ΕΤΣΙ ΘΑ ΣΚΟΤΩΣΕΤΕ ΕΝΑΝ «ΣΙΩΠΗΛΟ ΔΟΛΟΦΟΝΟ» ΠΟΥ ΖΕΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Απαλλαγείτε από τη μούχλα που κρύβεται στο σπίτι σας και προστατεύστε την υγεία σας με πρακτικές λύσεις για καθαρισμό και πρόληψη.

Οι ημέρες με χαμηλές θερμοκρασίες και υγρασία είναι η χαρά της μούχλας. Άπαξ και αυτός ο «σιωπηλός δολοφόνος» έχει βρει χώρο στο σπίτι σας, αποκτά επεκτατικές τάσεις. Αν εντοπίσετε κάπου μούχλα, πρέπει να την «εξολοθρεύσετε» άμεσα, καθώς μπορεί να γίνει επιβλαβής για την υγεία σας. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο.

Η μούχλα είναι τύπος μύκητα που αναπτύσσεται συχνά σε υγρές, σκοτεινές περιοχές, όπως τα μπάνια, κάτω από τους νεροχύτες, γύρω από παράθυρα και τα υπόγεια.

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Πνεύμονα (ELF), η μούχλα απελευθερώνει μικροσκοπικά σωματίδια που ονομάζονται σπόρια και μπορεί να είναι επιβλαβή εφόσον τα εισπνεύσουμε. Η μούχλα εντοπίζεται σε κτίρια με αυξημένη υγρασία, κακό εξαερισμό ή/και απουσία ηλιακού φωτός. Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται σε κάποιο από τα ακόλουθα:

• Διαρροές από σωλήνες, οροφές ή πλαίσια παραθύρων.
• Ανοδική υγρασία, όταν νερό από το έδαφος απορροφάται στους τοίχους σε υπόγεια ή ισόγεια.
• Συμπύκνωση, όταν υγρός αέρας (αέρας που περιέχει υψηλά επίπεδα υδρατμών) έρχεται σε επαφή με κρύες εσωτερικές επιφάνειες και συμπυκνώνεται σε σταγόνες νερού.
• Νερό που χρησιμοποιείται για οικοδομική εργασία (για παράδειγμα, σε γύψο) και δεν έχει ακόμη στεγνώσει εντελώς.
• Καθημερινές δραστηριότητες, όπως μαγείρεμα, ντους ή στέγνωμα ρούχων, σε κτίρια με κακό αερισμό.

iStock

Έρευνες δείχνουν ότι η διαβίωση, η εργασία ή η φοίτηση σε σχολεία με υγρό εσωτερικό περιβάλλον ενδέχεται να προκαλέσει διάφορα προβλήματα. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Άσθμα – εξάρσεις σε άτομα που ήδη έχουν τη νόσο και πιθανόν την έναρξη άσθματος.
• Βήχα.
• Συριγμό.
• Εμφάνιση κρυολογημάτων ή γρίπης.
• Εμφάνιση λοιμώξεων του θώρακα που προκαλούνται από την εισπνοή μικροσκοπικών σωματιδίων μούχλας (π.χ. η εισπνοή ενός είδους μούχλας που ονομάζεται Aspergillus μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη που ονομάζεται ασπεργίλλωση).
• Λαχάνιασμα ή δυσκολία στην αναπνοή.
• Ρινίτιδα – διόγκωση της εσωτερικής επένδυσης της μύτης που προκαλεί φτάρνισμα και καταρροή ή βουλωμένη μύτη.
• Πνευμονίτιδα από υπερευαισθησία – όταν ο ιστός των πνευμόνων σας εμφανίζει αλλεργική αντίδραση σε ουσία που εισπνέεται και παρουσιάζει φλεγμονή (οίδημα). Είναι, ωστόσο, πολύ σπάνιο να αποκτήσετε αυτή την πάθηση εξαιτίας υγρού εσωτερικού περιβάλλοντος.

Αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο άτομα με παθήσεις των πνευμόνων, βρέφη και παιδιά, ηλικιωμένοι και άτομα με ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα.

Πόσους ανθρώπους σκοτώνει η μούχλα ετησίως;

Η μούχλα δεν σκοτώνει άμεσα ανθρώπους. Ωστόσο, η παρατεταμένη έκθεση σε αυτήν –και ειδικά σε τοξικές μούχλες, όπως η Stachybotrys chartarum, κοινώς γνωστή ως μαύρη μούχλα– μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας.

Ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρές αναπνευστικές επιπλοκές, αλλεργικές αντιδράσεις και επιδείνωση καταστάσεων που προϋπήρχαν, π.χ. άσθμα, συμβάλλοντας έτσι σε θανάτους, ιδιαίτερα σε ευάλωτους πληθυσμούς, όπως οι ηλικιωμένοι, τα βρέφη ή τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

iStock

Ένα άλλο πρόβλημα ως προς την ακριβή εκτίμηση του αριθμού των θανάτων που προκαλούνται κάθε χρόνο από την έκθεση σε μούχλα είναι ότι συνήθως αποδίδονται σε υποκείμενες ή συναφείς παθήσεις, όπως είναι η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) ή λοιμώξεις όπως η διεισδυτική ασπεργίλλωση σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα.

