Ο ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΖΕΙΣ ΣΤΗ ΔΑΝΙΑ ΑΝ ΕΧΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑ

Είναι γνωστό εδώ και δεκαετίες ότι στα σκανδιναβικά έθνη μεγαλώνουν τα πιο ευτυχισμένα παιδιά. Η Δανία, όμως, μοιάζει να κατέχει τα πρωτεία.

Κάποιες μέρες το να είσαι γονιός στην Ελλάδα μοιάζει εξαντλητικό, ειδικά αν ζεις στην Αθήνα. Οι περιοχές με πράσινο, όπου τα παιδιά μπορούν να παίξουν ελεύθερα και με ασφάλεια, είναι ελάχιστες. Το να βρεθείς σε ένα καλό δημόσιο σχολείο είναι καθαρά θέμα τύχης. Όσο για τα δημόσια νοσοκομεία… όσοι έχετε βρεθεί στα επείγοντα κάποιου Παίδων ξέρετε! Θα έφευγες, όμως, ποτέ από τη χώρα μας για να ζήσεις στη Δανία;

Σύμφωνα με μελέτες και στατιστικές η Δανία είναι η δεύτερη χώρα με τους πιο ευτυχισμένους ανθρώπους στον κόσμο (μετά τη Φινλανδία),  ενώ είναι μια από τις τρεις χώρες που μεγαλώνουν τα πιο ευτυχισμένα παιδιά. Στην ίδια λίστα (της Unicef) η Ελλάδα κατέχει την 29η θέση. Στο βιβλίο «Γιατί οι Δανοί μεγαλώνουν τα πιο ευτυχισμένα παιδιά στον κόσμο», οι συγγραφείς, επιχειρώντας να εξηγήσουν γιατί οι γονείς εκεί τα καταφέρνουν καλύτερα, καταλήγουν σε ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα:

• Το ελεύθερο παιχνίδι έξω ή στη φύση αποτελεί προτεραιότητα, όσο κρύο κι αν έχει.
• Δεν είναι υπερπροστατευτικοί και μιλούν στο παιδί ανοιχτά ακόμα και για τα πιο δυσάρεστα ή δύσκολα συναισθήματα (τον θάνατο, το διαζύγιο, το σεξ), βοηθώντας το να καλλιεργήσει την ενσυναίσθησή του.
• Δεν γκρινιάζουν και σπάνια καυγαδίζουν με τα παιδιά, απορρίπτοντας το αυταρχικό μοντέλο διαπαιδαγώγησης και δημιουργώντας ένα οικογενειακό πλαίσιο στο οποίο τα μέλη είναι πιο ισότιμα, αλλά και πιο υπεύθυνα. Εξάλλου, φροντίζουν να περνούν και μπόλικο χρόνο μαζί.

Τώρα, πολλοί θα πείτε ότι και οι νεότεροι γονείς στην Ελλάδα έχουν κάνει στροφή προς τις παραπάνω τακτικές. Δεκτό! Ας δούμε, λοιπόν, πώς το κράτος και η πολιτεία στηρίζει τους γονείς και τα παιδιά στη Δανία.

Γιατί είναι ωραία να είσαι παιδί στη Δανία

– Μέγιστη δυνατή ασφάλεια

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη Ειρήνης, η Δανία είναι η 4η πιο ασφαλής χώρα στον κόσμο (πρώτη είναι η Ισλανδία, ενώ η Ελλάδα δεν υπάρχει καν στη λίστα με τις 20 πρώτες). Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι τα παιδιά εκεί ζουν λίγο-πολύ όπως τα παιδιά στην Ελλάδα του ’50. Όχι μόνο παίζουν ελεύθερα στους δρόμους και τις πλατείες, χωρίς οι γονείς να ανησυχούν μην τα πατήσει αυτοκίνητο ή μην τα αρπάξει κανείς, όχι μόνο κάνουν ποδήλατο χωρίς (σχεδόν) κανέναν κίνδυνο, μα οι γονείς δεν διστάζουν ακόμα και να αφήσουν τα καρότσια με τα μωρά τους να κοιμούνται έξω, στο πεζοδρόμιο, ενώ οι ίδιοι βρίσκονται μέσα στο σπίτι!

