ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΗ ΚΡΑΤΙΚΑ ΑΕΙ;
Ο δημοσιογράφος Γιάννης Τριάντης θέτει 4 ερωτήματα σχετικά με τα δημόσια πανεπιστήμια και το πόσο απειλούνται από την –πιθανή– εγκατάσταση μη κρατικών ΑΕΙ.
Παραφράζοντας τον αφορισμό του Πιραντέλο, «είναι έτσι επειδή έτσι νομίζουμε» σχετικά με την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων στη χώρα μας; Δηλαδή: Κινδυνεύουν τα δημόσια ΑΕΙ, και από τι;
Αδικούνται τα μη εύπορα κοινωνικά στρώματα από την εγκατάσταση των ιδιωτικών; Πού πάσχει η εκπαίδευση στη χώρα μας και πόσο επιδρά αρνητικά στην παιδευτική διαδικασία η ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ;
4 σκέψεις σχετικά με τα δημόσια πανεπιστήμια και το πόσο απειλούνται από τα μη κρατικά ΑΕΙ
1. Από τι κινδυνεύουν τα δημόσια πανεπιστήμια;
To μόνο ανησυχητικό για τα δημόσια πανεπιστήμια είναι η μείωση της χρηματοδότησης, ο αργός βηματισμός για νέες δραστηριότητες (π.χ. η ίδρυση ξενόγλωσσων προγραμμάτων στα δημόσια ΑΕΙ, γεγονός που θα μπορούσε να προσελκύσει ικανό αριθμό ξένων φοιτητών) και η απαράδεκτη κατάσταση στο εσωτερικό των πανεπιστημίων (ποικίλη παραβατικότητα από εξωπανεπιστημιακές ομάδες, καταλήψεις, προπηλακισμοί καθηγητών, αυταρχική λογική που εμποδίζει εκδηλώσεις ή και παραδόσεις μαθημάτων με αφορμή το πολιτικό πρόσημο καθηγητών και προσκεκλημένων ομιλητών κ.ά.).
Μια στάση εδώ: Σε ποια πανεπιστήμια της Ευρώπης –και γενικά– συμβαίνουν γεγονότα όπως τα προαναφερθέντα; Ας απαντήσουν ειλικρινά όσοι νοιάζονται για τη δημόσια εκπαίδευση και παρακάμπτουν ως ήσσονος σημασίας τα φαινόμενα αυτά.
Επιστροφή: Ε, λοιπόν, κανέναν λόγο δεν έχουν να ανησυχούν τα δημόσια ΑΕΙ πλην της χρηματοδότησης. Υπάρχει ένα αξιόλογο καθηγητικό δυναμικό που ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις του παιδευτικού ρόλου του.
Κάποιο πρόβλημα ενδέχεται να δημιουργηθεί αν σημαίνοντες καθηγητές μετακινηθούν στα μη κρατικά για οικονομικούς λόγους (υψηλότερες αμοιβές).
Τα υπόλοιπα εκκρεμή ζητήματα (π.χ. οικονομικά) ρυθμίζονται αν ενδιαφερθεί πραγματικά η πολιτεία, ενώ τα άλλα (παραβατικότητα, αυταρχισμός κλπ.) δεν λύνονται με την…Πανεπιστημιακή Αστυνομία.
Επιλύονται αν συναισθανθούν την ευθύνη τους οι πρυτάνεις, οι καθηγητές, οι φοιτητές και τα κόμματα.
2. Υπάρχει ή όχι οικονομική αιμορραγία στη χώρα μας εξαιτίας της καταφυγής σε πανεπιστήμια ξένων χωρών από μη εισαχθέντες στα ελληνικά πανεπιστήμια;
Ασφαλώς και υπάρχει. Η αιμορραγία αυτή δεν αφορά μονάχα τους έχοντες, αλλά και μεσαία στρώματα, τα οποία αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα εξαιτίας της φοίτησης των παιδιών στην αλλοδαπή.
Πέραν αυτού: Πόσο δημόσια είναι η εκπαίδευση όταν κάθε χρόνο ξοδεύονται μεγάλα ποσά σχεδόν από όλες τις οικογένειες για φροντιστήρια; Άρα, κάτι πρέπει να αλλάξει τουλάχιστον στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
3. Ποιος εγγυάται ότι τα μη κρατικά ΑΕΙ θα ανταποκριθούν στις υψηλές προδιαγραφές και στις αυστηρές προϋποθέσεις που εξαγγέλθηκαν μετά την νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης;
Συγκεκριμένα: μιλάμε για μεγάλη οικονομική επένδυση, με άριστες πανεπιστημιακές εγκαταστάσεις (εξοπλισμός, βιβλιοθήκες, εργαστήρια, μισθολογικό κόστος κ.ά.) και συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την εν γένει λειτουργία τους.
Και, βέβαια, πέρα από το ύψος των διδάκτρων (αν είναι υψηλό, μπορεί να στρέψει τους υποψήφιους στα Κολλέγια ή σε ξένες χώρες), θα υπάρχουν κριτήρια για την επιλογή εκείνων που δεν εισήχθησαν στα δημόσια πανεπιστήμια λόγω απογοητευτικών επιδόσεων;
Σχετικά με τον έλεγχο των προδιαγραφών και των προϋποθέσεων που τίθενται, υπάρχει η ΕΘΑΑΕ (Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης). Όμως οι ευθύνες που επωμίζεται είναι τεράστιες αν αναλογιστεί κανείς ότι «ίσως χρειαστεί να συγκρουστεί με συμφέροντα και πιέσεις» (φράση του πρώην πρύτανη Γιώργου Μπαμπινιώτη, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Το Βήμα»).
4. Έσχατον, αλλά με σημαίνουσα σημασία: Πότε επιτέλους θα ανασχεθεί η ακατάβλητη ροπή των γονέων να πάνε οπωσδήποτε τα παιδιά στο Πανεπιστήμιο;
Γιατί πολλά παιδιά με ιδιαίτερες δεξιότητες να μην ενθαρρύνονται να στραφούν εκεί που θέλουν (γραφίστες, ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, τεχνίτες γενικώς), φοιτώντας προηγουμένως σε φροντισμένες σχολές συγκεκριμένου προσανατολισμού;
Υπήρχαν και υπάρχουν τέτοιες σχολές. Αλλά το δυσθεώρητο σύμπλεγμα που κυριαρχεί, τις θεωρεί… κατώτερες –και τις σχολές και τις δουλειές– εμποδίζοντας τη δυναμική προς αυτές.
Κι έτσι έχουμε χιλιάδες πτυχιούχους των ΑΕΙ (οικονομικών σχολών, νομικής κλπ.) είτε να επιβιώνουν οριακά λόγω του κορεσμού στα επαγγέλματα αυτά ή να κάνουν κορνίζα τα πτυχία και να στρέφονται σε άλλες δουλειές για να ζήσουν (εστίαση, ταξί κλπ.).
Όσο για την «άλλη γνώση» που όντως προσφέρει το Πανεπιστήμιο, γνώση ευρύτερη λόγω συνθηκών, γνώση πολύτιμη που πλαταίνει τον ορίζοντα των φοιτητών, αλήθεια γιατί δεν μπορεί να αποκτηθεί στις «κατώτερες» σχολές ή κατά μόνας;
Επιμύθιον
Με αφορμή την πιθανή ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ οφείλουμε να ξαναδούμε συνολικά τα της Εκπαίδευσης στη χώρα, προσέχοντας ως κόρην οφθαλμού το δημόσιο χαρακτήρα των πανεπιστημίων, αλλά και την εύρυθμη λειτουργία τους.