Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΜΒΛΩΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΕΧΕΙ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΦΑΝΤΑΖΕΣΑΙ

Όσα συμβαίνουν σχετικά με τις αμβλώσεις στις ΗΠΑ φαίνεται να είναι μόνο η αρχή για παρεμφερείς αποφάσεις και βάζουν στο στόχαστρο ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα.

Μην κοιτάς τι γίνεται εδώ στην Ελλάδα. Όχι με τις αμβλώσεις, αλλά με το θέμα των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων που συγκεντρώνουν για μας εφαρμογές και κάθε είδους συστήματα παρακολούθησης, είτε το θέλουμε είτε όχι. Εδώ, μεταξύ μας, ανάθεμα και αν ξέρουμε τι συμβαίνει σε επίπεδο διατήρησης της ιδιωτικότητας και προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Aς συμφωνήσουμε, ωστόσο, ότι δεν είμαστε μεταξύ των χωρών όπου οι πολίτες παρακολουθούνται 24 ώρες το 24ωρο, από κάμερες που υπάρχουν παντού. Για να μην αναφέρουμε άλλες χώρες, που παρακολουθούν όσα κάνουν οι κάτοικοι στο διαδίκτυο, μαζί και όσα λένε στο τηλέφωνο.

Η ανατροπή του συνταγματικού δικαιώματος στην άμβλωση που είχαν εδώ και μισό αιώνα οι γυναίκες στις ΗΠΑ (με την απόφαση Roe v. Wade, του 1973) άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για εξελίξεις που θα αφορούν τους πάντες.

Στο εξής, με ομοσπονδιακό νόμο (αυτό ισχύει για κάθε απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου) οι αμβλώσεις στις ΗΠΑ είναι έγκλημα. Και θα διώκονται. Όπως ισχύει με όλους τους άλλους νόμους, κάθε πολιτεία μπορεί να διαχειριστεί τις εξελίξεις με τον τρόπο που επιλέγει.

Στην παρούσα φάση, οι αμβλώσεις απαγορεύονται στην Αλαμπάμα, το Άρκανσο, το Άινταχο, το Κεντάκι, τη Λουιζιάνα, το Μισισίπι, το Μιζούρι, το Οχάιο, την Οκλαχόμα, τη Σάουθ Ντακότα, το Τενεσί, το Τέξας (εκεί οι πολίτες μπορούν να διεκδικούν έως και 10.000 δολάρια από όποιον έκανε ή βοήθησε άμβλωση), τη Γιούτα και το Ουαϊόμινγκ. Αναμένεται να απαγορευτούν στη Γουεστ Βιρτζίνια, τη Σάουθ Καρολάινα, την Ιντιάνα, την Αϊόβα και την Τζόρτζια, ενώ υπάρχουν και πολιτείες που δεν έχουν ξεκαθαρίσει τις διαθέσεις τους (Φλόριντα, Αριζόνα, Μίσιγκαν, Μοντάνα, Νεμπράσκα, Νορθ Καρολάινα, Πενσιλβάνια, Βιρτζίνια και Ουισκόνσιν).

© 2022 Jeff Roberson / AP Photo

Οι αμβλώσεις παραμένουν νόμιμες σε Αλάσκα, Καλιφόρνια, Κολοράντο, Κονέκτικατ, Ντέλαγουερ, Κολούμπια, Χαβάη, Ιλονόι, Μέιν, Μέριλαντ, Μασαχουσέτη, Μινεσότα, Νεβάδα, Νιου Χαμσάιρ, Νιου Τζέρσεϊ, Νιου Μέξικο, Νέα Υόρκη, Όρεγκον, Ρόουντ Άιλαντ, Βερμόντ και Ουάσινγκτον – όπου αναμένεται να καταφεύγουν όποιες έχουν τα μέσα. Δηλαδή, χρήματα. Διαφορετικά, θα εμπιστεύονται λιγότερο ασφαλείς μεθόδους που θα θέσουν σε ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο την υγεία τους (οι μαύρες γυναίκες έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να καταλήξουν στη γέννα από τις λευκές), ενώ θα ζουν υπό το φόβο της σύλληψης.

Οι αμβλώσεις είναι μόνο η αρχή

Σε κάθε περίπτωση, το βέβαιο είναι πως οι ακραίοι συντηρητικοί των ΗΠΑ πανηγύρισαν μια νίκη κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Προφανώς και οι «pro-lifers», όπως αποκαλούνται, δεν θα σταματήσουν εδώ – και έχουν μεταξύ των ηγετικών μορφών τους τον Donald Trump.

Όπως είπε ο Clarence Thomas, ο πιο συντηρητικός –και μακροβιότερος– των Ανώτατων Δικαστών που κατέληξαν στην ιστορική απόφαση (την πρώτη που καταργεί τη βασική αρχή του δεδικασμένου), με βάση το ίδιο σκεπτικό (αυτοί που έφτιαξαν τη χώρα και έδωσαν το πρώτο Σύνταγμα δεν ανέφεραν τη λέξη «άμβλωση», η οποία δεν υπήρχε ρητά σε καμία από τις αναθεωρήσεις, εν αντιθέσει με τα όπλα, «που ανήκουν στην ιστορία μας»), το δικαστήριο πρέπει να επισκεφτεί και να αλλάξει την απόφαση σε τρία άλλα σημαντικά ζητήματα:

• αντισύλληψη στα παντρεμένα ζευγάρια (Griswold v. Connecticut, 1965 – έως τότε οι παντρεμένες γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα στην αντισύλληψη και η Griswold ήταν η πρωταγωνίστρια της πρώτης απόφασης για τη διασφάλιση του δικαιώματος των ανθρώπων να κάνουν ό,τι θέλουν μέσα στα σπίτια τους),
• σοδομισμός (Lawrence v. Texas, 2003 – έως τότε το ομοφυλοφιλικό και στοματικό σεξ ήταν σοδομισμός),
• γάμος ομόφυλων (Obergefell v. Hodges, 2015).