Όπως η Αμερικανίδα μαμά Annie Samples, που τα τελευταία χρόνια ζει στην Κοπεγχάγη, λέει στο παρακάτω βίντεο: «Ήμουν έξω σε δουλειές, έπρεπε να επιστρέψω στο σπίτι και να ξαναφύγω, όμως το μωρό κοιμόταν και δεν ήθελα να το ξυπνήσω μεταφέροντάς το. Ακόμα δεν μπορώ να πιστέψω ότι ζω σε μία χώρα όπου μπορώ απλά να αφήσω το μωρό μου μόνο του έξω»:

– Ευεξία και καλύτερη ποιότητα ζωής

Η Δανία είναι από τις χώρες που παίρνουν την κλιματική αλλαγή πολύ σοβαρά με πολύ συγκεκριμένα μέτρα. Ένα από από αυτά, με στόχο η πρωτεύουσα να γίνει ουδέτερη από εκπομπές άνθρακα μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, είναι στην Κοπεγχάγη οι κάτοικοι να κυκλοφορούν κατά κανόνα με ποδήλατο, ακόμα και οι γονείς με δύο παιδιά:

Πρωτοποριακό εγχείρημα αποτελεί το παρακάτω εργοστάσιο που παρέχει ενέργεια σε μεγάλο μέρος της πρωτεύουσας. Εκεί αποτεφρώνονται απόβλητα και η αξιοποίηση γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε ο καπνός που εκλύεται να είναι εντελώς άοσμος! Ακόμα, το ίδιο το εργοστάσιο αποτελεί τόπο συνάντησης για τους λάτρεις των extreme sports, αφού εκεί μπορούν να κάνουν wakeboard, σκι, πεζοπορία και αναρρίχηση.

Στην Κοπεγχάγη θα βρεις έναν από τους μεγαλύτερους εμπορικούς πεζόδρομους στην Ευρώπη, ένα από τα καλύτερα μετρό στον κόσμο και ένα καταπληκτικό δημόσιο πάρκο αναψυχής, το οποίο λειτουργεί σαν παγκόσμια έκθεση, με ενδιαφέροντα στοιχεία από όλον τον κόσμο.

Όσο για τις παιδικές χαρές; Πέρα από πεντακάθαρες και σούπερ οργανωμένες, διαθέτουν συχνά και έναν ξεχωριστό χώρο δημιουργικής απασχόλησης, με ξύλινους πάγκους, τέντες και μεγάλα κουτιά με τουβλάκια. Παραδίπλα υπάρχει συνήθως ένα καφέ που φροντίζει για τη συντήρηση όλων αυτών και υποδέχεται τους γονείς, ενώ τα παιδιά παίζουν ελεύθερα.

– Τα παιδιά είναι ευπρόσδεκτα παντού

Στο πλαίσιο του hygge, χαρακτηριστικό της δανέζικης κουλτούρας που δίνει έμφαση στις μικρές χαρές της ζωής και τον ποιοτικό χρόνο με τα αγαπημένα πρόσωπα, τα παιδιά αποτελούν ισότιμα μέλη όχι μόνο της οικογένειας, μα και της κοινωνίας. Όχι μόνο, λοιπόν, είναι ευπρόσδεκτα παντού, αλλά και τα περισσότερα μέρη έχουν φτιαχτεί «στα μέτρα τους». Στη Δανία θα βρεις παιδικές γωνιές στις δημόσιες υπηρεσίες, στα σαλονάκια των ιατρείων, στις βιβλιοθήκες κ.ά.

– Η ορισμός του work-life balance

Στη Δανία συμβαίνει το εξής παράδοξο: Ενώ έχει το υψηλότερο ποσοστό εργαζόμενων μαμάδων ανάμεσα στα ανεπτυγμένα κράτη (η Ελλάδα το χαμηλότερο), σπάνια αυτές θα υποφέρουν από burnout. Για την ακρίβεια, η Δανία έχει το υψηλότερο ποσοστό ικανοποίησης ως προς τον προσωπικό χρόνο.

Οι λόγοι είναι οι εξής: Οι γονείς δικαιούνται από 24 εβδομάδες έμμισθης άδειας ο καθένας όταν έρχεται το μωρό τους στον κόσμο. Ο γενικός κανόνας είναι ότι οι μαμάδες παίρνουν 4 εβδομάδες άδειας πριν γεννήσουν και 14 μετά (τις υπόλοιπες μπορούν να τις μοιράσουν με τον μπαμπά όπως επιθυμούν). Κατά κανόνα οι γονείς επιστρέφουν στην εργασία τους όταν το παιδί τους ξεκινήσει το σχολείο, ωστόσο αυτό για τους περισσότερους σημαίνει να στέλνουν τα μωρά τους στον βρεφονηπιακό σταθμό ήδη από 6 μηνών. Να σημειωθεί ότι οι σταθμοί επιδοτούνται κατά το μεγαλύτερο ποσοστό από το κράτος (και σχεδόν εξολοκλήρου για τους χαμηλόμισθους), ενώ το επίπεδό τους είναι άριστο.

