ΠΟΣΟ ΣΤΟΙΧΙΖΕΙ ΤΟ ΝΕΦΡΟ ΕΝΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΤΟ ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ;

Μια σειρά φωτογραφιών που διακρίθηκε στον διαγωνισμό World Press Photo 2023 αποτυπώνει τη δραματική κατάσταση που επικρατεί σήμερα στο Αφγανιστάν, αναγκάζοντας γονείς να πωλούν παράνομα όργανα των παιδιών τους για να επιβιώσουν.

Το κλασικό, ανώδυνο κλισέ λέει πως μια εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις. Υπάρχουν όμως και φωτογραφίες που πονάνε. Που είναι σαν γροθιά στο στομάχι. Σαν μια κραυγή γεμάτη πόνο, που αν προσπαθήσεις να τη βάλεις σε λέξεις θα δεις πως δεν χωρά πουθενά. Όπως η φωτογραφία ενός 15χρονου αγοριού στο Αφγανιστάν, που οι γονείς του αποφάσισαν να πουλήσουν ένα του νεφρό για να μπορέσουν να επιβιώσουν.

Είναι ο Khalil Ahmad, ένα από τα έντεκα παιδιά της οικογένειας. Τον φωτογράφησε στις 19 Ιανουαρίου 2022 ο Δανός φωτογράφος Mads Nissen, στην πόλη Χεράτ. Αν εστιάσεις στο πρόσωπό του, αναρωτιέσαι τι τραύμα κρύβουν αυτά τα μάτια. Αν όμως κοιτάξεις πιο κάτω, καταλαβαίνεις.

Το 15χρονο αγόρι σηκώνει με τα δυο του χέρια την αριστερή πλευρά της μπλούζας του αποκαλύπτοντας μια διαγώνια χειρουργική τομή. Κάθε χειρουργική τομή μπορεί να είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Μόνο που εδώ η ζωή γίνεται αντικείμενο αγοραπωλησίας, παράνομο εμπόριο οργάνων σε κοινή θέα.

Η σοκαριστική φωτογραφία του Khalil Ahmad, από τη σειρά «Το τίμημα της ειρήνης στο Αφγανιστάν», του Δανού φωτογράφου Mads Nissen. © Mads Nissen, Politiken/Panos Pictures

Οι πληγές του Αφγανιστάν

Η φωτογραφία περιλαμβάνεται σε ένα φωτορεπορτάζ με τίτλο «Το τίμημα της ειρήνης στο Αφγανιστάν», που διακρίθηκε συνολικά για την περιοχή της Ασίας στα τοπικά βραβεία του διαγωνισμού World Press Photo 2023. Όπως και άλλες λήψεις που ξεχώρισαν στα Regional Awards, φέρνει στο φως μια σκληρή πραγματικότητα.

Ο Mads Nissen και ο δημοσιογράφος Bo Sondergaard πραγματοποίησαν αποστολή στο Αφγανιστάν για λογαριασμό της εφημερίδας Politiken και αποτύπωσαν την κατάσταση στη χώρα μετά την αποχώρηση των αμερικανικών και συμμαχικών δυνάμεων τον Αύγουστο του 2021.

Προπαγανδιστικά συνθήματα των Ταλιμπάν, στο πάλαι ποτέ τείχος ασφαλείας του κτηρίου που στέγαζε την Αμερικανική Πρεσβεία στην Καμπούλ, 13 Ιανουαρίου 2022. Μπροστά, πλανόδιοι πωλούν σημαιάκια και άλλα αναμνηστικά των Ταλιμπάν. © Mads Nissen, Politiken/Panos Pictures

«Οι δυνάμεις των Ταλιμπάν, έχοντας συντηρήσει μια ήπια αντίσταση σε όλη τη χώρα επί δύο δεκαετίες, με το που πήραν τον έλεγχο της Καμπούλ είδαν σύντομα να χάνονται οι δύο βασικές πηγές κυβερνητικών εσόδων – η ξένη οικονομική βοήθεια και δισεκατομμύρια δολάρια κυβερνητικών αποθεμάτων σε ξένες τράπεζες, τα οποία πάγωσαν άμεσα», σημειώνεται στο σχετικό ρεπορτάζ.

«Έκτοτε, η ήδη εύθραυστη οικονομία, που βασιζόταν στην ξένη βοήθεια για να καλύψει τα ¾ του προϋπολογισμού, έχει σε μεγάλο βαθμό καταρρεύσει. Ο μισός πληθυσμός των 40 εκατομμυρίων δεν έχει επαρκή τροφή και περισσότερα από ένα εκατομμύριο παιδιά είναι υποσιτισμένα και κινδυνεύουν από την πείνα».

Γυναικόπαιδα ζητιανεύουν ψωμί έξω από φούρνο στην Καμπούλ, 14 Ιανουαρίου 2022. © Mads Nissen, Politiken/Panos Pictures

Η ιστορία του Khalil Ahmad

Στις στατιστικές αυτές κάπου «χάνεται» και η ιστορία των έντεκα παιδιών της οικογένειας του Khalil Ahmad. Πριν οι γονείς του προχωρήσουν στο απονενοημένο διάβημα να πουλήσουν ένα του νεφρό για να ζήσουν όλοι, ήταν ένας έφηβος πολύ καλός στο ποδόσφαιρο και στο κρίκετ, και μάλλον άτακτος σε σχέση με τα αδέρφια του. Τώρα, είναι ένα άλλο παιδί.

Ο 19χρονος Sohalullah Hajrat, μέλος των Ταλιμπάν εδώ και τρία χρόνια, περιφρουρεί προσευχή σε τζαμί στο κέντρο της Καμπούλ, 12 Ιανουαρίου 2022. © Mads Nissen, Politiken/Panos Pictures

Μετά την επέμβαση, ο Khalil Ahmad πονάει καθημερινά και δεν έχει τις δυνάμεις που είχε. Ένας αδερφός του λέει πως είναι πια πολύ πιο σιωπηλός. Το αντίτιμο για το νεφρό του ήταν 320.000 Αφγάνι, που ισούνται με 3.500 δολάρια. Και δεν είναι αυτός το μόνο θύμα.

Το παράνομο εμπόριο οργάνων

«Μολονότι παράνομο, όλο και αυξάνεται το εμπόριο οργάνων όπως τα νεφρά, που μπορούν να πιάσουν μέχρι 6.000 δολάρια, ποσό κολοσσιαίο σε μια χώρα όπου το μέσο ετήσιο εισόδημα δεν υπερβαίνει τα 500 δολάρια», αναφέρει το ρεπορτάζ.

«Τα όργανα μεγαλύτερων σε ηλικία ατόμων που έχουν υποστεί κακουχίες συχνά θεωρούνται κατώτερα, κάτι που αναγκάζει πολλούς να πουλάνε όργανα των παιδιών τους μέσα στην απελπισία τους».