ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ 8 ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΤΗΣ UNESCO;

Αν δεν έχεις ακούσει για τα Γεωπάρκα της UNESCO στην Ελλάδα, τώρα είναι μια καλή ευκαιρία να τα μάθεις και να τα επισκεφτείς.

Υπάρχουν φορές που συνειδητοποιείς πόσα λίγα πράγματα γνωρίζεις για τον τόπο σου, για την ιστορία του, για τις καταβολές του, για παράγοντες που τον έκαναν αυτό που είναι σήμερα. Μια ματιά στο παρελθόν, αλλά και το παρόν της Ελλάδας (αλλά και του κόσμου) μας προσφέρουν τα λεγόμενα Γεωπάρκα της UNESCO. Επί του παρόντος, υπάρχουν στον κόσμο 195 γεωπάρκα σε 48 χώρες και από αυτά τα 8 βρίσκονται στην χώρα μας.

Τι είναι, όμως, τα Γεωπάρκα; Τι μας προσφέρουν; Πώς συνδέονται με τη ζωή του τόπου μας; Και εν τέλη, γιατί αξίζει να τα επισκεφτούμε και να μάθουμε για αυτά; Τις απαντήσεις μού έδωσε ο καθηγητής Νικόλαος Ζούρος, Επικεφαλής της Έδρας UNESCO για τα Γεωπάρκα και τη βιώσιμη ανάπτυξη νησιωτικών και παράκτιων περιοχών στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Τι είναι τα Γεωπάρκα UNESCO

«Τα παγκόσμια γεωπάρκα UNESCO είναι περιοχές που διαθέτουν ιδιαίτερα γεωλογικά μνημεία, σημαντικά για να αντιληφθούμε γεγονότα και διεργασίες που διαμόρφωσαν τη σημερινή εξωτερική επιφάνεια της γης. Στην Ελλάδα έχουμε 8 και το καθένα έχει ξεχωριστή σημασία, γιατί μπορεί να μας παρουσιάσει ένα διαφορετικό στάδιο εξέλιξης της ιστορίας της γης και ειδικότερα της εξέλιξης του ελληνικού χώρου.

Αξιοποιώντας τα γεωλογικά μνημεία που διαθέτουν μπορούν να συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη των περιοχών όπου βρίσκονται. Πώς; Μέσα από την ενημέρωση του τοπικού πληθυσμού για τις αξίες που τα διαπνέουν, το πόσο σημαντικά είναι τα γεωλογικά μνημεία που διαθέτουν, πώς αυτά τα μνημεία έχουν συνδεθεί με διάφορα στάδια εξέλιξης του πλανήτη, πώς επηρέασαν την ανάπτυξη των οικοσυστημάτων της περιοχής, ποια είναι τα οικοσυστήματα που δημιουργήθηκαν, ποια η σχέση ανάμεσα στο γεωλογικό περιβάλλον, στα πετρώματα, στα ορυκτά, στα απολιθώματα και τον άνθρωπο και το κυριότερο πώς το ιδιαίτερο τοπίο κάθε περιοχής επηρεάζει τις κοινωνίες, τον τρόπο ζωής, την κουλτούρα, τον πολιτισμό τους».

«Από τα κάτω» πρωτοβουλίες

«Στόχος των γεωπάρκων αυτών είναι η σύνδεση των τοπικών κοινωνιών με τον τόπο στον οποίο ζουν. Γι΄αυτό είναι αναγκαία η ενημέρωσή τους για το πόσο σημαντικά είναι τα χωριά και οι πόλεις τους, για τον ρόλο που έπαιξε η γεωλογία στη δημιουργία αυτών των μνημείων του πολιτισμού διαχρονικά, αλλά και των σύγχρονων οικοσυστημάτων, καθώς και για το πώς επηρέασε το βιολογικό περιβάλλον την ζωή στις περιοχές τους».

iStock

Βασική αρχή των γεωπάρκων είναι η ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνιών. Μιλάμε για μια «από τα κάτω» πρωτοβουλία, όχι πρωτοβουλίες που επιβάλλονται από τα πάνω, από το κεντρικό κράτος. «Χωρίς τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και των τοπικών φορέων δεν μπορεί να ισχύσει ένα γεωπάρκο. Θέλουμε ο πολίτης που ζει στην περιοχή να είναι σύμμαχος και αρωγός, να ενδιαφέρεται για την ανάδειξη μιας κληρονομιάς, η οποία στην ουσία του ανήκει. Εκείνος πρέπει να διασφαλίσει τη διατήρησή της για τις επόμενες γενιές».

Τα 8 Γεωπάρκα της Ελλάδας

Γεωπάρκο Λέσβου: Περιλαμβάνει ολόκληρο το νησί της Λέσβου και αναγνωρίστηκε από την UNESCO το Σεπτέμβριο 2012. Στο δυτικό τμήμα του θα βρεις το διάσημο Απολιθωμένο Δάσος, που έχει κηρυχθεί «Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης».

iStock

Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη: Καλύπτει το κεντρικό τμήμα της Κρήτης, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής του όρους Ίδη, που αναδύθηκε μέσα από τη θάλασσα πριν από μερικά εκατομμύρια χρόνια.

iStock

Γεωπάρκο Χελμού Βουραϊκού: Μερικοί από τους σημαντικούς γεώτοπους που θα βρεις εκεί είναι το Φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού με τον Οδοντωτό σιδηρόδρομο, το Σπήλαιο των Λιμνών στα Καστριά, οι λίμνες Τσιβλού και Δόξας.

iStock

Γεωπάρκο Βίκου-Αώου: Στα βόρεια το όριό του είναι η χαράδρα του Αώου και στα νότια το φαράγγι του Βίκου. Μέσα στην έκτασή του βρίσκονται και τα χωριά Μικρό και Μεγάλο Πάπιγκο, Μονοδένδρι και Βίκος.

iStock

Φυσικό Πάρκο Σητείας: Διαθέτει σπήλαια, φαράγγια, σπάνια πετρώματα και απολιθώματα. Πρόκειται για ένα μωσαϊκό οικοτόπων και οικοσυστημάτων, μερικά από τα οποία, όπως το φοινικόδασος του Βάι, είναι μοναδικά στη Μεσόγειο.

iStock

Γεωπάρκο Γρεβενών Κοζάνης: Στο πολύ μακρινό παρελθόν, η περιοχή συνέδεε τις τεκτονικές πλάκες της Ευρώπης και της Αφρικής στον ωκεανό της Τηθύος. Σήμερα, το Γεωπάρκο διαθέτει ένα σπάνιο παρθένο οικοσύστημα με ορεινούς όγκους.

iStock

Γεωπάρκο Κεφαλονιάς-Ιθάκης: Τα νησιά αυτά διαθέτουν μοναδικό πλούτο γεωλογικών μνημείων. Πρόκειται, μάλιστα, για ένα ενεργό γεωλογικό εργαστήριο, μιας και βρίσκονται στην πιο ενεργή τεκτονικά περιοχή της Ευρώπης.

Alamy/ Visualhellas Karl Allen Lugmayer

Γεωπάρκο Λαυρεωτικής: Ο κρυμμένος θησαυρός της Αττικής. Η μοναδικότητά του έγκειται στο ότι το κοίτασμα του Λαυρίου αποτελείται από 5 διαφορετικά είδη κοιτασμάτων που σχετίζονται μεταξύ τους, κάτι που δεν έχει παρατηρηθεί σε άλλο κοίτασμα στον κόσμο.