες κουζίνες κ.λπ.

Όταν πάλι πρόκειται για μικρότερες ομάδες ανθρώπων, για παράδειγμα, δύο μονογονεϊκές οικογένειες, τότε ένα σπίτι με 4 υπνοδωμάτια και 2 μπάνια είναι αρκετό.

Είναι οι Έλληνες έτοιμοι για τη ζωή στο κοινόβιο;

Βλέποντας αυτό το σύγχρονο υποστηρικτικό περιβάλλον διαβίωσης, δεν μπορώ παρά να θυμηθώ τα παλιά ελληνικά χωριά και τον άτυπο υποστηρικτικό τρόπο που ζούσαν οι κάτοικοί τους.

Στις σημερινές ελληνικές πόλεις, η γιαγιά και ο παππούς εξακολουθούν με έναν τρόπο να προσφέρουν και να δέχονται φροντίδα από τις οικογένειες των παιδιών τους. Στο εξωτερικό όμως, που οι οικογενειακοί δεσμοί δεν μοιάζουν με των Ελλήνων, οι ανάγκες οδηγούν σε νέα μοντέλα στέγασης.

Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθώ να πιστεύω ότι ορισμένοι άνθρωποι θα είχαν σημαντικά οφέλη από έναν τέτοιο τρόπο ζωής και ίσως θα άξιζε μια προσπάθεια ενός αρχιτέκτονα, ο οποίος βέβαια θα ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του.