ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ

Πόσο ρόλο παίζει ο ηγέτης σε μια επαγγελματική ομάδα και πόσο οι εργαζόμενοι; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που καθορίζουν την επιτυχία; Η συνταγή μοιάζει απλή, αλλά δεν είναι. Και, καλώς ή κακώς, αναπροσαρμόζεται συνεχώς.

Κάποτε, όταν άκουγα επιτυχημένη επαγγελματική ομάδα, φανταζόμουν κάτι πολύ... χολιγουντιανό. Αγαπημένους συνεργάτες που πέρναγαν τέλεια κάθε λεπτό του 8ωρου στο γραφείο, αλλά έκαναν και τόσο καταπληκτική δουλειά που όλοι μιλούσαν γι' αυτούς. Κάτι σαν διαφήμιση δηλαδή. Νομίζω μάλιστα ότι με αυτό το όνειρο ξεκίνησαν αρκετοί της γενιάς μου την επαγγελματική τους σταδιοδρομία.

Για τους γκουρού της σταδιοδρομίας, επιτυχημένη επαγγελματική ομάδα είναι αυτή που πετυχαίνει τους στόχους και κάνει εξαιρετική δουλειά στον τομέα της. Για εμένα, που τελικά διαπίστωσα ότι όλα όσα φανταζόμουν γίνονται μόνο στις ταινίες, αυτή η έννοια συνδέεται περισσότερο με την ίδια την ύπαρξη της ομάδας, το δέσιμο και τη χημεία που, τελικά, με κάποιο τρόπο έχουν σαν αποτέλεσμα μια αρκετά καλή δουλειά.

Τα μετρήσιμα δεδομένα, όμως, αυτά που έχουν καταγράψει πίνακες στατιστικής και ειδικοί μελετητές, ταυτίζουν την επιτυχία με τους στόχους και την επίτευξη των στόχων με την ηγεσία της ομάδας. Οι απόψεις για το τι συνιστά έναν καλό ηγέτη έχουν αλλάξει αρκετά τα τελευταία χρόνια.

Pexels Fauxels

Αναζητώντας τον καλό ηγέτη: Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του;

Κάποτε, ένας ευγενικός και με ενσυναίσθηση μάνατζερ θεωρούταν ότι δεν ήταν σε θέση να ασκήσει αυστηρή κριτική στους εργαζομένους και ότι δεν είχε τη δημιουργικότητα που χρειαζόταν, ώστε να σκέφτεται «out of the box». Σήμερα, η ενσυναίσθηση θεωρείται μεγάλο προσόν σε έναν επικεφαλής.

Οι αρμόδιοι ψυχολόγοι αναφέρουν ότι υπάρχουν δύο στυλ ηγεσίας, το καθένα με διαφορετικές συνιστώσες που μπορούν να επηρεάσουν την απόδοση της ομάδας.

– Ο ηγέτης που εστιάζει στη δουλειά

Οι επικεφαλής που ρίχνουν το βάρος τους στην εργασία φροντίζουν να διασφαλίζουν ότι όλα λειτουργούν ομαλά. Θέτουν σαφείς στόχους, οργανώνουν διακριτές εργασίες και διατηρούν την ομάδα ετοιμοπόλεμη. Διευκολύνουν τις συνδιαλλαγές μεταξύ των εργαζομένων, δημιουργούν μια συγκεκριμένη δομή στην ομάδα και μπορεί να κάνουν και κάτι ακόμη που φαινομενικά είναι εκτός των ορίων τους: εξασφαλίζουν πόρους. Μάλιστα, αυτό το τελευταίο χαρακτηριστικό έχει βρεθεί ότι ενισχύει σε μεγάλο βαθμό την αποτελεσματικότητα της ομάδας.

– Ο ηγέτης που εστιάζει στον άνθρωπο

Οι ηγέτες που εστιάζουν στον άνθρωπο χτίζουν σχέσεις και δημιουργούν ένα θετικό εργασιακό περιβάλλον. Αυτή η προσέγγιση έχει μεγαλύτερη επίδραση (περίπου 13% στην αποτελεσματικότητα της ομάδας και 8% στην παραγωγικότητα), ενώ παίζει τεράστιο ρόλο στη μάθηση και την ανάπτυξη συλλογικά της ομάδας. Η προσωποκεντρική ηγεσία έχει τη δύναμη να εμπνέει και να παρακινεί τις ομάδες, ενώ θεωρείται το μεγαλύτερο προτέρημα διευθυντών και των ομάδων τους.

