ΠΕΡΑΣΑ ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΣΤΑ «ΡΩΣΙΚΑ» ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΖΗΝΩΝΟΣ

Μία βόλτα στη Ζήνωνος με έπεισε να δοκιμάσω γεωργιανό λευκό κρασί και παγωμένη ρωσική μπύρα, και να προμηθευτώ τουρσιά από την περιοχή της πρώην Σοβιετικής Ένωσης για να φτιάξω την αυθεντική ρώσικη σαλάτα. Και κάτι ακόμη: Μου έμαθε ότι οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί μπορούν να συνυπάρχουν σε έναν τόσο δα δρομάκο της Αθήνας, για χάρη της γεύσης έστω.  

Πού συναντιούνται Ρωσίδες, Γεωργιανές και Ουκρανές οικιακές βοηθοί τα σαββατοκύριακα; Στα παντοπωλεία της Ζήνωνος στην Ομόνοια, εκεί που πωλούνται ρωσικά κυρίως προϊόντα, αλλά και γεωργιανά και ουκρανικά τρόφιμα ανακατεμένα με ελληνικά και αραβικά. Η γαστρονομία του μισού πλανήτη σε μερικά ράφια δηλαδή.

Βρέθηκα εκεί με την προτροπή της κυρίας Μαίρης, «εσωτερικής» οικιακής βοηθού από τη Γεωργία, που έμεινε για ένα φεγγάρι κοντά μας. Η κυρία Μαίρη και οι φίλες της περνάνε το ρεπό τους στην Ομόνοια ψωνίζοντας «τα δικά τους», όπως μου λέει. Και μιας και είχα δοκιμάσει την περίφημη «Χατσιπούρι», μια πίτα που θυμίζει –αλλά ξεπερνάει σε γεύση– τη δική μας τυρόπιτα, και είχα δροσιστεί από τις γεωργιανές σαλάτες με όσπρια και τουρσιά, «καρφίτσωσα» την τοποθεσία «Ζήνωνος» στο κινητό μου και ξεκίνησα. Είναι ενδιαφέρον να εξερευνάς τις γαστρονομικές συνήθειες των ανθρώπων που έρχονται από μακριά για να ζήσουν και να εργαστούν στη χώρα σου.

Εδώ δεν γίνεται μποϊκοτάζ στα ρωσικά προϊόντα

Βαδίζοντας στον μικρό αυτό δρόμο δεν είναι δύσκολο να εντοπίσεις τα «ρωσικά» παντοπωλεία, αυτά τα εν είδη σούπερ μάρκετ καταστήματα, που αν και μικροσκοπικά έχουν τεράστια ποικιλία προϊόντων με προέλευση κυρίως από τη Ρωσία και τα όμορά της κράτη.

Επισκέφτηκα δύο καταστήματα τροφίμων και ένα μαγαζί «απερίγραπτο». Θα ξεκινήσω από αυτό το τελευταίο: Ιδιοκτήτης και υπεύθυνος ταμείου Πακιστανός, με πωλήτριες από την πρώην σοβιετική ένωση και εμπόρευμα που αφορά κυρίως είδη για την κουζίνα και καλλυντικά Made in Russia. Στάθηκα για λίγο στην πόρτα και ρώτησα: Πού έχει ένα παντοπωλείο με ρωσικά και γεωργιανά τρόφιμα; Για να πάρω την απάντηση: Εδώ έχω πολύ καλό τουρσί! Τελικά έφυγα με μία κρέμα χεριών και μπήκα στη διπλανή πόρτα, στο μαγαζί του Νίκου και του Σταύρου.

Ο Νίκος από τη θέση του στο ταμείο είπε τα σημαντικά: «Είμαι από τη Βόρειο Ήπειρο. Ήρθαμε εδώ [σ.σ. στη Ζήνωνος] το 2001 φέρνοντας δειλά-δειλά κάποια πράγματα για να δούμε πώς πάει η ζήτηση. Και παραγγέλναμε αυτά που μας ζητούσαν. Φαγόπυρο φέραμε πολλά χρόνια πριν, επειδή το ζητούσαν οι Ρώσοι…»

Εδώ ας ανοίξουμε μία παρένθεση: Αν και κινεζικής καταγωγής, το φαγόπυρο σήμερα καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο, αλλά η Ρωσία έχει το 50% της παγκόσμιας παραγωγής.)

