ΣΟΦΙΑ ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗ: ΑΛΛΟ Η ΑΠΕΝΟΧΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΚΙΛΑ ΚΑΙ ΑΛΛΟ Η ΥΓΕΙΑ

«Δεν μπορώ να πω ότι θα βγαίνω και θα υπερθεματίζω και θα λέω ότι πρέπει να είμαστε 120 κιλά και να το χειροκροτώ», είπε η Σοφία Βογιατζάκη. Μ’ άλλα λόγια, «μέτρον άριστον».

Εκεί που έβλεπα για χιλιοστή φορά την ευτραφή τηλεπερσόνα να μας δείχνει τα κάλλη της σε προσωπικές στιγμές και ήμουν έτοιμος να φωνάξω «μπάστα, κοπέλα μου, το ξέρουμε πια ότι είσαι άνετη με τα κιλά σου», το μάτι μου έπεσε στις δηλώσεις μιας ηθοποιού, επίσης ευτραφούς, που δεν μασάει τα λόγια της. Πρόκειται για τη Σοφία Βογιατζάκη. Ας δούμε τι είπε σε τηλεοπτική εκπομπή.

«Σαφώς νομιμοποιούμαι στο να αισθάνομαι καλά στα παραπανίσια κιλά μου αν η υγεία μου είναι καλά, αλλά δε νομιμοποιούμαι στο όνομα κανενός diversity και να πούμε “γίνετε όλοι χοντροί κι είμαστε ευτυχισμένοι”, γιατί είναι θέμα υγείας.

»Δεν μπορώ να πω ότι θα βγαίνω και θα υπερθεματίζω και θα λέω ότι πρέπει να είμαστε 120 κιλά και να το χειροκροτώ. Είναι αηδία, γιατί αν βάλω άλλα δέκα κιλά θα με χτυπήσει στα γόνατα, στην καρδιά».

Τι έχουμε εδώ; Μια ακομπλεξάριστη γυναίκα που αισθάνεται άνετα με τα κιλά της, δεν διστάζει να πει την σχεδόν απαγορευμένη λέξη χοντρός/χοντρή και υπενθυμίζει το προφανές: Ότι άλλο η άνεση, η οποία είναι σημαντική ως προσωπική κατάκτηση, κι άλλο η προβολή της παρέκβασης (παραβίαση των κανόνων υγείας δεν είναι το πάχος;) ως συνήθους και φυσιολογικού, έστω κι αν προσκρούει στα στοιχειώδη της αισθητικής, αλλά και στην έλλειψη μέριμνας για την προστασία του οργανισμού.

Και ποια είναι τα στοιχειώδη της αισθητικής, θα πει κάποιος. Η απάντηση, απλή: είναι το μέτρο. Καθετί που εκφεύγει του μέτρου, καθετί υπερβολικό είναι αντιαισθητικό. Ένα άσχημο κτήριο, μια κιτς εμφάνιση, ένα «φτιαγμένο» αυτοκίνητο με φουσκωμένα φτερά και λογής μπιχλιμπίδια, ένας καυγάς που εξελίσσεται σε ρεσιτάλ ύβρεων και χυδαιολογίας κ.λπ.

Καλούνται, λοιπόν, όσοι ρωτούν για –ή αμφισβητούν– τα στοιχειώδη της αισθητικής να αναρωτηθούν πόσες φορές έχουν στηλιτεύσει αντιαισθητικά πράγματα, φαινόμενα και καταστάσεις. Αν είναι ειλικρινείς, θα παραδεχτούν ότι το πράττουν συχνά και αυθόρμητα, χωρίς να διερωτώνται για τα… στοιχειώδη της αισθητικής.

Φυσικά, υπάρχουν άνθρωποι που βρίσκουν υπέροχο το κιτς, δεν νοιάζονται για την συμμετρία, αρέσκονται στην υπερβολή κ.λπ. Αυτό δεν σημαίνει ότι ακυρώνονται οι βασικοί κανόνες της αισθητικής, επειδή κάποιοι δεν συμμερίζονται τους κανόνες αυτούς.

Διαφορετικής τάξεως ζήτημα είναι το κάλλος, η ομορφιά. Εδώ, κυριαρχεί ο υποκειμενισμός, παρά το γεγονός ότι αρχαιόθεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες και στοιχεία, όπως η συμμετρία, που σαρκώνουν την έννοια του κάλλους (π.χ. αγάλματα, κίονες, ναοί κ.ά.).

