ΠΩΣ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟΠΑΙΧΝΙΔΙ ASSASSIN’S CREED ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ

Τα κατηγορούμε για χίλια δυο πράγματα, όμως ορισμένα βιντεοπαιχνίδια μπορούν να σε εισάγουν με τρόπο διαδραστικό στον κόσμο της ιστορίας και της κλασικής μουσικής.

«I’ve climbed that». Ήταν η πρώτη φράση της αδερφής μου με το που πατήσαμε το πόδι μας στην κεντρική πλατεία της Φλωρεντίας. Άπλωσε το χέρι και μας έδειξε τον καθεδρικό ναό της Σάντα Μαρία ντελ Φιόρε. Άργησα να καταλάβω τι εννοούσε, αλλά μετά θυμήθηκα την αγαπημένη της σειράς video games Assassin's Creed, όπου ένα από τα βιντεοπαιχνίδια εξελίσσεται στη πόλη των διακοπών μας. Λόγω αυτού, η αδερφή μου γνώριζε ήδη τα μέρη που επρόκειτο να επισκεφτούμε.

Μπορεί, όμως, ένα βιντεοπαιχνίδι να λειτουργήσει ως εργαλείο μάθησης; Ως ένα πρώτο σκαλοπάτι που θα σε οδηγήσει σε ένα ταξίδι στο παρελθόν και την ιστορία ή που θα σε εισάγει στον κόσμο της κλασικής μουσικής;

Μια βουτιά στην ιστορία

Ο Bret Devereaux, καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, απαντά θετικά. Τα ιστορικά βιντεοπαιχνίδια είναι καλύτερα από πολλούς εναλλακτικούς τρόπους μάθησης της ιστορίας, όπως π.χ. η τηλεόραση και οι ταινίες, υποστηρίζει σε συνέντευξή του.

Αναγνωρίζοντας τις όποιες αδυναμίες τους, η Marion Kruse, επίκουρη καθηγήτρια κλασικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι συμφωνεί, συμπληρώνοντας ότι οποιαδήποτε προσαρμογή του παρελθόντος περιέχει στρεβλώσεις. «Παίζοντας ένα παιχνίδι, όπως το Europa Universalis, θα αρχίσεις να νοιάζεσαι για το παρελθόν, έστω και επιφανειακά. Οτιδήποτε μπορεί να τραβήξει την προσοχή σε περιόδους της ιστορίας, με τις οποίες οι περισσότεροι δεν θα ερχόντουσαν σε επαφή, προσφέρει μια πραγματική υπηρεσία», λέει. Τα ιστορικά βιντεοπαιχνίδια δίνουν στους παίκτες μια ευκαιρία να κάνουν μια βουτιά στην ιστορία. Ίσως ο δρόμος που επιλέγουν να είναι αμφιλεγόμενος, σίγουρα πάντως είναι συναρπαστικός.

Προγραμματιστές και ιστορικοί

«Αν και εργάζονται σε πολύ διαφορετικούς τομείς και έχουν συχνά διαφορετικούς στόχους, οι προγραμματιστές που φτιάχνουν ιστορικά παιχνίδια και ο ιστορικός που γράφει βιβλία ιστορίας ακολουθούν ορισμένες κοινές διαδικασίες. Και οι δύο προσπαθούν να δημιουργήσουν κάτι ελκυστικό, κάτι που θα έχει απήχηση. Προσπαθούν να πείσουν το κοινό για κάτι. Επίσης, και οι δύο λαμβάνουν υποκειμενικές αποφάσεις. Τα στοιχεία δεν μπορούν να σου αποκαλύψουν τα πάντα και κάποιες φορές πρέπει να πάρεις μια απόφαση σχετικά με το τι σημαίνουν τα στοιχεία για σένα ως ιστορικό», τονίζει ο Matthew Wilhelm Kapell, ιστορικός και ανθρωπολόγος που έχει επιμεληθεί σειρά βιβλίων που αφορούν βιντεοπαιχνίδια.

«Για να ασχοληθείς με την ιστορία, δεν χρειάζεται να είσαι ιστορικά ακριβής. Τα παιχνίδια πρέπει να δημιουργήσουν ένα αυθεντικό νόημα εκείνης της περιόδου. Αν αποκτήσεις την αίσθηση του πώς είναι να βρίσκεσαι στην πρώτη πόλη που κατασκευάστηκε, θα κατανοήσεις καλύτερα τον πρώιμο πολιτισμό από ό,τι αν απλώς διαβάσεις ένα βιβλίο για την κατασκευή των πρώτων εγκαταστάσεων αποθήκευσης σιτηρών», συνεχίζει.

Μύηση στην κλασική μουσική

Πριν την κυκλοφορία του βιντεοπαιχνιδιού Starfield, η Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου ερμήνευσε τη «Starfield Suite» στο Alexandra Palace Theatre. Στα φετινά βραβεία Grammy (2023) αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά ως επίσημη κατηγορία το «Καλύτερο Video Game Soundtrack» και νικήτρια ήταν η ελληνικής καταγωγής συνθέτρια, Στεφανί Οικονόμου, για τη δουλειά της στο «Assassin’s Creed Valhalla: Dawn of Ragnarök».

«Κατά τον 18ο και 19ο αγώνα προέκυψε ένας σαφής διαχωρισμός μεταξύ της λαϊκής μουσικής και αυτής που έγινε γνωστή ως “κλασική”, χάσμα που υπάρχει ακόμα και σήμερα. Πολλοί υποστηρίζουν ότι ο κόσμος της κλασικής μουσικής δεν είναι προσβάσιμος στους περισσότερους ανθρώπους, καθώς τα έργα είναι μεγάλα σε διάρκεια και τα εισιτήρια ακριβά. Στο μεταξύ, συμφωνικές ορχήστρες σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να προσθέσουν ποικιλία στη μουσική και τις τάξεις τους, μέσα σε μια παράδοση και κουλτούρα που για καιρό προοριζόταν για τους μορφωμένους, τους πλούσιους και τους λευκούς. Καθώς οι συμφωνικές εργάζονται προς την κατεύθυνση της συμπερίληψης, τα βιντεοπαιχνίδια μπορούν να αποτελέσουν έναν βασικό τρόπο για να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα», τονίζει ο Aaron Hardwick, Διευθυντής Ορχήστρας και Επίκουρος Καθηγητής Μουσικής στο Πανεπιστήμιο Wake Forest.

«Σήμερα περισσότεροι νέοι ακούν ορχηστρική μουσική μέσω των παιχνιδιών τους από όσο έχουν ακούσει στη διάρκεια της ιστορίας της μουσικής», λέει σε συνέντευξή της η συνθέτρια βιντεοπαιχνιδιών και μαέστρος Eimear Noone. Μάλιστα, δημοσκόπηση του 2018 από τη Βασιλική Φιλαρμονική Ορχήστρα του Ηνωμένου Βασιλείου διαπίστωσε ότι περισσότεροι νέοι εκτίθενται στην κλασική μουσική μέσω βιντεοπαιχνιδιών παρά μέσω της παρακολούθησης ζωντανών παραστάσεων.

Συμπέρασμα; Όλα έχουν δύο όψεις και πολλές φορές η μία από αυτές μπορεί να μας εκπλήξει ευχάριστα.