ΤΑ 8 ΠΙΟ ΖΕΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ ΗΤΑΝ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑ

Αν κάποιος αμφιβάλλει ότι ζούμε μια κλιματική κρίση, δεν έχει παρά να δει την ετήσια ανάλυση για τις θερμοκρασίες στη Γη τη χρονιά που μας πέρασε. Το 2021 ήταν η 6η πιο ζεστή χρονιά στην ιστορία του πλανήτη και επιστέγασμα σε μια κυριολεκτικά καυτή δεκαετία.

Η ΝΑSA (National Aeronautics and Space Administration) και η NOA (National Oceanic and Atmospheric Administration) δημοσίευσαν την Παρασκευή 14/1 την ετήσια ανάλυσή τους για τις παγκόσμιες θερμοκρασίες. Δεν θα έλεγες ότι τα νέα είναι καλά. Όχι όσον αφορά την κλιματική κρίση, για την οποία δεν πρέπει να αμφιβάλλει κανείς.

Κατ’ αρχάς γιατί οι παγκόσμιες θερμοκρασίες του 2021 ήταν κατά 0,85 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο του καθορισμένου σημείου αναφοράς των καταγραφών της NASA – που είναι η χρονική περίοδος από το 1951 έως το 1980.

Δεύτερον, το 2021 έδωσε την έκτη υψηλότερη μέση θερμοκρασία της ιστορίας – για την ακρίβεια, από το 1880, όταν άρχισαν οι σχετικές καταγραφές.

Τρίτον, η Γη ήταν το 2021 περίπου 1,1 βαθμούς Κελσίου πιο θερμή από τον μέσο όρο που υπήρχε στα τέλη του 19ου αιώνα και την αρχή της βιομηχανικής επανάστασης.

Ας δούμε τι είχαν να πουν αυτοί που κάνουν τις μετρήσεις.

Κλιματική κρίση: Μια καυτή δεκαετία

Το 2021 ήταν η έκτη πιο ζεστή χρονιά της ιστορίας (κάνει παρέα στη συγκεκριμένη θέση της λίστας με το 2018). Ήταν ελαφρώς καλύτερη από το 2020. Κάτι που μπορεί να έλεγες ότι είναι καλό μαντάτο. Οι επιστήμονες, ωστόσο, δεν συμφωνούν. Η Bridget Seegers, ωκεανογράφος της NASA, εξήγησε χαρακτηριστικά στο WIRED ότι «το σημαντικό που πρέπει να προσέξουμε όλοι είναι το trend που διαμορφώνεται. Αυτό θέλει την τελευταία οκταετία να ήταν η πιο ζεστή όλων».

Για τον υπολογισμό των παγκοσμίων θερμοκρασιών, οι αρμόδιοι συγκέντρωσαν δεδομένα από τους μετεωρολογικούς σταθμούς όλου του πλανήτη, συν μετρήσεις από πλοία και σημαδούρες που υπάρχουν στον ωκεανό.

Το «κορίτσι» που έριξε λίγο τη ζέστη

Ένας από τους λόγους που το 2021 είχε χαμηλότερες θερμοκρασίες από το 2020 φέρεται να είναι η La Niña (σημαίνει «το κορίτσι»), ένα ωεκάνιο και ατμοσφαιρικό φαινόμενο που επηρεάζει όλο τον πλανήτη και ιδιαίτερα τη Βόρειο Αμερική. Κατά τη διάρκειά του, η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας στο ανατολικό ισημερινό τμήμα του κεντρικού Ειρηνικού Ωκεανού είναι χαμηλότερη από την κανονική κατά 3–5°C.

Είναι προϊόν ισχυρών ανέμων που σαρώνουν τον ωκεανό, ωθώντας το ανώτερο στρώμα του νερού προς την Ασία. Έτσι, προκαλεί τα βαθύτερα και ψυχρότερα νερά να κινηθούν προς την επιφάνεια, για να καλύψουν το κενό. Ενόσω συμβαίνει αυτό, επηρεάζεται η ατμόσφαιρα. Για παράδειγμα, αλλάζει τον αεροχείμαρρο πάνω από τις ΗΠΑ και οδηγεί σε περισσότερους τυφώνες στον Ατλαντικό. Η θάλασσα δροσίζει την κατάσταση, απορροφώντας θερμότητα από τον αέρα.

Σημειωτέον, άπαξ και εμφανιστεί η La Niña (κάτι που συμβαίνει κάθε λίγα χρόνια), μένει για τουλάχιστον πέντε μήνες.

Ο ρόλος της πανδημίας

Ένας άλλος παράγοντας που έπαιξε ρόλο στις χαμηλότερες θερμοκρασίες του 2021 συγκριτικά με εκείνες του 2020, ήταν η πανδημία Covid-19. To 2020, με τα lockdown, υπήρχαν λιγότερες εκπομπές αερίων προς τον ουρανό, συμπεριλαμβανομένων των αερολυμάτων που συνήθως αντανακλούν μέρος της ηλιακής ενέργειας πίσω στο διάστημα. Με την αφαίρεσή τους, ο αέρας γίνεται πιο καθαρός και υπάρχει αντίκτυπος στη θερμοκρασία.