Pexels Fauxels

Όμως, το πιο δυνατό χαρτί για την επιτυχία μιας ομάδας έχει βρεθεί ότι είναι ο διευθυντής που ενδυναμώνει τους εργαζόμενους με τη σωστή καθοδήγηση, την παροχή σχολίων και την ενθάρρυνση πρωτοβουλιών. Μόνο η ενδυνάμωση με όλους αυτούς τους τρόπους έχει βρεθεί ότι είναι υπεύθυνη:

• για την ομαδική ανάπτυξη και την εκμάθηση νέων δεξιοτήτων σε ποσοστό 31%,
• για την αποτελεσματικότητα σε ποσοστό 22% και
• για την παραγωγικότητα σε ποσοστό 10%.

Τι ρόλο παίζουν οι ίδιες οι ομάδες;

Πέρα από τον αντίκτυπο που έχει ένας καλός διευθυντής, είναι κι οι ίδιες οι ομάδες συνυπεύθυνες σε έναν βαθμό για το αποτέλεσμα που παράγουν. Το μυστικό της επιτυχίας τους είναι να δουλεύουν αλληλεξαρτώμενα, γνωρίζοντας δηλαδή ότι η δουλειά του ενός επηρεάζει τη δουλειά του άλλου, όπως ακριβώς θα αγωνιζόταν και οι παίκτες μιας αθλητικής ομάδας. 

Για να πετύχουν αυτή την επαγγελματική αλληλεξάρτηση, οι ομάδες χρειάζεται να έχουν:

1. Δέσμευση σε έναν ξεκάθαρο στόχο

Αυτό σημαίνει ότι τόσο η δουλειά όσο και το πλαίσιό της είναι ξεκάθαρα. Πρέπει να είναι σαφώς καθορισμένο τι «κυνηγάει» μια ομάδα. Να είναι ικανοποιημένος ο πελάτης; Να αυξηθούν οι πωλήσεις; Να αποκτήσουν ένα βραβείο δημιουργικότητας ή παραγωγικότητας; Να αναβαθμίσουν ένα ήδη υπάρχον σύστημα; Να παράξουν συγκεκριμένη ποσότητα αγαθών;

Οποιοσδήποτε κι αν είναι ο στόχος, οι εργαζόμενοι μιας ομάδας πρέπει να τον ξέρουν και να τον υπηρετούν με τον τρόπο που μπορεί καθένας.

Unsplash Nick Fewings

2. Κοινό όραμα

Πρόκειται για μια ιδεολογικής φύσης αξία, που όλοι καταλαβαίνουμε λίγο-πολύ. Το όραμα αφορά συνήθως την ποιότητα της δουλειάς που θέλει να παράξει μια ομάδα και πρέπει να είναι ξεκάθαρο σε όλους. Το όραμα είναι αυτό που πρέπει να μας παρακινεί και να μας ενθουσιάζει στη δουλειά μας, κι εδώ παίζει τεράστιο ρόλο ο επικεφαλής, ο οποίος πρέπει να ανατροφοδοτεί με αυτό την ομάδα.

3. Σαφή οργανωτική δομή και ηγεσία

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι εργασίες πρέπει να είναι μοιρασμένες, να ξέρει καθένας τι κάνει και πώς επηρεάζει τον άλλο. Να είναι απολύτως σαφές ποιος παίρνει τις τελικές αποφάσεις και πού σταματάει η δικαιοδοσία και οι εξουσίες του καθενός. Μπορεί να ακούγεται πολύ τεχνοκρατικό, αποτελεί όμως απαραίτητη προϋπόθεση μιας επιτυχημένης ομάδας. Είναι το «οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους» σε επαγγελματικό επίπεδο.

Πώς μπορείς να επηρεάσεις την ομάδα σου

Τώρα που ξέρεις τα συστατικά της επιτυχίας μιας επαγγελματικής ομάδας, μπορείς να αναπροσαρμόσεις τον τρόπο που δουλεύεις αν είσαι μάνατζερ, να προσπαθήσεις να ευθυγραμμιστείς καλύτερα με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας σου ή και να ζητήσεις να σου γίνουν σαφείς οι στόχοι και το job description σε περίπτωση που δεν είναι.

Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να θυμάσαι ότι τα ξεκάθαρα καθήκοντα, οι διαχωριστικές γραμμές και το γνήσιο, ανθρώπινο ενδιαφέρον αποτελούν θεμέλιους λίθους και στη δουλειά, όπως μάλλον και στις περισσότερες σχέσεις μεταξύ ανθρώπων.