ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΖΩΗΣ ΠΟΥ ΞΕΡΕΙΣ ΣΤΑ 40 ΑΛΛΑ ΘΑ ΗΘΕΛΕΣ ΝΑ ΕΙΧΕΣ ΠΑΡΕΙ ΣΤΑ 20
Η συνειδητοποίηση ότι μπορείς πλέον στα 40 να σκέφτεσαι και να νιώθεις έτσι φέρνει μεγάλη ανακούφιση για το γεγονός ότι δεν είσαι πια 20.
Στις «Σημειώσεις» του κινητού μου έχω μία λίστα την οποία ξεκίνησα να γράφω στα 39 και «ολοκλήρωσα» πριν λίγο καιρό, περίπου 2 χρόνια μετά. Σε αυτήν γράφω συμβουλές και μαθήματα ζωής που θέλω να δώσω στις κόρες μου όταν ενηλικιωθούν. Και επειδή στα 40 μου συνειδητοποιώ πλέον πόσο σημαντικές είναι, πόσο θα με είχε βοηθήσει αν μου τα έλεγε κι εμένα κάποιος όλα αυτά, δεν θέλω με τίποτα να τις ξεχάσω μέχρι να ενηλικιωθούν.
Έγραψα λοιπόν σε πρώτη φάση 40 συμβουλές, τις έστειλα και με ένα mail στον εαυτό μου μην τυχόν χάσω τη συσκευή, και ανά διαστήματα θα τις συμπληρώνω με ό,τι άλλο κρίνω σημαντικό.
Θα μου πεις, η ζωή είναι δική τους και θα πρέπει μόνες τους να πάρουν τα δικά τους μαθήματα, ακολουθώντας τα δικά τους μονοπάτια – μήπως γίνεσαι υπερπροστατευτική; Ποια μαμά δεν είναι; θα απαντήσω και θα προσθέσω: Επ’ ουδενί δεν φιλοδοξώ να βαδίσουν πάνω στα δικά μου χνάρια. Θέλω να ελπίζω ότι τις έχουμε μεγαλώσει έτσι ώστε να ακούν, να κρίνουν και να κάνουν τελικά ό,τι εκείνες θέλουν. Θέλω, όμως, να ξέρουν καθώς θα ανατρέχουν στη λίστα αυτή πως ό,τι τις τρομάζει, τις προβληματίζει, τις κάνει να απορούν ή να χάνουν τον προσανατολισμό τους μεγαλώνοντας, ίσως το έχω νιώσει κι εγώ.
Και ίσως, απαντώντας στις –νοερές προς το παρόν– απορίες τους με την ωριμότητα των 40 πλέον χρόνων μου, καταλάβουν ότι δεν είναι μόνες στις σκέψεις τους και αποκτήσουν μια προοπτική που θα τους δώσει θάρρος, ένα αίσθημα ασφάλειας που θα διώξει τον φόβο. Γιατί, αν υπάρχει κάτι που θέλω περισσότερο από οτιδήποτε άλλο για τα κορίτσια μου (για όλα τα κορίτσια), είναι να προχωρούν στη ζωή ελεύθερα από κάθε φόβο.
10+1 μαθήματα ζωής που αξίζει να έχεις πάρει στα 20 για να ζεις καλύτερα στα 40
Μία αντίστοιχη λίστα πέτυχα πρόσφατα να έχει γράψει ο Mark Manson, ο Νο 1 best-selling συγγραφέας των New York Times, για το βιβλίο «The Subtle Art of Not Giving a F*ck». Ο Manson, πέρα από συγγραφέας, έχει δικό του podcast, κανάλι στο YouTube και σχεδόν 1,5 εκατομμύριο followers στα social media που περιμένουν καθημερινά να ακούσουν τα δικά του «μαθήματα ζωής».