Ο Νίκος συνεχίζει: «Προσπαθώ να φέρνω ό,τι μου ζητάνε. Οι άνθρωποι όταν φεύγουν από την πατρίδα τους θέλουν να βρίσκουν στον ξένο τόπο αυτά που έτρωγαν στο σπίτι τους. Κάνουμε δική μας εισαγωγή ένα ανθρακούχο νερό από τη Γεωργία, που είναι πολύ γνωστό και στη Ρωσία. Το στέλνουμε και στην Κύπρο, όπου έχει πολλούς Ρώσους».

Τον ρωτάω τι γίνεται τώρα με τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο. «Υπάρχουν πελάτες που λένε: “Α! είναι ρωσικό, δεν το θέλω”, ή, αντίθετα, Ρώσοι που ψάχνουν να δουν αν είναι ουκρανικό για να μην το πάρουν. Αλλά δεν είναι πολλοί έτσι».

 Έναν μεζέ για τη βότκα μου

Στα ιδιαίτερα αυτά παντοπωλεία μπορείς να αγοράσεις «συμβατικά» προϊόντα, όπως το γιαούρτι τους –λίγο διαφορετικό από το δικό μας– ή το αγελαδικό τους τυρί, τα τουρσιά και τα άλευρά τους, φαγόπυρο και μαγιονέζα από τα μέρη τους και γνήσιο κεφίρ. Θα βρεις όμως και περίεργους μεζέδες όπως αποξηραμένα και συσκευασμένα ψάρια τα οποία τσιμπολογούν πίνοντας βότκα, όπως εμείς καταναλώνουμε πατατάκια ή ξηρούς καρπούς. Ακόμη, έχει δικά τους αλλαντικά, όπως το Doktor χοιρινό και φυσικά τα κατεψυγμένα πιροσκί και τις διάφορες πίτες.

Στο παραδιπλανό κατάστημα, η Όλγα από το Αζερμπαϊτζάν διαφημίζει τα αγγουράκια τουρσί και μαθαίνω ότι τα τουρσιά έχουν περίοπτη θέση στο ρωσικό τραπέζι. Θα αγοράσω και τουρσιά και λευκό γεωργιανό κρασί. Εκπλήσσομαι που διαβάζω ότι η Γεωργία είναι μια από τις παλαιότερες οινοπαραγωγικές χώρες στον κόσμο. Το 2013, μάλιστα, η UNESCO πρόσθεσε την αρχαία παραδοσιακή γεωργιανή μέθοδο οινοποιίας, τα πήλινα βάζα κβέβρι, στους Καταλόγους Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. 

Τι μου έκανε εντύπωση; Φεύγοντας από ένα από τα παντοπωλεία της περιοχής είδα τους υπαλλήλους να συσκευάζουν φύλλα Αλεξανδρείας και να τοποθετούν δεκάδες συσκευασίες από το βότανο αυτό στα ράφια. «Ποιος τα αγοράζει αυτά;», ρώτησα. «Οι Γεωργιανές», απαντάει ο Έλληνας –αν κρίνω από την ομιλία του– υπάλληλος: «Τα δίνουν στους παππούδες που φροντίζουν για τη δυσκοιλιότητα…»

Παντοπωλείο «Μπαλαλάικα»

Ο Νίκος και ο Σταύρος έχουν επεκταθεί και στο απέναντι πεζοδρόμιο, Ζήνωνος 25 και Βούλγαρη γωνία, ανοίγοντας τη Μπαλαλάικα, ένα παντοπωλείο που θυμίζει Ρωσία περισσότερο από τα υπόλοιπα. Τρεις γυναίκες το «τρέχουν» από το πρωί μέχρι τις εννέα το βράδυ, ώρα που σκοτεινιάζει και τα πράγματα στη γειτονιά «δυσκολεύουν». Η Σοφία από τη Ρωσία, η Αλεξάνδρα από τη Μολδαβία και η Γιάννα από την Ουκρανία. Πώς τα πάνε μεταξύ τους η Γιάννα και η Σοφία; ρωτάω με νόημα. «Εδώ συνυπάρχουμε όλοι ειρηνικά. Αγαπάμε την ειρήνη», λέει η Αλεξάνδρα.

Φεύγοντας παίρνω μαζί μου μία παγωμένη ρωσική μπύρα και ένα κομμάτι «Τσουρτσχίλα» για να γλυκαθώ. Ασιατική γαστρονομία δεν είναι μόνο τα κινέζικα νουντλς και το γιαπωνέζικο σούσι.