Unsplash Bayu Syaits

Όταν το 2021 βγήκαμε από τα σπίτια μας, οι εκπομπές αερίων αυξήθηκαν, ομοίως και η ρύπανση, που λειτουργούν σαν μια κάποια «ασπίδα» στις ακτίνες του ήλιου.

Ο κόσμος καίγεται

Η ανακοίνωση της NASA προκαλεί ανησυχία, καθώς το 2021 κατάφερε να αντισταθμίσει όλους τους παράγοντες ψύξης και να δώσει την έκτη πιο υψηλή θερμοκρασία της ιστορίας. Την ίδια ώρα, 1,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν σε μέρη όπου σημειώθηκαν οι πιο υψηλές θερμοκρασίες που έχουν καταγραφεί ποτέ, όπως ενημερώνει μελέτη του Berkeley Earth.

Στη λίστα είναι χώρες της Ασίας, όπως η Κίνα, η Βόρεια και η Νότια Κορέα, αφρικανικά κράτη, όπως η Νιγηρία και η Λιβερία, και μέρη στη Μέση Ανατολή, όπως η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ.

iStock

Ερευνητής του Berkeley Earth διευκρίνισε ότι «ενώ αναφέρουμε τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ουδείς ζει αυτόν τον μέσο όρο. Στην πραγματικότητα, τα 2/3 του πλανήτη είναι ωκεανός –όπου δεν ζουν πολλοί–, ενώ οι χερσαίες περιοχές θερμαίνονται –κατά μέσο όρο– πολύ πιο γρήγορα από τον υπόλοιπο κόσμο».

Από τη στιγμή που η Γη θερμαίνεται τόσο γρήγορα, παρατηρούνται ολοένα και πιο συχνά έντονα κύματα καύσωνα σε διαφορετικά μέρη του πλανήτη. Το καλοκαίρι του 2021 ο δυτικός Καναδάς και το κομμάτι των ΗΠΑ στον Βορειοδυτικό Ειρηνικό είχαν θερμοκρασίες ανώτερες των 49 βαθμών Κελσίου, που στοίχισαν πολλές ζωές. Οι επιστήμονες τόνισαν ότι το κύμα καύσωνα που έζησε το Πόρτλαντ θα ήταν αδύνατο, αν δεν υπήρχε κλιματική αλλαγή.

«Όπως εξελίσσονται τα πράγματα, μέχρι το τέλος του αιώνα και όσο περισσότερο θερμαίνεται ο κόσμος, κάτι που συνέβαινε μια φορά σε 150.000 χρόνια, θα γίνεται μια φορά σε μια δεκαετία ή σε μια πενταετία».

Οι υψηλές θερμοκρασίες οδήγησαν στην πυροδότηση πυρκαγιών, την καταστροφή καλλιεργειών και την έλλειψη νερού.

Έρχονται χειρότερα;

Οι επιστήμονες τόνισαν και ότι οι υψηλές θερμοκρασίες επιδεινώνουν τις καταστροφές με τους πλέον απροσδόκητους τρόπους. Έδωσαν ως παράδειγμα το γεγονός ότι η πιο ζεστή ατμόσφαιρα συγκρατεί περισσότερο νερό και έτσι προκαλούνται ισχυρότερες βροχοπτώσεις και περισσότερες πλημμύρες, όπως διαπιστώθηκε στην Ευρώπη το καλοκαίρι.

iStock

Τα πιο θερμά νερά στον Κόλπο του Μεξικού ενίσχυσαν τους τυφώνες που πέρασαν και από τη Νέα Υόρκη. «Στις ΗΠΑ υπήρξαν 20 καιρικές και κλιματικές καταστροφές, που είχαν ως συνέπεια απώλειες που ξεπέρασαν το 1.000.000.000 δολάρια, για καθεμία. Οι συνολικές ζημιές έφτασαν στα 145 δισεκατομμύρια δολάρια, το τρίτο μεγαλύτερο ποσό που έχει καταγραφεί στην ιστορία».

Ο διοικητής της ΝASA, Bill Nelson επισήμανε ότι «η επιστήμη δεν αφήνει περιθώριο αμφιβολίας: η κλιματική αλλαγή είναι η υπαρξιακή απειλή της εποχής. Τα οκτώ από τα 10 πιο ζεστά χρόνια στην ιστορία του πλανήτη καταγράφηκαν την τελευταία δεκαετία. Χρειάζεται τολμηρή δράση για να αποφύγει η ανθρωπότητα τα χειρότερα. Η επιστημονική έρευνα της NASA σχετικά με το πώς αλλάζει και θερμαίνεται η Γη θα καθοδηγήσει τις κοινότητες όλου του κόσμου και θα βοηθήσει την ανθρωπότητα να μετριάσει τις καταστροφικές επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος».