ΤΑ ΔΕΛΦΙΝΙΑ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ (ΚΑΙ ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΟΤΑΝ ΤΑ ΔΕΙΣ)

Αν έχεις δει δελφίνια να κολυμπούν κοντά στο πλοίο που σε ταξιδεύει σε κάποιο νησί των Κυκλάδων, σίγουρα τα έχεις αγαπήσει. Ήξερες όμως ότι μπορείς να συμβάλλεις στην προστασία τους, καταγράφοντας απλώς ότι τα είδες; Μάθε ποια είναι τα δελφίνια του Αιγαίου και πώς θα τα βοηθήσεις.

Την εποχή που ταξιδεύαμε με τον Σκοπελίτη στις Μικρές Κυκλάδες, έτυχε να δω για πρώτη φορά τα γυαλιστερά πλάσματα της θάλασσας με τα γελαστά μάτια. Ή τουλάχιστον έτσι μου φάνηκαν εμένα τα δελφίνια που ακολουθούσαν χαρούμενα το καράβι της γραμμής. 

Έκτοτε, κάθε φορά που ταξιδεύω με πλοίο αναζητώ στον ορίζοντα του Αιγαίου να διακρίνω τις φιγούρες τους που μπαινοβγαίνουν ρυθμικά στο νερό. Δυστυχώς, όπως έμαθα πρόσφατα, τα λεγόμενα κοινά δελφίνια έχουν μειωθεί τόσο, ώστε να χαρακτηρίζονται απειλούμενο είδος. 

Δελφίνια: Ποια είδη βρίσκουμε στις Κυκλάδες

Το κοινό δελφίνι είναι ένα από τα 8 κητώδη που απαντώνται στις Κυκλάδες. Τα άλλα 7 είναι το ζωνοδέλφινο, το ρινοδέλφινο, το σταχτοδέλφινο, ο ζιφιός, ο φυσητήρας, η πετροφάλαινα και η φώκαινα. Δεν θα το ήξερα, αν δεν έπαιρνα αυτή την πληροφόρηση από την Εταιρεία για τη μελέτη και προστασία της μεσογειακής φώκιας, MOm, και το συνεργατικό πρόγραμμα που ανέπτυξε με το Cyclades Preservation Fund, μιας οργάνωσης που στηρίζει πρωτοβουλίες και συλλογικότητες, οι οποίες προστατεύουν τη βιοποικιλότητα των Κυκλάδων. 

Παρά το γεγονός ότι οι Κυκλάδες είναι μια περιοχή μεγάλης οικολογικής σημασίας, υπάρχει έλλειψη δεδομένων για τη σωστή διαχείριση και προστασία τους, καθώς οι έντονες καιρικές συνθήκες που επικρατούν ιδιαίτερα την περίοδο των μελτεμιών δυσχεραίνουν σημαντικά την έρευνα.

Cyclades Care for Dolphins: Πώς νοιαζόμαστε για τα δελφίνια

Καθώς μέχρι σήμερα η έρευνα για τους πληθυσμούς των κητωδών στην Ελλάδα είναι σποραδική, οι δύο οργανώσεις αποφάσισαν να ενώσουν δυνάμεις σε ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα ονόματι Cyclades Care for Dolphins. Στο πλαίσιό του χαρτογραφήθηκαν, για πρώτη φορά, στις Κυκλάδες τα είδη κητωδών της περιοχής, μέσω της χρήσης δεδομένων που συγκεντρώθηκαν από κατοίκους, επισκέπτες και επαγγελματίες της θάλασσας. 

Το πρόγραμμα για την καταγραφή των κητωδών, το οποίο σχεδίασε η MOm, με την υποστήριξη του CPF, βασίστηκε στη λεγόμενη «επιστήμη των πολιτών» (Citizen Science). Αυτό, πρακτικά, σημαίνει πως η οργάνωση είχε ως «μάτια» της τους επισκέπτες και κατοίκους των νησιών και τους χρήστες της θαλάσσιας περιοχής.

Unsplash Pagie Page

Πιο συγκεκριμένα, δόθηκε η ευκαιρία στους πολίτες, να καταγράψουν με οπτικό υλικό τις «συναντήσεις» τους με τα κητώδη, ή/και να αφήσουν στις ειδικές φόρμες που δημιούργησε η MOm σημαντικές πληροφορίες σχετικά με το είδος, το πλήθος τους, αν υπήρχαν νεογνά, αλλά και την ακριβή θαλάσσια περιοχή στην οποία τα συνάντησαν.

Χρησιμοποιήθηκαν συνολικά 176 βίντεο και φωτογραφίες από συναντήσεις με κητώδη στις Κυκλάδες. Συγκεκριμένα, οι πολίτες κατέγραψαν 80 συναντήσεις με ρινοδέλφινα, 60 με κοινά δελφίνια, 32 με ζωνοδέλφινα, 1 με πτεροφάλαινα και 1 με φυσητήρα. Βάσει αυτών, τον Μάιο και τον Νοέμβριο του 2021 έγιναν πτήσεις για εναέριες καταγραφές από τις οποίες εξήχθησαν ακόμη περισσότερα στοιχεία.

Τα δελφίνια αγαπούν τις Κυκλάδες

Σύμφωνα με αυτά, οι Κυκλάδες αποτελούν σημαντική περιοχή για τα ρινοδέλφινα, που αποδεδειγμένα ακολουθούν αλιευτικά σκάφη, για το κοινό δελφίνι και το ζωνοδέλφινο. Σημαντικό στοιχείο ήταν η καταγραφή φυσητήρα πιθανόν όταν μόλις είχε γεννήσει. 

Unsplash Jeremy Bezanger

Πλέον στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα δίκτυο, ώστε να καταγραφούν περαιτέρω στοιχεία για τους πληθυσμούς όλων των κητωδών, των θαλάσσιων χελωνών, αλλά και των ειδών φώκιας. Το μέλλον του προγράμματος αφορά στη συνέχιση της συλλογής των δεδομένων, μέσα από το υφιστάμενο δίκτυο της ΜΟm.

Μέσα στο site της MOm μπορείτε να βρείτε την ειδική φόρμα συμπλήρωσης των απαραίτητων στοιχείων σε περίπτωση που ταξιδεύοντας στο Αιγαίο δείτε κάποιο δελφίνι.