ΠΟΙΑ ΦΥΤΑ ΚΛΑΔΕΥΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ

Όταν ο Μάρτιος τελειώνει, τελειώνουν και τα κλαδέματα. Όποιος κλάδεψε κλάδεψε, δηλαδή; Όχι ακριβώς. Τώρα είναι η τελευταία ευκαιρία να δώσετε σχήμα, αέρα και φως στα φυτά σας.  

Το κλάδεμα είναι επιστήμη και ως επιστήμη έχει από πίσω του μπόλικη γνώση και παρατήρηση. Γι’ αυτό οι γεωπόνοι είναι αυστηροί με τους κανόνες του κλαδέματος και κρατούν το κλαδευτήρι όπως οι χειρουργοί το νυστέρι: Με σύνεση και προσοχή.

Ειδικά όταν πρόκειται για κλάδεμα καρποφορίας και όχι για διαμόρφωση κόμης. Κι αν τους πείτε ότι τελειώνει ο Μάρτιος κι εσείς δεν έχετε τελέψει με τα κλαδέματα, θα σας κοιτάξουν λοξά. Πώς μπορείτε να το σώσετε;

Κλαδέψτε με φειδώ ό,τι «ξυπνάει»

Ο χειμώνας χαμηλώνει όχι μόνο τον δικό μας μεταβολισμό, αλλά και τον μεταβολισμό και των φυτών, που πέφτουν σε λήθαργο, ειδικά μάλιστα αν είναι φυλλοβόλα. Καθώς μπαίνει η άνοιξη, τα φυτά ξυπνούν, οι χυμοί κυκλοφορούν και πάλι και ακόμη και οι πιο αδαείς βλέπουν να εμφανίζονται «ματάκια», σημάδι ότι το φυτό δεν το νίκησε ο χειμώνας. Αυτό στη γλώσσα της γεωπονικής επιστήμης ονομάζεται «έκπτυξη οθφαλμών» και όταν αφορά σε νέους βλαστούς μιλάμε για «έκπτυξη βλαστών».

«Το δέντρο πέταξε», δεν λένε οι εξοικειωμένοι με τα τερτίπια της φύσης;

Σύμφωνα με τις αρχές της δενδροκομίας, όταν το δέντρο «πετάει» μάτια και βλαστούς ο καιρός του κλαδέματος περνάει. Αν δεν έχετε προλάβει να το κλαδέψετε περιορίστε στις απολύτως απαραίτητες αφαιρέσεις: ξερά κλαδιά ή νέα κλαδιά στη βάση του κορμού. Μην επεκταθείτε.

Freepik

Το ίδιο ισχύει και για τα οπωροφόρα όπως οι βερικοκιές και οι αμυγδαλιές, που καλό είναι να προλάβετε να τις κλαδέψετε πριν αυτές ανθίσουν. Όσο για τα ξινά; Αναθέστε το στον ειδικό γιατί το κλάδεμά τους είναι ολόκληρη επιστήμη.

Όλα αυτά φυσικά έχουν να κάνουν με τις θερμοκρασίες και την ηλιοφάνεια του κήπου ή της βεράντας. Αν ζείτε βόρεια ή σε υψόμετρο, η άνοιξη έχει μία μικρή καθυστέρηση. Αντίθετα, αν είστε νότια και σε χαμηλό υψόμετρο η επανάσταση του έαρος έχει ξεκινήσει.

Μη φοβάστε τα αειθαλή

Τα αειθαλή φυτά, από τους θάμνους μέχρι τα δέντρα, κλαδεύονται οριακά μέχρι και τα τέλη Μαρτίου, αλλά όχι μέσα στον Απρίλιο. Έχουν κι αυτά τα «σκαμπανεβάσματά» τους,  λιγότερο έντονα από τα φυλλοβόλα, που περνούν από τον ύπνο στον ανοιξιάτικο οργασμό, αλλά σε κάθε περίπτωση και σε αυτά η κυκλοφορία των χυμών είναι πιο έντονη όταν ο καιρός ζεσταίνει. Συμπέρασμα: Αν έχετε ένα ορθόκλαδο κυπαρίσσι που θέλει «κούρεμα» για να κρατήσει το ευθύ παράστημά του μπορείτε να το κλαδέψετε. Το ίδιο συμβαίνει και με τα υπόλοιπα δέντρα και φυτά.