• Η διηθητική ασπεργίλλωση εκτιμάται ότι προκαλεί περίπου 200.000 θανάτους ετησίως παγκοσμίως, κυρίως μεταξύ εκείνων με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα (καρκινοπαθείς ή λήπτες μεταμοσχεύσεων).
• Μια από τις ελάχιστες αναφορές χωρών για θανάτους από μούχλα  ανήκει στον Αμερικανικό Οργανισμό Υγειονομικής Περίθαλψη (CDC), που το 2023 ανακοίνωσε ότι κάθε χρόνο περισσότεροι από 75.000 πολίτες νοσηλεύονται από μυκητιάσεις στις ΗΠΑ, με τους 7.000 να πεθαίνουν. Αριθμός που το 1969 ήταν μόλις 450.
• Διευκρινίστηκε πως ο Aspergillus, μια κοινή μούχλα που βρίσκεται σε εσωτερικούς χώρους, είναι ένοχη για περίπου το 1/5 των νοσηλειών που σχετίζονται με μούχλα, ενώ τα ποσοστά θνησιμότητας μεταξύ των σοβαρών περιπτώσεων μπορεί να ξεπεράσουν το 50%.

Πώς μπορούμε να προστατευτούμε από τη μούχλα

Το Βρετανικό Σύστημα Υγείας (NHS) εξέδωσε τις τελευταίες ημέρες οδηγίες εξολόθρευσης του «εχθρού» που ονόμασε ως «σιωπηρό δολοφόνο», δεδομένου ότι οι χαμηλές υγρασίες και η υγρασία επιδεινώνουν τη συνθήκη.

Για την προστασία των πνευμόνων και της γενικότερης υγείας τους, πρότεινε στους πολίτες της Μεγάλης Βρετανίας να κάνουν πιο σύντομα ντους και να βεβαιώνονται πως μετά αερίζουν τον χώρο (με φυσικό τρόπο όπου είναι εφικτό, αλλιώς με ανεμιστήρες ή/και αφυγραντήρες), ώστε να εξαφανιστεί ο ατμός που μπορεί να μετατραπεί σε συμπύκνωμα.

Συνιστάται επίσης να ανοίγουν τα παράθυρά όταν μαγειρεύουν και στεγνώνουν τους εσωτερικούς χώρους έπειτα από υγρό καθάρισμα, ώστε να μη διαφεύγει η υγρασία στον αέρα.

Όταν μαγειρεύουν, οφείλουν να βεβαιώνονται πως ο απορροφητήρας λειτουργεί σε υψηλή ρύθμιση και να σκουπίζουν τις επιφάνειες, ώστε να σταματούν τη συγκέντρωση υγρασίας σε περβάζια και τοίχους.

Βοηθά ένας έλεγχος για διαρροές σωλήνων ή υδρορροών και η επιστράτευση ειδικού για να αφαιρέσει επαγγελματικά τη μούχλα, όταν η επιφάνειά της ξεπερνάει τα 3 μέτρα. Διαφορετικά, μπορούμε να τη διαχειριστούμε μόνοι μας, λαμβάνοντας τις απαραίτητες προφυλάξεις.

iStock

Πώς καθαρίζουμε σωστά τη μούχλα

Κατά το Environmental Protection Agency των ΗΠΑ, αν υλικά όπως η γυψοσανίδα ή ένα χαλί έχουν μολυνθεί έντονα, είναι χρήσιμο να αφαιρούνται από το χώρο.

Για όλα τα άλλα, αφού φορέσουμε γάντια, μάσκα και γυαλιά, στεγνώνουμε την περιοχή (με αφυγραντήρα ή ανεμιστήρα). Αν πρόκειται να καθαρίσουμε μη πορώδεις επιφάνειες, όπως γυαλί, μέταλλο ή πλακάκι, χρησιμοποιούμε μείγμα νερού και απορρυπαντικού (π.χ. σκόνη πλυντηρίου), τρίβουμε καλά και ξεπλένουμε. Συλλέγουμε τα υπολείμματα της μούχλας σε μια πλαστική σακούλα και την πετάμε αμέσως.

Εάν η μούχλα είναι επίμονη, προτιμούμε μείγμα με μια κούπα χλωρίνης σε 4 λίτρα νερό. Εναλλακτικά, χρησιμοποιούμε διάλυμα με ένα μέρος ξύδι και ένα νερό, ψεκάζουμε και αφήνουμε να δράσει για μια ώρα. Στεγνώνουμε τελείως και απολυμαίνουμε, με διάλυμα νερού και χλωρίνης.

Προφανώς αν εντοπίσουμε συγκεκριμένη αιτία, π.χ. διαρροή νερού, προχωράμε σε επισκευή πριν κάνουμε οτιδήποτε άλλο. Σε κάθε περίπτωση, χρησιμοποιούμε προϊόντα ανθεκτικά στο πρόβλημα και φροντίζουμε να υπάρχει καλή κυκλοφορία αέρα σε όλες τις περιοχές που είναι επιρρεπείς στη μούχλα.

Ελέγχουμε για σημάδια υγρασίας και καθαρίζουμε τακτικά με προϊόντα κατά της μούχλας, ώστε να αποτρέψουμε την ανάπτυξη.