Καταλαβαίνεις, λοιπόν, πως ήταν αδύνατον να μην διαβάσω με προσοχή τη λίστα του με τίτλο 40 Life Lessons I Know at 40 (That I Wish I Knew at 20), αναζητώντας όσα μπορεί να έχω παραλείψει από τη δική μου. Καθώς, όμως, ο Manson δεν έχει παιδιά, άρα δεν απευθύνεται σε εκείνα μα στους σημερινούς 40ρηδες, συνειδητοποίησα κάτι ακόμη: Πως ούτε εγώ είμαι μόνη στις σκέψεις μου. Πως ό,τι έχω νιώσει τα τελευταία χρόνια, ό,τι με έχει προβληματίσει, με έχει τρομάξει, με έχει αφυπνήσει αφορά κι άλλους 40ρηδες εκεί έξω. Αυτή η συλλογική ενσυναίσθηση σου δίνει μια κάποια ανακούφιση.
Δεν θα σε κουράσω άλλο – προχωρώ σε όσα μου φάνηκε ότι άξιζαν από τη λίστα του Manson (με μερικές πινελιές και από τη δική μου), ενώ ανυπομονώ ήδη για τη λίστα της επόμενης 20ετίας.
1. Στις μεγάλες αποφάσεις της ζωής είσαι μόνος
Κανένας στόχος, καμία επιτυχία, καμία σχέση δεν θα μπορέσει να λύσει όλα σου τα προβλήματα. Στα 20 δεν το συνειδητοποιείς αυτό, γιατί –αν όλα πάνε καλά– βασίζεσαι ακόμα στην «πλάτη» της μαμά και του μπαμπά. Και πιστεύεις ότι θα είναι πάντα έτσι. Όμως δεν θα είναι. Κανείς δεν μπορεί να σε κάνει να νιώθεις πάντα καλά, να στα «λύνει» όλα. Αυτό μπορεί να σου δημιουργεί μια επίμονη εσωτερική ανεπάρκεια, μια δυσαρέσκεια ίσως με τη ζωή σου. Και δεν πειράζει καθόλου να νιώθεις έτσι. Για την ακρίβεια, είναι ό,τι πιο φυσιολογικό.
Να σου πω και το καλύτερο; Το να αναλαμβάνεις εσύ την ευθύνη της ζωής σου ή και των προβλημάτων σου περισσότερο μειώνει τον «πόνο», παρά τον αυξάνει. Γιατί όσο μεγαλύτερη ευθύνη αναλαμβάνεις, τόσο περισσότερο στο χέρι σου είναι να κάνεις κάτι γι’αυτόν τον πόνο. Επειδή…
2. Ρίχνοντας το φταίξιμο στους άλλους, τούς ενδυναμώνεις
Από τα μεγαλύτερα μαθήματα ζωής: Όταν κατηγορείς κάποιον για τα δικά σου προβλήματα, του δίνεις δύναμη. Του επιτρέπεις να ορίζει την ευτυχία σου και την ηρεμία σου. Ανάλαβε, λοιπόν, εσύ εξ' ολοκλήρου τη διαχείριση του δικού σου προβλήματος.
3. Γίνε ο/η σύντροφος που θέλεις να έχεις
Αν θες έναν υγιή σύντροφο, σε καλή φυσική κατάσταση, φρόντισε να είσαι κι εσύ fit και υγιής. Αν θες έναν πιστό και αξιόπιστο σύντροφο, πρέπει να είσαι κι εσύ το ίδιο. Με λίγα λόγια, αναρωτήσου: Αν έβγαινες μαζί σου, θα σε ήθελες; Σκέψου πολύ σοβαρά την απάντηση.
4. Τα πιο πολύτιμα πράγματα στη ζωή θέλουν χρόνο ζύμωσης
Η υγεία, η γνώση, η αυτοπεποίθηση, οι ουσιαστικές σχέσεις, μια οικονομική ασφάλεια. Όλα αυτά σε αγχώνουν ίσως όταν είσαι 20, γιατί σου φαίνονται πολύ μακρινά… Αν αρχίζεις όμως να τα χτίζεις νωρίς και δεν σταματήσεις, στα 40 σου θα καταλάβεις πόσο σπουδαία επένδυση έκανες.
