ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ΕΣΥ ΠΟΥ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

Αν μεγαλώνεις έφηβα παιδιά, οι συμβουλές της ειδικού που ακολουθούν θα σε βοηθήσουν να ελέγξεις την αγωνία σου για το πώς να τα διαχειριστείς με ψυχραιμία.

Ίσως μία από τις συχνότερες φράσεις που ακούμε ως νέοι γονείς είναι το «δεν θα πιστεύεις πόσο γρήγορα περνάει ο καιρός, για πότε τα μικρά παιδιά μεγαλώνουν, γίνονται έφηβα παιδιά, ενηλικιώνονται, φεύγουν από το σπίτι». Και βέβαια, όπως όλοι οι νέοι γονείς, κουνάμε το κεφάλι συγκαταβατικά και δυσκολευόμαστε να δώσουμε σημασία: έχουμε να ταΐσουμε, να αλλάξουμε πάνες, είμαστε κουρασμένοι, ξενυχτισμένοι.

Πριν προλάβουμε να τελειώσουμε όλες αυτές τις δουλειές, σαν απλώς να ανοιγοκλείσαμε τα μάτια μας, ο καιρός περνάει και βρισκόμαστε με εφήβους που έχουν νεύρα, που κλείνονται στο δωμάτιό τους, που μας αμφισβητούν. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και η αγωνία για το πώς να διαχειριστούμε τους εφήβους. Ποιο είναι το σωστό; Πόσο να πιέσουμε και πόσο να υποχωρήσουμε; Πότε να πούμε ναι και πότε όχι; Πώς να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας; Όσα ακολουθούν, αποτελούν έναν χρήσιμο οδηγό για να πλοηγηθούμε στη νέα αυτή συνθήκη.

Δεν χρειάζεται να φοβόμαστε τις συγκρούσεις

Η σύγκρουση δεν είναι πάντα κάτι κακό. Βοηθά τον έφηβο να ωριμάσει και να προετοιμαστεί για την ενήλικη ζωή. Σημασία έχει στη διαδικασία αυτή εμείς οι γονείς που είμαστε ώριμοι, να παραμένουμε ψύχραιμοι και να ακούμε προσεκτικά τα επιχειρήματα της άλλης πλευράς, δηλαδή του παιδιού μας.

Δεν κρατάμε στα χέρια μας τη λύση

Με τα μικρά παιδιά, οι γονείς είμαστε η λύση. Ό,τι κι αν τους συμβαίνει μπορούμε να τα βοηθήσουμε, να τους σταθούμε, να τους προσφέρουμε μία διέξοδο. Με τα έφηβα παιδιά αυτό δεν ισχύει. Μπορούμε ίσως να βοηθήσουμε, π.χ. πηγαίνοντάς τα με το αυτοκίνητο σε ένα πάρτι ή κάνοντάς τους μία αγκαλιά (αν τη δεχτούν). Αλλά δεν είμαστε ποτέ η μία και μόνη λύση, όπως όταν τα παιδιά μας είναι μικρά.

Αποφεύγουμε να κρίνουμε

Θα πρέπει να ξεκινάμε κάθε φορά με τη σκέψη ότι τα παιδιά μας έχουν έναν καλό λόγο για να κάνουν αυτό που κάνουν. Ας τους δείξουμε ότι σεβόμαστε τις επιλογές τους, τη νοημοσύνη τους και την κρίση τους. Έτσι, έχουμε περισσότερες πιθανότητες να επικοινωνήσουμε καλύτερα μαζί τους.

Δείχνουμε ενδιαφέρον

Είναι σημαντικό να γνωρίζει ο έφηβος ότι θέλουμε να ξέρουμε ποια είναι τα ενδιαφέροντά του, τι κάνει στο σχολείο, ποιοι είναι οι φίλοι του, πώς νιώθει, τι τον απασχολεί. Είναι σημαντικό να ξέρει ότι είμαστε εκεί και θέλουμε να τον ακούσουμε εφόσον το ζητήσει. Βέβαια, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να μην το παρακάνουμε μετατρέποντας το ενδιαφέρον σε πίεση.

Περνάμε χρόνο μαζί με τα έφηβα παιδιά μας

Μπορεί να θεωρούμε ότι ο έφηβος δεν θέλει να περνάει χρόνο μαζί μας, αλλά αυτό είναι κάτι που χρειάζεται να επιδιώκουμε. Άλλωστε, τα χρόνια περνάνε γρήγορα, τα παιδιά μεγαλώνουν και πριν το καταλάβουμε έχουν γίνει ενήλικες. Μία καλή ιδέα είναι να προσπαθούμε να τρώμε μαζί τους το βράδυ ή το Σαββατοκύριακο, καθώς το οικογενειακό τραπέζι είναι μία ευκαιρία να μιλήσουμε μαζί τους.

Και η τηλεόραση βοηθάει

Κι όμως, το να βλέπουμε τηλεόραση –κυρίως κωμωδίες– με τα έφηβα παιδιά μας θα μας φέρει πιο κοντά. Γιατί; Γιατί έτσι περνάμε χρόνο μαζί τους χαλαρά και χαρούμενα, και έχουμε την ευκαιρία να διασκεδάζουμε μαζί.

Τα έφηβα παιδιά χρειάζονται χώρο

Όπως όλοι μας, έτσι και οι έφηβοι χρειάζονται χώρο και χρόνο για τον εαυτό τους, κι αυτό πρέπει να το σεβαστούμε και να τους το δώσουμε. Έχουν το δικαίωμα να κρατάνε τα μυστικά τους, να μην μας λένε τα πάντα και να έχουν την ιδιωτικότητά τους.