Τόπο στα νιάτα

Σε κάθε περίπτωση όταν πρόκειται για κουρασμένα αειθαλή φυτά, μπορείτε να αφαιρέσετε τα γερασμένα, σπασμένα ή ξερά κλαδιά χωρίς τύψεις προκειμένου να ανανεωθεί το φυτό και να μη φωλιάσουν στα ξερά του φύλλα και κλαδιά έντομα που στους προσεχείς μήνες θα το «κατασπαράξουν».

iStock

Το ίδιο κάνουμε και σε όλα τα φυτά στις γλάστρες: Αφαιρούμε ξερά φύλλα και κλαδάκια δίνοντάς τους ανάσα και χώρο για να περάσει το ανοιξιάτικο ζωογόνο ηλιακό φως.

Το κλάδεμα της βουκαμβίλιας

Δεν μπορώ να μην αναφερθώ στην αγαπημένη μου βουκαμβίλια γιατί πάντα κάνω κάτι λάθος και φέτος θα προσπαθήσω να κάνω το σωστό: Θα την κλαδέψω τώρα, γιατί δεν μου έχει δώσει σήμα ότι ξυπνάει. (Εντάξει, κανένα-δυο σημεία δίνουν υπόνοιες νέας ζωής αλλά θα κάνω ότι δεν τα βλέπω).

Πώς κλαδεύουμε τη βουκαμβίλια ή μπουκαμβίλια, κατά άλλους; Αφαιρούμε τα ξερά, περσινά κλαδιά και τους βλαστούς που εμφανίζονται στη βάση της προκειμένου να τη δυναμώσουμε και να μας ανταποδώσει αυτή τη δύναμη με ένα σωρό λουλούδια. Όμως δεν πρέπει να το παρακάνουμε: Το αυστηρό κλάδεμα μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην ανθοφορία της επόμενης χρονιάς.

Κι αν τα λυπάμαι και δεν θέλω να τα κλαδέψω;

Κάποτε ήμουν κι εγώ μέλος της «συμμορίας» των αρνητών κλαδέματος. «Η φύση ξέρει τη δουλειά της», έλεγα. Και ακόμη και τώρα κλαδεύω τα απολύτως απαραίτητα για να ξεκουράσω λίγο το δέντρο ή το φυτό που δείχνει να το έχει ανάγκη. Και σίγουρα «δεν τα παίρνω όλα», που λένε και τα αγόρια στα κουρεία. Λυπάμαι τα ακρωτηριασμένα δέντρα (θυμάστε πέρυσι τα δέντρα των Αθηνών πώς τα είχανε κάνει;) και βρίσκω όμορφα τα φυτά που απλώνονται ελεύθερα στον χώρο. Όταν όμως μου κλείνουν τον δρόμο ή εμποδίζουν άλλα φυτά να αναπτυχθούν… Ε, τότε καλά να πάθουν.

Και μετά το κλάδεμα τι;

Κομποστοποίηση είναι η απάντηση: Φύλλα και κλαδιά μπαίνουν στον μικρό ή μεγάλο κομποστοποιητή, είτε στη βεράντα είτε στον κήπο και με σύμμαχο τον χρόνο γίνονται εξαιρετικό λίπασμα. Τίποτα δεν πάει χαμένο στη φύση!

Τα κλαδέψατε. Τα ταΐσατε;

Η πιο απαραίτητη εργασία για τα φυτά σε κήπους και βεράντες αυτή την εποχή είναι η λίπανση με ένα ισορροπημένο λίπασμα. Τι σημαίνει «ισορροπημένο»; Αυτό που περιέχει άζωτο, φώσφορο και κάλιο αλλά και κάποια ιχνοστοιχεία. Ρωτήστε τον ειδικό για την ποσότητα λιπάσματος ανάλογα με το φυτό και τη θέση του (γλάστρα ή κήπος) και δώστε τροφή για άνθιση ή για βλάστηση στα πεινασμένα από τον χειμώνα φυτά σας.

Ευχαριστούμε τον Κώστα Ζηλεμένο, Γεωπόνο, Αρχιτέκτονα τοπίου.