ΟΛΑ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΟΛΑΝΘΙΣΤΑ ΓΕΡΑΝΙΑ

Ανθεκτικά και καλόβολα, τα γεράνια μπορούν να πιάσουν παντού και να αποδώσουν «καρπούς», δηλαδή τα χρωματιστά μπουκέτα τους. Αρκεί να τα αγαπάτε και να τα φροντίζετε σωστά.

Ο Τάσος Λειβαδίτης σκάει ένα μπουκέτο γεράνια στη «Δραπετσώνα», πάνω στη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, στις αρχές της δεκαετίας του 1960: «Πάρ' το στεφάνι μας, πάρ' το γεράνι μας / στη Δραπετσώνα πια δεν έχουμε ζωή». Περίπου την ίδια εποχή η Σίλβια Πλαθ γράφει στο Ποίημα γενεθλίων: «Η καρδιά μου, κομμένο γεράνι».

Τι έχουν τα γεράνια και τα αγαπούν οι ποιητές; Την ταπεινή τους ομορφιά, που βλασταίνει και στις πιο δύσκολες συνθήκες, και το ανεπαίσθητο άρωμά τους, ιδανικά δολώματα για να τσιμπήσει κάθε ρομαντική καρδιά. Σε αυτά υποκλινόμαστε και όλοι εμείς οι θαυμαστές των γερανιών.

«Αν έχεις γεράνια, έχεις εννιά μήνες λουλούδια στη γλάστρα», έλεγε η γιαγιά μου που αγαπούσε όλα τα μέλη της οικογένειας των γερανιών: και τα πελαργόνια και το μαστιχάκι.

Πράγματι, το γεράνι –pelargonium είναι η επίσημη ονομασία του– ανθίζει στις αρχές της άνοιξης και κρατάει τα άνθη του ως τα τέλη του φθινοπώρου. Δεν το λες και λίγο. Εντωμεταξύ αντέχει στο κρύο και τους ανέμους του χειμώνα, κρατώντας δυνάμεις για να τα «σπάσει» μόλις πιάσουν οι ζέστες της άνοιξης, τότε που γίνεται και το best seller των φυτωρίων.

«Πιάσε μου ένα γεράνι»

Το «τριαντάφυλλο των φτωχών» που έδινε χρώμα στις φτωχογειτονιές Αθηνών, Πειραιά και περιχώρων στρογγυλοκάθεται σε ζαρντινιέρες των βορείων προαστίων της Αττικής ή σπάει τη μονοτονία του γκαζόν σε πολυτελή ξενοδοχεία των αιγαιοπελαγίτικων νησιών. Και υπάρχουν πολλοί λόγοι για τη δημοφιλία του:

• είναι ανθεκτικό,
• δεν χρειάζεται εντατική φροντίδα,
• αναπτύσσεται εύκολα και γρήγορα, οπότε θα «φτουρήσει» και στα χέρια του αρχάριου κηπουρού και
• μπορείς να επιλέξεις το χρώμα γερανιού που θέλεις ανάμεσα σε μία τεράστια ποικιλία χρωμάτων.

Ακόμη, στα φυτώρια μπορείς να συναντήσεις δίχρωμες και σπάνιες ποικιλίες: αρωματικά, ορθοκλαδή, κρεμοκλαδή, αυτοκαθαριζόμενα φυτά –ρίχνουν μόνα τους τα ξερά άνθη– ή ποικιλίες με εντυπωσιακά μεγάλα άνθη και φύλλωμα με διαφορετικά σχήματα φύλλων.

Για ένα πολλά υποσχόμενο γεράνι

Επιλέγουμε το φυτό μας με βάση δύο κριτήρια:

• Το πλούσιο φύλλωμα: Όσο πιο φουντωτό είναι ένα γεράνι, τόσο πιο δυνατούς βλαστούς έχει, απόδειξη της υγιούς ανάπτυξής του.
• Τα πολλά μπουμπούκια: Αν αγοράσετε ένα γεράνι με λίγα μπουμπούκια, θα περιμένετε αρκετές εβδομάδες για να χαρείτε χρώματα στον κήπο ή τη βεράντα σας. Αν είστε ανυπόμονοι και ο καιρός έχει ήδη ζεστάνει, διαλέξτε ήδη μπουμπουκιασμένα φυτά, που θα σας αποζημιώσουν άμεσα με τα λουλούδια τους.

Η φύτευσή του έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Καταρχήν επιλέγουμε γλάστρα που έχει ύψος τουλάχιστον 18 εκατοστά, καθώς οι ρηχές γλάστρες είναι ακατάλληλες για γεράνια. Οι εξειδικευμένοι γεωπόνοι του Pelargonium for Europe (PfE) συμβουλεύουν στην ιστοσελίδα τους να δώσουμε άφθονο χώρο στο φυτό μας, οπότε φυτεύουμε γνωρίζοντας τα εξής: Σε μια ζαρντινιέρα 40 εκατοστών δεν χωράνε πάνω από δύο γεράνια, ενώ στα 60 εκατοστά τοποθετούμε τρία και στο 1μέτρο βάζουμε τέσσερα με πέντε. Μια γλάστρα με διάμετρο 20-25 εκατοστά μπορεί να φιλοξενήσει ένα μόνο γεράνι.

