ΠΟΣΗ ΩΡΑ ΣΤΗΝ ΟΘΟΝΗ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΣΤΟ ΕΦΗΒΟ ΠΑΙΔΙ ΤΗΣ ΜΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ

Οθόνες και εφηβεία: μία σχέση πολυτάραχη. Ας δούμε ποια συνταγή ακολουθεί μία ψυχολόγος με το έφηβο παιδί της όσον αφορά τη χρήση τους, τόσο γενικά, όσο και ειδικά μέσα στο καλοκαίρι.

Η πολύωρη χρήση οθονών είναι ένα κεφάλαιο δύσκολο για τους γονείς. Ειδικά οι γονείς των εφήβων πολλές φορές αγανακτούν από τη μόνιμη προσκόλληση των παιδιών τους κυρίως στην οθόνη του κινητού τους. Βλέπεις, το smartphone έχει πλέον γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας και αποτελεί κατά κάποιον τρόπο προέκταση του ίδιου μας του εαυτού.

Είμαστε πρώτοι εμείς οι ενήλικες μαγεμένοι από τις δυνατότητές του, έχουμε διδάξει με το παράδειγμά μας τα παιδιά να κάνουν το ίδιο και, όταν πια φτάνουν στην εφηβεία, το παιχνίδι έχει χαθεί. Τι νόημα έχει να πεις σε έναν έφηβο να περιορίσει τη χρήση του κινητού του; Κανένα.

Για λιγότερες συγκρούσεις με τους εφήβους μας, ρωτήσαμε την ψυχολόγο Χριστιάνα Γερμανού, που έχει ένα παιδί ηλικίας 16 ετών, ποια συνταγή ακολουθεί εκείνη, γνωρίζοντας τις συνέπειες από την υπερβολική χρήση του κινητού.

Παιδιά και οθόνες: Μια σχέση που χτίζεται σταδιακά

Εκείνη τονίζει ότι έχει μεγάλη σημασία ο τρόπος που εμείς οι γονείς «χτίζουμε» αυτή τη σχέση των παιδιών με τις οθόνες από την παιδική ηλικία, ώστε η έκθεση να γίνει σταδιακά και χωρίς ακρότητες. Κι όταν λέμε οθόνες, εννοούμε κινητό, τάμπλετ και ηλεκτρονικά παιχνίδια.

«Αυτό που προτείνω στους γονείς είναι καθόλου οθόνες μέχρι τα 3, κυρίως για τις συνέπειες που έχει αυτή η έκθεση σε νευρολογικό επίπεδο στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως έχει αποδειχτεί».

Τι γίνεται όμως στην εφηβεία και πιο συγκεκριμένα με το κινητό, αφού αυτό χρησιμοποιούν πλέον κατά κόρον τα παιδιά σε αυτή την ηλικία; Η κ. Γερμανού δεν έδωσε κινητό στο παιδί της πριν από την ηλικία των 12 ετών (Α΄ Γυμνασίου). Μόνο τότε του αγόρασε μία συσκευή κινητού και έκαναν μια γραπτή συμφωνία, ένα συμβόλαιο δηλαδή, το οποίο περιέγραφε αναλυτικά τους όρους χρήσης της.

Ένα συμβόλαιο για τη χρήση του κινητού

«Συμφωνήσαμε και υπογράψαμε ποια ακριβώς θα είναι η χρήση, πόσες ώρες θα περιλαμβάνει, βάσει ποιας λογικής θα γίνεται, τι λογαριασμούς θα επιτρέπεται να έχει το παιδί κ.λπ. Σταδιακά, κάθε χρόνο το συμβόλαιο ανανεωνόταν και προέβλεπε μεγαλύτερη ελευθερία στη χρήση του κινητού και περισσότερα δικαιώματα», αναφέρει.

Να σημειωθεί ότι η συσκευή παραμένει της μητέρας, αφού η ίδια την έχει αγοράσει, ενώ οι όροι του συμβολαίου έχουν στηθεί στη λογική των δικαιωμάτων και των ευθυνών που αυξάνονται παράλληλα.

«Διατηρεί λογαριασμούς στο Instagram και στο TikTok, έχει mail και Viber, και το χρησιμοποιεί κυρίως για να επικοινωνεί με τους φίλους του. Η συμφωνία παραμένει ότι ανά πάσα ώρα και στιγμή μπορώ να ζητήσω να δω τι γράφει και τι βλέπει, αν και το τελευταίο διάστημα δεν το έχω κάνει» εξηγεί η ίδια.

