ΜΙΑ ΚΑΜΠΑΝΙΑ – «ΑΣΠΙΔΑ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ

Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες η Πολιτεία φαίνεται να αντιμετωπίζει την παιδική παχυσαρκία μεθοδικά, στοχευμένα και πολυδιάστατα. Η Εθνική Δράση κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας είναι το πρώτο ολοκληρωμένο πρόγραμμα που υλοποιείται στην Ελλάδα. Απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 0-17 ετών, παρέχοντας πολύτιμη βοήθεια σε αυτά και τις οικογένειές τους σε όλα τα επίπεδα όπως, ενδεικτικά, δωρεάν πρόσβαση σε διατροφολόγους, παρακολούθηση από γιατρούς, συμβουλές προς εκπαιδευτικούς, δωρεάν πρόσβαση σε αθλητικές δραστηριότητες.

Αντιλαμβανόμαστε όλοι πολύ καλά ότι το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουν τα παιδιά και στο οποίο ζούμε όλοι μας έχει αλλάξει. Τρώμε πιο ανθυγιεινά και πρόχειρα και κάνουμε μια πιο καθιστική ζωή από ποτέ. Παρατηρούμε λοιπόν ότι αναγνωρίζεται η ανάγκη να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον που να ενθαρρύνει την υγιή διατροφή και τον ενεργό τρόπο ζωής.

Συγκεκριμένα, χρειάζεται να υπάρξουν απτά και άμεσα διακριτά αποτελέσματα – ήδη από το 2025 που θα διατηρηθούν σε βάθος χρόνου. Σε αυτό το πλαίσιο και με την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, υλοποιείται στη χώρα το πρώτο ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας.

Η καμπάνια της Εθνικής Δράσης κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας του Υπουργείου Υγείας και της UNICEF με τίτλο «Για τα παιδιά, γινόμαστε ασπίδα» βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και περιλαμβάνει ένα σύνολο πρωτοβουλιών. Ορισμένες από αυτές επιχειρούν να συναντήσουν τα παιδιά στο φυσικό τους περιβάλλον, το σχολείο. Οι περισσότερες αφενός επιχειρούν να παρέχουν σωστή πληροφόρηση και κατ’ επέκταση να υποστηρίξουν τους γονείς στο ζήτημα της πρόληψης και αντιμετώπισης της παχυσαρκίας και αφετέρου να «συναντήσουν» τα παιδιά στα κανάλια επικοινωνίας που εκείνα επιλέγουν.

Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της καμπάνιας αυτής είναι ότι βασίζεται στην αξιολόγηση των ευρημάτων διεξοδικής έρευνας -τόσο σε γονείς όσο και σε εφήβους- που έρχονται να επιβεβαιώσουν αυτά διεθνών φορέων και οργανισμών, αλλά και μεμονωμένων μελετών. Τα αποτελέσματα αυτά χρησιμοποιήθηκαν για να διαμορφώσουν τόσο την καμπάνια όσο και τις δράσεις του προγράμματος.

Διατροφικές συνήθειες οικογένειας και παιδιού στην Ελλάδα

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, επτά στους δέκα γονείς αναφέρουν πως την κύρια ευθύνη για τις αγορές τροφίμων στο νοικοκυριό την έχει η μητέρα. Παράλληλα, η έρευνα ανέδειξε σημαντικές αποκλίσεις στις διατροφικές συνήθειες των παιδιών αναφορικά με τις συστάσεις της υγιεινής διατροφής. Ενδεικτικά, μόνο το 42% των παιδιών τρώει φρούτα καθημερινά και μόλις ένα στα τρία (33%) καταναλώνει λαχανικά σε ημερήσια βάση. Όσο αυξάνεται η ηλικία των παιδιών φαίνεται να μειώνεται αισθητά η συχνότητα κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών με τους έφηβους 15-17 ετών να καταναλώνουν φρούτα και λαχανικά καθημερινά σε ποσοστά 30% και 28% αντίστοιχα. Με υψηλή συχνότητα (τουλάχιστον πέντε ημέρες την εβδομάδα) παιδιά και έφηβοι καταναλώνουν γλυκά/σοκολάτες σε ποσοστό 17% και σφολιατοειδή, κρουασάν/κέικ/μπισκότα σε ποσοστό 21,7%.

Παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα: Τι μπορεί να κινητοποιήσει τα παιδιά;

Η έρευνα έδειξε ότι τουλάχιστον το πρώτο στάδιο της ενημερωτικής καμπάνιας έπρεπε να διαμορφωθεί έτσι ώστε να βοηθήσει τους γονείς να αναγνωρίσουν τις επιπτώσεις της παχυσαρκίας στην παιδική ηλικία, καθώς η Ελλάδα παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό (37,5%) υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών και εφήβων (2-14 ετών) στην Ευρώπη, με τα περισσότερα υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά να είναι στις ηλικίες 5 έως 7 ετών (43%). Μάλιστα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, μόνο 1 στους 5 (20%) ερωτηθέντες γονείς αντιλαμβάνεται ότι το παιδί του είναι υπέρβαρο.

Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με το 57% των γονέων, ισχυρό κίνητρο για την απόκτηση ενός υγιούς σωματικού βάρους για το ίδιο το παιδί αποτελεί η ανάδειξη των σοβαρών κινδύνων για την υγεία του στην ενήλικη ζωή. Συνεπώς, το πρώτο στάδιο της καμπάνιας διαμορφώθηκε στοχεύοντας στην ευαισθητοποίηση για τον κίνδυνο για την υγεία και για τις σοβαρές επιπτώσεις της παχυσαρκίας στο μέλλον των παιδιών. Από την άλλη, ιδιαίτερα για τους εφήβους ηλικίας 15-17 ετών, ισχυρότερο κίνητρο που μπορεί να τους κινητοποιήσει στην απόκτηση ενός υγιούς σωματικού βάρους, όπως αναφέρεται από τους γονείς, είναι η εικόνα του σώματός του και η χαμηλή αυτοεκτίμηση που προκαλεί το αυξημένο σωματικό βάρος (54,6%).

Πώς επικοινωνείς με τα ίδια τα παιδιά;

Το θέμα της παιδικής παχυσαρκίας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στην ανάδειξη και προσέγγιση του, τόσο στους γονείς όσο και στα υπόλοιπα κοινά, με ιδιαίτερο βάρος να δίνεται στην προσέγγιση των εφήβων. Όπως προκύπτει και από τα αποτελέσματα της έρευνας, στις μικρότερες ηλικίες παιδιών, οι συνήθειες του τρόπου ζωής καλλιεργούνται και διαμορφώνονται από το οικογενειακό περιβάλλον. Άλλωστε, στο πλαίσιο αυτό αναπτύχθηκε και η καμπάνια που απευθύνεται προς τους γονείς. Ωστόσο, όταν τα παιδιά μεγαλώνουν, αυξάνονται οι επαφές με συνομηλίκους, και συνεπώς περιορίζεται ο ρόλος της οικογένειας. Ιδιαίτερα κατά την εφηβεία, οι φίλοι παίζουν το σημαντικότερο ρόλο στη ζωή των παιδιών, παράλληλα με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Εκεί, ο φιλικός έμπιστος κύκλος και οι τάσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποκτούν σημαντικότερο ρόλο, γεγονός που λαμβάνεται υπόψη και στην επικοινωνιακή καμπάνια τόσο μέσω παραδοσιακών, αλλά κυρίως μέσω ψηφιακών εργαλείων.

Στην προσπάθεια προσέγγισης και ενδυνάμωσης των παιδιών, και ιδιαίτερα των εφήβων, τα μηνύματα και οι δράσεις προς αυτές τις ηλικίες δεν εστιάζουν μόνο στους κινδύνους για την υγεία και στις επιπτώσεις της παχυσαρκίας, αλλά υποστηρίζουν την αλλαγή συμπεριφοράς μέσα από διαφορετικούς άξονες. Ειδικότερα, μέσα από το πρόγραμμα προσφέρεται ενημέρωση και κίνητρα κατάλληλα για την ηλικία των παιδιών και των εφήβων, παρέχοντας λύσεις στα εμπόδια που τα ίδια τα παιδιά αντιμετωπίζουν, ενώ υποστηρίζεται η ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτό-βελτίωσης ως προς τις διατροφικές συνήθειες και τη σωματική δραστηριότητα, στα οποία είναι σημαντικοί αρωγοί τόσο οι φίλοι όσο και οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς.

Η καμπάνια του Υπουργείου Υγείας και της UNICEF «Για τα παιδιά, γινόμαστε ασπίδα» αποτελεί το επικοινωνιακό εργαλείο μέσα από το οποίο προωθούνται οι πολιτικές και οι δράσεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας. Σε αυτές θα έχουν άμεση εμπλοκή όλοι οι αρμόδιοι φορείς, στον τομέα της εκπαίδευσης, της υγείας, κ.ά. Άλλωστε ο στόχος για καλύτερη Υγεία περνά μέσα από τη διατροφή, τη σωματική δραστηριότητα και τη διαμόρφωση υγιών τάσεων τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον.

Η Δράση υλοποιείται με τη χρηματοδότηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0. και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Next GenerationEU.

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα της Εθνικής Δράσης κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας: paxisarkiakaipaidi.gov.gr