Τι θέλει το γεράνι;

Τα γεράνια έχουν γρήγορη ανάπτυξη και όπως τα παιδιά στην εφηβεία έτσι κι αυτά έχουν ανάγκη τροφής υψηλής θρεπτικής αξίας, αν θέλουμε να δούμε πολλά και ζωηρά άνθη. Αγοράστε λοιπόν το γεράνι σας μαζί με ένα υψηλής ποιότητας κομπόστ.

Σε σχέση όμως με άλλα ανθοφόρα φυτά, δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητικό σε λίπανση. Ο γεωπόνος του φυτωρίου θα σας συστήσει για φύτευση σε γλάστρα ένα υδατοδιαλυτό λίπασμα για ανθοφόρα φυτά, το οποίο θα βάζετε με το πότισμα κάθε μήνα από τις αρχές της άνοιξης μέχρι το τέλος του φθινοπώρου.

Αν τα γεράνια σας έχουν τις ρίζες τους σε κήπο, το πλήρες κοκκώδες λίπασμα είναι το πιο κατάλληλο. Το ρίχνουμε στα φυτά μας στις αρχές της άνοιξης, στις αρχές του καλοκαιρού και στις αρχές του φθινοπώρου. Προσωπικά, ξεχνάω το λίπασμα και χρησιμοποιώ μόνο κομπόστ όποτε το θυμάμαι. Γι’ αυτό τα πολύ πεινασμένα γεράνια μου δυσκολεύονται να τα δώσουν όλα και από μία στιγμή και μετά –συνήθως γύρω στον Αύγουστο– η ανθοφορία τους μειώνεται δραματικά.

Η κατάλληλη φροντίδα

Τι πρέπει να ξέρουμε ακόμη για τη φροντίδα των γερανιών;

• Ποτίζουμε με φειδώ τα γεράνια μας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα αφήνουμε να αφυδατωθούν το καλοκαίρι, γιατί ένα απότιστο γεράνι ακόμη κι αν δεν πεθάνει θα σταματήσει να δίνει ανθούς. Οπότε, αν τα γεράνια μας ζουν στον κήπο, ποτίζουμε μία φορά την εβδομάδα τους ανοιξιάτικους και φθινοπωρινούς μήνες και δύο φορές την εβδομάδα την περίοδο του καλοκαιριού. Τα γεράνια που είναι φυτεμένα σε γλάστρες έχουν ανάγκη συχνότερου ποτίσματος: δύο φορές την εβδομάδα την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου και τρεις φορές την εβδομάδα το καλοκαίρι. Προσοχή όμως: τα γεράνια στη γλάστρα πρέπει να «διψάσουν» λίγο για να τα ποτίσουμε χωρίς να τα σαπίσουμε, δηλαδή αφήνουμε το χώμα να μείνει ξερό μία μέρα και ποτίζουμε μετά. Και, το πιο σημαντικό, δεν αφήνουμε ποτέ νερό στο πιάτο της γλάστρας.

• Αφαιρούμε τα ξερά λουλούδια, καθώς όταν αφήνουμε μαραμένα άνθη στο φυτό αυτό ακολουθεί την προσταγή της φύσης και σχηματίζει σπόρους, μία διαδικασία που απαιτεί πολλή ενέργεια σε βάρος της ανθοφορίας.
• Στην αρχή της άνοιξης τα κλαδεύουμε για να πάρουν τον αέρα τους. Κάποιους βλαστούς τους αφαιρούμε και κάποιους τους αφήνουμε στο 1/3 του ύψους τους.

Το θανατηφόρο σκουλήκι

Όλοι έχουμε τους εχθρούς μας. Στο γεράνι εχθρός είναι το Cacyreus marshalli «σκουλήκι γερανιών» ή «γεράνι τρυπητή» επί το λαϊκότερο. Πρόκειται για μία κάμπια που ενηλικιώνεται και γίνεται πεταλούδα. Ως κάμπια τρώει το φυτό «από μέσα», αφήνοντας πίσω του τελικά ένα κουφάρι. Ως πεταλούδα αφήνει τα αβγά της στο φυτό μολύνοντάς το χωρίς να πάρει κανείς είδηση.

Πριν γνωρίσω τον κίνδυνο από τον ανεπιθύμητο αυτό επισκέπτη, έχασα σε μία χρονιά όλα μου τα γεράνια. Όταν εισέβαλε ο εχθρός, τα ως τότε ολάνθιστα φυτά μου έδειχναν μίζερα και θεώρησα ότι ζητούσαν λίπασμα. Αφού τα τάισα καλά-καλά, τα είδα να καταρρέουν. Το κύριο σύμπτωμα; Οι βλαστοί που έμοιαζαν κουφάρια μην έχοντας ίχνος ζωής μέσα τους. Αν είχα αποταθεί νωρίτερα στην καλή μου γεωπόνο ,θα τα είχα σώσει. Αλλά ισχύει κι εδώ το ρητό: Στερνή μου γνώση να σ’ είχα πρώτα!