ΠΟΣΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΘΑ ΖΟΥΝ ΣΤΗ ΓΗ ΣΕ 30 ΧΡΟΝΙΑ

Ποιοι παράγοντες θα καθορίσουν το πόσοι άνθρωποι θα ζουν πάνω στη Γη το 2050, αλλά και την ποιότητα της ζωής τους;

Ο πληθυσμός της Γης αυξάνεται σταθερά, με υψηλό ρυθμό εδώ και δεκαετίες. Το 2003, για παράδειγμα, έφτανε περίπου στα 6,4 δισ. Τον Νοέμβριο του 2022, ξεπέρασε το όριο των 8 δισ., σύμφωνα με το United Nations Population Fund.

Αναμενόμενο ήταν οργανισμοί να προσπαθούν να προβλέψουν τι επιφυλάσσει το μέλλον για την ανθρωπότητα. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται και νέα έκθεση με τίτλο «People and Planet: 21st Century Sustainable Population Scenarios and Possible Living Standards Within Planetary Boundaries», που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές της πρωτοβουλίας Earth4All για το Ίδρυμα Global Challenges.

Οι συγγραφείς της χρησιμοποίησαν ένα νέο δυναμικό μοντέλο συστημάτων, για να εξετάσουν δύο διαφορετικά πιθανά σενάρια που θα μπορούσαν να εξελιχθούν κατά τη διάρκεια αυτού του αιώνα.

Μια μικρή βελτίωση

Σύμφωνα με το πρώτο σενάριο, που ονομάζεται «Too Little Too Late», ο πλανήτης θα συνεχίσει τη γνωστή του ρώτα: να αναπτύσσεται οικονομικά με τον τρόπο που έχει υιοθετήσει τα τελευταία 50 χρόνια. Στην εκδοχή αυτή, πολλές από τις πιο φτωχές χώρες θα καταφέρουν να ξεφύγουν από την ακραία φτώχεια. Επιπλέον, οι ο παγκόσμιος πληθυσμός της Γης θα φτάσει περίπου τα 8,6 δισ. το 2050, για να πέσει στη συνέχεια στα 7 δισ. μέχρι το 2100.

Το μεγάλο άλμα

Στο δεύτερο σενάριο, που ονομάζεται «Giant Leap», ο παγκόσμιος πληθυσμός θα φτάσει περίπου στα 8,5 δισ. μέχρι το 2040, πριν πέσει σε περίπου 6 δισ. μέχρι το τέλος του αιώνα.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Αυτό το μέλλον θα καταστεί δυνατό μόνο με μια άνευ προηγουμένου επένδυση στην αντιμετώπιση σημαντικών προβλημάτων της εποχής μας: Μεγάλες επενδύσεις στην εκπαίδευση και την υγεία, μαζί με σημαντικές αλλαγές στις πολιτικές που εφαρμόζονται στους τομείς της επισιτιστικής και ενεργειακής ασφάλειας, της ανισότητας και της ισότητας των φύλων. Η συγκεκριμένη εκδοχή θα οδηγούσε στο τέλος της ακραίας φτώχειας μέσα σε μια γενιά (μέχρι το 2060) και θα επηρέαζε τις παγκόσμιες τάσεις του πληθυσμού.

«Γνωρίζουμε ότι η οικονομική ανάπτυξη σε χώρες χαμηλού εισοδήματος έχει τεράστιο αντίκτυπο στα ποσοστά γονιμότητας. Τα ποσοστά αυτά πέφτουν όσο τα κορίτσια αποκτούν πρόσβαση στην εκπαίδευση και οι γυναίκες ενισχύονται οικονομικά και έχουν πρόσβαση σε καλύτερη υγειονομική περίθαλψη», λέει ο Per Espen Stoknes, επικεφαλής του Earth4All και διευθυντής του Κέντρου Αειφορίας στο Norwegian Business School.

Η ανισότητα στον πλανήτη & ο παγκόσμιος πληθυσμός

Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε και τυχόν συνδέσεις μεταξύ του πληθυσμού και της υπέρβασης των πλανητικών ορίων. Όπως εξηγούν, το μέγεθος του πληθυσμού δεν είναι ο κύριος μοχλός υπέρβασης των ορίων αυτών. Το πρόβλημα δημιουργείται λόγω του εξαιρετικά υψηλού αποτυπώματος που αφήνει το πλουσιότερο 10% του κόσμου. Αυτό το μικρό ποσοστό ευθύνεται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό για την αποσταθεροποίηση του πλανήτη.

«Το κύριο πρόβλημα της ανθρωπότητας είναι η κατανάλωση άνθρακα και βιόσφαιρας, όχι ο πληθυσμός. Τα μέρη όπου ο πληθυσμός αυξάνεται ταχύτερα έχουν μικρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα ανά άτομο σε σχέση με τα μέρη που έφτασαν στο μέγιστο του πληθυσμού πριν από πολλές δεκαετίες», σημειώνει ο Jorgen Randers, ένας από τους σχεδιαστές μοντέλων για το Earth4All.

Οι συγγραφείς προσθέτουν ότι στα σημερινά επίπεδα πληθυσμού θα μπορούσαν όλοι να αποφύγουν την ακραία φτώχεια και να απολαύσουν μια αξιοπρεπή ζωή με πρόσβαση σε τροφή, στέγη, ενέργεια και άλλους πόρους, αλλά για να συμβεί αυτό θα πρέπει να υπάρξει δικαιότερη κατανομή των παγκόσμιων πόρων. «Μια καλή ζωή για όλους είναι εφικτή, μόνο εάν μειωθεί η ακραία χρήση πόρων από την πλούσια ελίτ», καταλήγει ο Randers.