5. Συνειδητοποιείς ότι ξέρεις τις προτεραιότητές σου όταν απορρίπτεις προτάσεις
Στα 20 είσαι ανοιχτός/-η σε όλα. Θες να δοκιμάσεις, να πειραματιστείς –και καλά κάνεις–, ενώ τα λάθη δεν κοστίζουν τόσο. Στα 40 μπορείς πλέον να απορρίπτεις προτάσεις ή προκλήσεις χωρίς δεύτερες σκέψεις και ενοχές, κι αυτό αποδεικνύει ότι έχεις βάλει σε προτεραιότητα ό,τι είναι σημαντικό για σένα.
6. Αντιμετώπισε τη γυμναστική ως επένδυση
Στα 20 κάνεις γυμναστική για να «κάψεις» το burger που έφαγες το προηγούμενο βράδυ ή για να κρατήσεις ψηλά τους γλουτούς. Αν έχεις συνεχίσει τη γυμναστική αυτή μέχρι τα 40, συνειδητοποιείς πόσο μεγάλη επένδυση έκανες για την υγεία και την εικόνα σου.
7. Η ψυχική ανάπτυξη... πονάει
Σε αντίθεση με την ηλικιακή ανάπτυξη, που γιορτάζεται με τούρτες και μπαλόνια, η ουσιαστική ωρίμανση και η ψυχική ανάπτυξη που συνεπάγεται δεν μοιάζει καθόλου με γιορτή. Αντίθετα, πονάει. Κι αυτό γιατί συνδέεται με την απώλεια: Χάνεις τις παλιές σου αξίες, τις παλιές σου συμπεριφορές, τις παλιές σου αγάπες και την παλιά σου ταυτότητα.
Η αλλαγή πάντα ενέχει ένα στοιχείο πένθους μέσα της, οπότε άσε τον εαυτό σου να πενθήσει όσο χρειάζεται. Και μετά, προχώρα.
8. Φρόντιζε τα δόντια σου και φόρα αντηλιακό κάθε μέρα
Αυτή είναι μία μαμαδίστικη συμβουλή που περιλαμβάνεται και στη λίστα με τα μαθήματα ζωής που έχω ετοιμάσει για τα κορίτσια μου. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να αμφισβητήσει την αλήθεια της: αν το κάνεις πειθαρχημένα από τα 20, ο εαυτός σου στα 40 θα σε ευγνωμονεί όχι μόνο για την εξωτερική σου εικόνα, αλλά και για προβλήματα υγείας που στα 20 ούτε που φαντάζεσαι ότι μπορεί να επιφέρει η έλλειψη αυτής της φροντίδας.
9. Η αυτοπεποίθηση δεν έρχεται από τις επιτυχίες, αλλά από την αποδοχή της αποτυχίας
Υπάρχει μια λέξη για όσους νιώθουν την ανάγκη να κάνουν τα πάντα με επιτυχία: Ναρκισσιστές. Κανείς δεν τους συμπαθεί. Αποδέξου τα ελαττώματά σου και αγάπησε τις αποτυχίες σου.
10. Δεν χρειάζεται να αποδείξεις τίποτα, σε κανέναν. Ούτε καν στον εαυτό σου.
Επανάλαβέ το.
11. Δεν είναι ποτέ αργά για καμία αλλαγή
Όταν είσαι 20, φαντάζεσαι τα 40 ως τα χρόνια της απόλυτης καταστάλαξης. Ούτε καν! Στα 40, έχοντας πια κατακτήσει όλα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, είσαι πλέον σε ετοιμότητα για τις μεγαλύτερες αλλαγές. Είσαι σε θέση να ξεσκαρτάρεις ποια μαθήματα ζωής σου κάνουν ή δεν σου κάνουν πια, και να σχεδιάσεις με πιο ευθείες γραμμές πώς θέλεις να ζεις. Ξέρεις πλέον καλά τις δυνάμεις σου, το ξέρεις ότι μπορείς να κάνεις αυτά που θέλεις. Δεν τίθεται τέτοιο θέμα. Το θέμα είναι ένα: Θα αφήσεις τις δικαιολογίες;