Εν πάση περιπτώσει, παρότι η ομορφιά φαίνεται, λάμπει και αναγνωρίζεται, δεν είναι βέβαιο ότι συγκινεί όλους το ίδιο. Να σας πως την αμαρτία μου για να μην μακρηγορώ στο θέμα του υποκειμενισμού;

Λοιπόν, όμορφη η Μόνικα Μπελούτσι, αλλά προσωπικά προτιμώ την Τζέιν Μπίρκιν, την Έλεν Μίρεν, την Κριστίν Σκοτ Τόμας κ.ά. Εννοείται ότι βρίσκω πιο αισθησιακές από την Μπελούτσι αρκετές γυναίκες που δεν είναι όμορφες αλλά είναι σαγηνευτικά γοητευτικές.

Η Μόνικα Μπελούτσι. © 2014 AP Photo/Regis Davignau

Εντάξει, δεν θα στενοχωρηθεί η Μπελούτσι αν μπορούσε να μάθει τις προτιμήσεις μου, αλλά ας ξαναγυρίσουμε στο πάχος και τα συναφή.

Κατ’ αρχάς μια υπόμνηση. Υπάρχουν παχύσαρκοι άνθρωποι –άλλοι με συγκεκριμένο σωματότυπο κι άλλοι λόγω φαρμάκων– που προσπαθούν φιλότιμα να απαλλαγούν από τα παραπανίσια βλαπτικά κιλά, αλλά δεν το καταφέρνουν. Πάμε παρακάτω.

Από τότε που η κοινωνία μας άρχισε να συνειδητοποιεί τις οδυνηρές επιπτώσεις του bulling, έγιναν πολλά θετικά βήματα. Ελευθερωτικά. Όχι επειδή διαγράφηκαν κάποιες λέξεις (π.χ. χοντρός) από τους καθαρολόγους της νέας μάστιγας, της πολιτικής ορθότητας δηλαδή, αλλά διότι η πλειονότης καταλαβαίνει σιγά σιγά τι σημαίνει δικαίωμα στη διαφορετικότητα.

Και αντιδρά δυναμικά πια, οσάκις επισημαίνονται κρούσματα χλεύης, απομόνωσης και ρατσιστικής συμπεριφοράς απέναντι στους «άλλους», τους διαφορετικούς, είτε πρόκειται για παχύσαρκους, για άσχημους, για φοβισμένους και αδύναμους, για ομοφυλόφιλους κ.λπ.

Η εννόηση αυτή κινείται πέραν του ορίου της ανοχής. Βρίσκεται στις κοιλάδες της ευφρόσυνης συνύπαρξης και σύντομα θα κατισχύσει συντρίβοντας ή περιορίζοντας τα εισέτι υπαρκτά κρούσματα απαράδεκτης συμπεριφοράς.

Η Σοφία Βογιατζάκη με τη Βίκυ Σταυροπούλου και τον Χρήστο Χατζηπαναγιώτη. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΛΕΚΗΣ/PAPADAKIS PRESS

Κλείνοντας, ας επανέλθουμε στην χρυσόστομη και στο πάχος. Είπαμε ότι η εναντίωση στο bulling λειτουργεί ήδη ελευθερωτικά. Απενοχοποίηση, γόνιμες ταυτοτικές παραδοχές και πλήγμα καίριο στους εχθρούς της διαφορετικότητας.

Όμως προς τι οι υπερβολές; Τι νόημα έχουν οι συνεχείς επιδείξεις επαναπαυμένου στα κιλά του πάχους, που επιχειρούν να προσδώσουν στην υπερβολή –και δη στην εξόχως επιλήψιμη για λόγους υγείας– χαρακτήρα συνήθους και φυσιολογικού;

Κι όπως είπε η Βογιατζάκη: «Δεν μπορώ να πω ότι θα βγαίνω και θα υπερθεματίζω και θα λέω ότι πρέπει να είμαστε 120 κιλά και να το χειροκροτώ».

Μ’ άλλα λόγια, «μέτρον άριστον» που έλεγαν και οι ευκλεείς του παρελθόντος μας…