ΠΟΣΟ ΧΑΡΤΖΙΛΙΚΙ ΝΑ ΔΙΝΩ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ;

Το χαρτζιλίκι αξίζει παραπάνω από τη χρηματική του αξία, καθώς μυεί τα παιδιά μας στην αυριανή ασφαλή διαχείριση των οικονομικών τους και ενισχύει την υπευθυνότητα και την ανεξαρτησία τους.  

Θυμάμαι ακόμη το πρώτο μου «επίσημο» χαρτζιλίκι. Όχι το χρηματικό έπαθλο της γιαγιάς για τους βαθμούς, ούτε τα σφραγισμένα σε φάκελο χαρτονομίσματα για το δώρο των Χριστουγέννων από τον θείο Δημοσθένη, που δεν ήξερε ποτέ τι να μου πάρει. Χαρτζιλίκι για μένα βαφτίστηκε το μικροποσό που επισημοποιήθηκε στην τρίτη δημοτικού, όταν πρωτολειτούργησε η καντίνα του σχολείου μου.

Βράδυ μιας χειμωνιάτικης και μελαγχολικής Κυριακής τσαλάκωσα στο κοριτσίστικο πορτοφολάκι μου πενήντα ολόκληρες δραχμές, χαρτζιλίκι τίμιο και μετρημένο, που θα με βάσταγε για μια ολόκληρη εβδομάδα, με την πάστα της Κυριακής μέσα. Η κίνηση –καλομελετημένη, σαν κάθε οικογενειακή υπόθεση στο σπίτι μας– συνοδεύτηκε από ένα σωρό νουθεσίες του μπαμπά και της μαμάς, με κεντρικό νόημα την αποταμίευση, την οικονομία αλλά και το απαραίτητο πότε-πότε κέρασμα των φίλων.

Πότε ξεκινάμε να δίνουμε χαρτζιλίκι

Πότε χαρτζιλικώνουμε εμείς οι γονείς για πρώτη φορά τα παιδιά μας; Μόλις μπουν στο δημοτικό; Όταν αρχίσουν τις προσθαφαιρέσεις, ή μήπως στα δέκα τους; Το ερώτημα ευτυχώς είναι πιο εύκολα διαχειρίσιμο από άλλα, π.χ. πότε να πάρω στο παιδί μου κινητό. Αν θέλουμε να δώσουμε μια γερή δόση ανεξαρτησίας και υπευθυνότητας στα παιδιά μας καλό είναι να δώσουμε το πρώτο τους χαρτζιλίκι όταν τα ίδια το ζητήσουν. Κι αυτό συμβαίνει μόλις δουν τους συνομήλικούς τους να διαχειρίζονται μικροποσά στο περίπτερο ή την καντίνα του σχολείου.

Βάλτε το χέρι στην τσέπη λοιπόν και κάντε την πρώτη οικονομική συμφωνία με το παιδί σας από τις πρώτες κιόλας τάξεις του δημοτικού, όταν οι σχολικές γνώσεις του αρκούν για να υπολογίσει έστω και με καθυστέρηση τα ρέστα σε κάθε αγορά του.

iStock

Πόσο κάνει η τυρόπιτα;

Οι αγορές στη σχολική καντίνα είναι η καλύτερη καθημερινή προπόνηση για τη διαχείριση των μικροποσών. Τα μικρά χαρτζιλίκια που καλύπτουν ίσα-ίσα το αντίτιμο για το αγαπημένο κολατσιό αυξάνονται σταδιακά. Στην αρχή και σε μικρότερα παιδιά μπορεί να χρειαστούν ακόμη και οικογενειακές πρόβες αγοροπωλησιών. Οι γονείς είναι οι ταμίες και το παιδί ο πελάτης σε μία συναλλαγή που ενέχει μαθηματικές πράξεις αλλά και αισθήματα χαράς για την απόκτηση του επιθυμητού αγαθού.

Στην πράξη, βέβαια, οι προσθαφαιρέσεις μπορεί να γίνουν λάθος, οι υπολογισμοί να πέσουν έξω και τα κεράσματα να είναι εξαιρετικά γενναιόδωρα. Τότε θα επέλθει η «οικονομική καταστροφή» το πρώτο μάθημα για τη σωστή διαχείριση των χρημάτων και τελικά για την οικονομική αυτονομία του παιδιού.

Χαρτζιλικώστε τα παιδιά σας. Τους κάνει καλό.

Στο κατώφλι του γυμνασίου η πλειοψηφία των παιδιών μπορούν να διαχειριστούν το εβδομαδιαίο χαρτζιλίκι, που θα οριστεί σύμφωνα με τις ανάγκες του παιδιού αλλά και τις οικονομικές δυνατότητες της οικογένειας.  Από την άλλη μεριά, αν η οικογένεια είναι ευκατάστατη, το εξαιρετικά γενναίο χαρτζιλίκι μπορεί να «εξαναγκάσει» στη σπατάλη. Μέτρον άριστον, λοιπόν.

iStock

Αυτό που έχει σημασία είναι να αλλάζετε τη στρατηγική σας ανάλογα με την ηλικία αλλά και την ωριμότητα του παιδιού. Αν το εντεκάχρονο είναι σε θέση να διαχειριστεί το εβδομαδιαίο χαρτζιλίκι, στο δεκαπεντάχρονο το χαρτζιλίκι μπορεί να γίνει μηνιαίο, ώστε εκείνο να μάθει να διαχειρίζεται με ασφάλεια και υπευθυνότητα τα οικονομικά του.

Τα θαλάσσωσε. Να του κόψω το χαρτζιλίκι;

Δεν κερδίζει κανείς τίποτα με το κόψιμο του μικροποσού που ενισχύει την αυτοπεποίθηση και την υπευθυνότητα των παιδιών. Τι κι αν ο προϋπολογισμός έπεσε έξω; Πάντα υπάρχουν οι διορθωτικές κινήσεις, τις οποίες καλό είναι να γνωρίζει κανείς από μικρή ηλικία. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα δίνετε διαρκώς «προκαταβολές» ή «δάνεια» με το χαμόγελο στα χείλη που μαρτυρά ένα «δε βαριέσαι, παιδί είναι».

Ο πιο ασφαλής τρόπος για πιο αποτελεσματική οργάνωση των οικονομικών από το ίδιο το παιδί είναι να συμφωνήσετε μαζί του το συγκεκριμένο ποσό που θα καταβάλλετε σε αυτό σε εβδομαδιαία ή μηνιαία βάση. Ανάλογα με τις ανάγκες του, βοηθήστε το να υπολογίσει τα έξοδά του και να κρατήσει κι ένα ποσό στην άκρη για έκτακτες ανάγκες.

Αν το παιδί σας είναι ώριμο, μπορεί να διαχειριστεί ένα μεγαλύτερο ποσό με στόχο ακόμη και την αποταμίευση. Περιορίζοντας τη σπατάλη μπορεί να συγκεντρώσει ένα ποσό ώστε να αποκτήσει αυτό που θέλει: ένα παιγνίδι, ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια ή ακόμη τη δυνατότητα να κάνει ένα πάρτι όπως εκείνο επιθυμεί. Προσοχή όμως: Η αποταμίευση δεν πρέπει να σκιάσει την κοινωνική ζωή του παιδιού, το οποίο πρέπει να έχει στόχο όχι να αποθησαυρίζει, αλλά να χαίρεται μαζί με τους συνομήλικούς του τα χρήματα με σεβασμό και μέτρο. Αυτό δεν είναι άλλωστε και το νόημα;