Πρωτοφανές είναι και αυτό που συμβαίνει όταν η ώρα φτάνει 4:00: Τα γραφεία τότε σχεδόν αδειάζουν, ώστε όσοι έχουν παιδιά να τα πάρουν από το σχολείο και να πάνε σπίτι για να φάνε όλοι μαζί. Είναι η πιο σημαντική στιγμή της ημέρας για τη δανέζικη οικογένεια και οι περισσότερες εταιρείες το σέβονται αυτό, παρέχοντας στις εργαζόμενες μαμάδες πιο ελαστικό ωράριο, 35 ωρών την εβδομάδα. 

Μελέτη που πραγματοποίησε το Πανεπιστήμιο του Leeds δείχνει ότι σε σοσιαλδημοκρατικές χώρες της Ευρώπης, όπως η Δανία, η Νορβηγία και η Σουηδία, υπάρχουν περισσότερες κρατικές πολιτικές που υποστηρίζουν τα ιδανικά της ισότητας ανάμεσα στα δύο φύλα και τους εργαζόμενους γονείς. «Καμία σχέση με τις μεσογειακές χώρες, όπου οι περισσότεροι γονείς ποντάρουν στους παππούδες για να φροντίσουν τα παιδιά προκειμένου να εργαστούν», λέει η επικεφαλής της μελέτης Jana Javornik. Αυτός είναι και ο λόγος που τόσες μαμάδες στην Ελλάδα επιλέγουν ή αναγκάζονται να μην εργάζονται. «Όμως αυτό όχι μόνο αποδυναμώνει την οικονομική θέση της γυναίκας, αλλά και επηρεάζει αρνητικά κάθε πιθανότητα βελτίωσης του δημογραφικού προβλήματος».

– Εκεί θα βρεις τα πιο απίθανα θεματικά πάρκα της Ευρώπης

Όλα τα παραπάνω μπορεί να ακούγονται σχετικά «εύκολα» για μια από τις πλουσιότερες χώρες της Ευρώπης, με πληθυσμό που οριακά αγγίζει τα 6 εκατομμύρια. Στην πρωτεύουσα, την Κοπεγχάγη, ζουν μόνο 600.000 χιλιάδες (φαντάζεσαι πόσο καλύτερη θα ήταν η Αθήνα αν είχε μόλις 1 εκατομμύριο πληθυσμό;).

Παρά το μικρό της μέγεθος, όμως, και την έλλειψη αστυφιλίας, η χώρα φιλοξενεί κάποια από τα εντυπωσιακότερα, σχεδόν μοναδικά θεματικά πάρκα της Ευρώπης που μπορούν πραγματικά να ξετρελάνουν ένα παιδί!

Στην Κοπεγχάγη υπάρχουν οι μοναδικοί Κήποι του Τίβολι που έδωσαν την έμπνευση για τη δημιουργία της Disneyland, στο Παρίσι.

Στο Μπιλούντ υπάρχει η καταπληκτική Legoland με τον εντυπωσιακό μικρόσκοσμο.

Στη νήσο Λόλαντ υπάρχει το μεγαλύτερο πάρκο σαφάρι της Ευρώπης, το φανταστικό Knuthenborg.

Στη Δανία βρίσκονται και δύο από τα καλύτερα aquarium της Ευρώπης, το Nordsøen Oceanarium στις ακτές της Βόρειας Θάλασσας, στο Χίρτσαλς, και το Den Blå Planet στο Κάστρουπ.

Θυμίζω, ότι επισκέψιμο είναι και το σπίτι του Hans Christian Andersen στην Οντένσε.

Αναζητάς τον αντίλογο σε όλα τα παραπάνω; Η Δανία είναι η χώρα με τον υψηλότερο φόρο εισοδήματος στην Ευρώπη (55,9%) και ο καιρός τον χειμώνα μπορεί να είναι ανυπόφορος για τη μεσογειακή μας ιδιοσυγκρασία. Θα έφευγες, λοιπόν, από τη χώρα μας για να ζήσεις εκεί;