Πόση οθόνη;

Σε αυτό το πνεύμα, ο χρόνος χρήσης έχει αυξηθεί κλιμακωτά από τότε που το παιδί ήταν 12, με αποτέλεσμα τώρα, στα 16+, το κινητό να βρίσκεται αποκλειστικά στα χέρια του παιδιού. Η χρήση του κινητού για επικοινωνία είναι μεν απεριόριστη, αλλά οι ώρες που επιτρέπεται η χρήση για παιχνίδια είναι συγκεκριμένες.

«Θα δει περίπου 30 λεπτά έως και 1 ώρα κάτι στο YouTube, ή κάποιον αθλητικό αγώνα μία φορά την εβδομάδα, ή θα το χρησιμοποιήσει για να ακούσει μουσική, αλλά δεν θα το έχει ανοιχτό όταν πέσει στο κρεβάτι του για ύπνο. Από την άλλη, ο ίδιος δεν έχει δώσει σημάδια εθισμού, ούτε μου έχει δώσει δικαιώματα να ελέγξω τη συσκευή. Έχει λειτουργήσει ότι επιτρέπω στις ανάγκες του να ικανοποιούνται χωρίς να είμαι ανεδαφικά αυστηρή», σχολιάζει.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Οι πολύ αυστηρές απαγορεύσεις εκ μέρους των γονιών είναι γνωστό ότι μπορεί να φέρουν το αντίθετο αποτέλεσμα στα παιδιά. Η μετριοπάθεια εξασφαλίζει λιγότερες τριβές και ανούσιες διαφωνίες, οι οποίες σε αυτή την περίοδο είναι ούτως ή άλλως αρκετές.

Όσον αφορά το PlayStation, η συμφωνία προβλέπει μέχρι 2 ώρες το Σάββατο και μέχρι 2 ώρες την Κυριακή, χρόνος που το καλοκαίρι μπορεί να αυξηθεί λίγο και να συμπεριλάβει και τις καθημερινές.

Οθόνες και καλοκαίρι

Η ανία που φέρνει μαζί του το καλοκαίρι σε αντιπαραβολή με την πιεστική σχολική χρονιά που προηγήθηκε οδηγεί δικαιολογημένα έναν έφηβο να σκύψει με τις ώρες επάνω από μια οθόνη. Και αυτό μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσει τους γονείς του σε έντονη δυσαρέσκεια και να πυροδοτήσει τσακωμούς.

Όσον αφορά το θέμα εφηβεία και καλοκαιρινές διακοπές, η κ. Γερμανού έχει κάνει και μία ακόμη συμφωνία με το παιδί της: Την περίοδο των διακοπών (εκτός από τις ημέρες που βρίσκονται σε κάποιον προορισμό) να ασχολείται με μία δραστηριότητα.

Μπορεί να είναι αθλητισμός, μπορεί να είναι διάβασμα ή ακόμη και μια περιστασιακή εργασία στο μαγαζί ενός οικογενειακού φίλου. Μπορεί επίσης να είναι κατασκήνωση ή ένα καλοκαιρινό course, ούτως ώστε να μην είναι όλους τους μήνες άπραγος, με αποτέλεσμα να οδηγείται στις οθόνες λόγω... βαρεμάρας.

Υπάρχει συνταγή;

«Παίζει πάντα ρόλο και το ίδιο το παιδί. Το δικό μου παιδί προτιμάει να βγει έξω και να δει φίλους από το να μείνει μέσα σκυμμένο επάνω σε μια οθόνη. Παίζει βέβαια ρόλο και ο τρόπος που θα θέσουν τις βάσεις οι γονείς με τη χρήση της τεχνολογίας», συνοψίζει η ειδικός.

Ανακεφαλαιώνοντας, να πούμε κι εμείς ότι στην εφηβεία οι αυστηρές απαγορεύσεις και η δαιμονοποίηση πραγμάτων και καταστάσεων που είναι ευρέως διαδεδομένα δεν ωφελούν. Είναι προτιμότερο για τους γονείς να μην προσπαθήσουν να επιβληθούν, αλλά να κουβεντιάσουν και να χτίσουν ένα σύστημα αξιών βασισμένο στις έννοιες των δικαιωμάτων και των ευθυνών που τα παιδιά αυτής της ηλικίας μπορούν να κατανοήσουν και να ακολουθήσουν, χωρίς να χρειάζεται να «ξεχωρίσουν» από τους σημαντικούς φίλους τους.

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.