Τους λέμε καλά λόγια

Ακόμα κι αν φαίνεται ότι δεν τους ενδιαφέρει, οι έφηβοι αρέσκονται στο να ακούνε κομπλιμέντα, καλά λόγια, επαίνους, και να τους αναγνωρίζονται τα όσα κάνουν σωστά. Ας μην τσιγκουνευόμαστε τις κουβέντες επιδοκιμασίας.

Μοιραζόμαστε κομμάτια από τη ζωή μας

Με το να λέμε στα παιδιά μας ιστορίες από τη δική μας ζωή και τη δική μας παιδική ηλικία, τα κάνουμε να καταλαβαίνουν ότι κι εμείς υπήρξαμε μικροί και ίσως κάναμε λάθη.

Λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τα αισθήματά τους

Έχουμε την τάση να προσπαθούμε να καθησυχάσουμε τα παιδιά μας και να τα βοηθήσουμε να ηρεμήσουν όταν είναι στεναχωρημένα ή απογοητευμένα. Όμως, τα έφηβα παιδιά έχουν ανάγκη να βιώσουν τα συναισθήματά τους, να πονέσουν, να στεναχωρηθούν, να απογοητευτούν. Είναι σημαντικό να δείξουμε ότι αναγνωρίζουμε και κατανοούμε τα συναισθήματά τους.

Δείχνουμε εμπιστοσύνη

Οι έφηβοι θέλουν να τους παίρνουν στα σοβαρά, ιδίως οι γονείς τους. Χρειάζεται να αναζητήσουμε τρόπους για να δείξουμε στους έφηβους ότι τους εμπιστευόμαστε. Θα πρέπει να τους δίνουμε ξεκάθαρα προνόμια και να τους αφήνουμε να τα χειριστούν. Έτσι, θα έχουν περισσότερη αυτοπεποίθηση.

Βάζουμε ξεκάθαρους κανόνες

Δεν μπορούμε να λειτουργούμε σαν δικτάτορες. Σίγουρα ως γονείς μπορούμε να βάζουμε κανόνες. Χρειάζεται, όμως, να συζητάμε και να εξηγούμε τη λογική πίσω από αυτούς στα παιδιά μας, τα οποία είναι φυσικό και αναμενόμενο να προσπαθούν να τεστάρουν τα όριά μας.

Συγκρατούμε την οργή μας

Είναι φυσιολογικό να θυμώνουμε, ειδικά με τους εφήβους. Αλλά είμαστε ενήλικες και πρέπει να συγκρατούμαστε. Ας μετρήσουμε μέχρι το 10 από μέσα μας πριν απαντήσουμε. Αν απαντάμε εν θερμώ στον έφηβο, που ούτως ή άλλως έχει έντονα συναισθήματα, το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να ξεκινήσουμε κι άλλους καυγάδες και να δυναμιτίσουμε την κατάσταση.

Παρατηρούμε

Δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό από το να παρατηρούμε και να αναγνωρίζουμε πιθανές διαφορές στη συμπεριφορά των παιδιών μας. Η αλήθεια είναι ότι οι έφηβοι περνάνε από φάσεις και αλλαγές καθώς ωριμάζουν. Αν, όμως, παρατηρήσουμε ότι σταματάνε να ασχολούνται με πράγματα που τους έκαναν ευτυχισμένους ή ότι απομονώνονται, αν δούμε αλλαγή στην καθημερινή τους λειτουργικότητα, θα πρέπει να ρωτήσουμε τι συμβαίνει, χωρίς να κρίνουμε ή να πιέζουμε.

ΟΙ ΕΦΗΒΟΙ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥΣ, ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΣΕΒΑΣΤΟΥΜΕ.

Επιλέγουμε τις μάχες μας

Αν οι έφηβοι ακούνε μόνο γκρίνια από εμάς, θα σταματήσουν να μας ακούνε. Ας παραβλέπουμε τα μη σημαντικά και τα δευτερεύοντα ζητήματα, όπως π.χ. τα ρούχα τους, ώστε να έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε γι’ αυτά που έχουν σημασία, όπως το κάπνισμα ή το σεξ.

Βοηθάμε τα έφηβα παιδιά να νιώθουν ασφαλή

Στόχος είναι να νιώθουν οι έφηβοι ότι μπορούν να μας μιλήσουν, να μας εμπιστευτούν, να μας αποκαλύψουν όσα τους απασχολούν. Χρειάζεται να τους κάνουμε να νιώθουν ότι είμαστε εκεί για να τους βοηθήσουμε χωρίς κρίσεις και γιατί. Ας πάρουμε απόφαση ότι δεν θα συμφωνούμε πάντα με τον άλλο γονιό. Αν και οι δύο έχουμε το καλό του παιδιού στο μυαλό μας, πρέπει να περιμένουμε ότι θα έχουμε διαφωνίες. Όμως, το σημαντικό είναι το συμφέρον του παιδιού κι αυτό πρέπει να έχουμε ως προτεραιότητα.

Δεν ξέρουμε τίποτα

«Δεν ξέρεις τίποτα». Αυτή είναι μία φράση που θα ακούσουμε πολλές φορές από το έφηβο παιδί μας. Κι έχει δίκιο. Δεν ξέρουμε και δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει στο μυαλό, στη ζωή, στις παρέες, στο σχολείο, ακόμα και στα όσα είναι στη μόδα.

Η συγγνώμη πάντα βοηθάει

Κάποιες από τις καλύτερες και τις πιο εποικοδομητικές συζητήσεις με τους έφηβους ξεκινάνε από μία συγγνώμη.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τη Δρ. Ναταλία Κουτρούλη, ψυχολόγο με εκπαίδευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική.

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.