Αυτό σημαίνει πως γίνονται επισφαλή τα δικαιώματα της κοινότητας LGBTQ+, ενώ δεν αποκλείεται οι συνέπειες να ακουμπήσουν και τις διαδικασίες εξωσωματικής γονιμοποίησης, καθώς πολλές πολιτείες υποστηρίζουν πως από τη στιγμή της γονιμοποίησης το έμβρυο έχει δικαιώματα. Η ποινικοποίηση της άμβλωσης επηρεάζει άμεσα και τις αποβολές.

Unsplash Tim Mossholder

Τι συμβαίνει με τις εφαρμογές γονιμότητας και παρακολούθησης περιόδου

Άπαξ και μια γυναίκα αντιμετωπίσει τη σχετική κατηγορία, οι διωκτικές αρχές θα έχουν το δικαίωμα να «ξεσκονίσουν» την προσωπική της ζωή. Πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ό,τι την αφορά. Από τις τηλεφωνικές κλήσεις και τα μηνύματα, έως τις αναζητήσεις στο διαδίκτυο και όσα έχει καταγράψει η ίδια σε εφαρμογές που προβλέπουν την έμμηνο ρήση και την ωορρηξία.

Μετά την ανακοίνωση της απόφασης, ακτιβιστές ενημέρωσαν στα social media πως θα ήταν χρήσιμο όλες οι γυναίκες που χρησιμοποιούν σχετικά apps να σβήσουν όλα τους τα στοιχεία. Ακόμα και αν αποφασίσεις να διαγράψεις την εφαρμογή, τα δεδομένα που έχεις δώσει μπορεί ήδη να έχουν πουληθεί και να χρησιμοποιούνται από τρίτους, στους οποίους δεν έχεις δώσει τη σχετική άδεια.

Ο εκτελεστικός διευθυντής του Surveillance Technology Oversight Project (STOP), Albert Fox Cahn, είπε στο Wired πως «εάν υπάρχει μια εφαρμογή εκεί έξω που συλλέγει δεδομένα υγείας, σύντομα θα γίνει στόχος. Μία από τις θλιβερές ειρωνείες αυτού του γεγονότος είναι ότι οι γυναίκες που προσπαθούν να μείνουν έγκυες θα δυσκολευτούν να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία, φοβούμενες πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον τους σε κάποιο δικαστήριο».

Οι εφαρμογές γονιμότητας και παρακολούθησης περιόδου ποικίλλουν. Οι περισσότερες επιτρέπουν στους χρήστες να εισάγουν με μη αυτόματο τρόπο πότε ξεκινά και πότε τελειώνει η περίοδος τους. Ορισμένες επιτρέπουν την παρακολούθηση της περιόδου και της εγκυμοσύνης. Πολλές συνδέονται με τους λογαριασμούς τους σε Google ή Facebook και κάποιες συλλέγουν δεδομένα γεωγραφικής θέσης.

Unsplash Markus Spiske

Από τις σχετικές εφαρμογές που χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ, μόνο η Cue εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία ενημερώνει ότι συμμορφώνεται με τον Ευρωπαϊκό Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων (GDPR) και «οποιαδήποτε αλλαγή στη νομοθεσία των ΗΠΑ για τις αμβλώσεις δεν θα επηρεάσει αυτές τις προστασίες απορρήτου».

Στην ερώτηση τι θα γίνει αν υπάρξει νομικό αίτημα από τις διωκτικές αρχές για παράδοση δεδομένων των χρηστών, η απάντηση ήταν πως δεν θα διατεθούν προσωπικά δεδομένα υγείας σε κανένα τρίτο μέρος. Όπως και ότι δεν θα απαιτηθεί ποτέ από χρήστη να καταγράψει μια άμβλωση ή να προσφέρει λεπτομέρειες που θεωρεί ότι πρέπει να παραμείνουν ιδιωτικές.

Γεγονός είναι ότι το ιστορικό αναζήτησης στο διαδίκτυο και άλλα δεδομένα έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί ως αποδεικτικά στοιχεία για ποινικοποίηση γυναικών που αναζητούν πληροφορίες για αμβλώσεις και ζουν σε πολιτείες με αυστηρούς νόμους. Οι ειδικοί σε θέματα απορρήτου ανησυχούν ότι τα πιο αναλυτικά δεδομένα που συλλέγονται από εφαρμογές παρακολούθησης περιόδου και γονιμότητας θα μπορούσαν να είναι ιδιαίτερα ενοχοποιητικά για όσους θέλουν να κάνουν έκτρωση.

Τα δεδομένα πωλούνται για ψίχουλα

Οι New York Times έχουν αποκαλύψει πως ανάλογη εφαρμογή πουλούσε δεδομένα των χρηστών της. Ποτέ δεν έγινε γνωστό πόσα και ποια δεδομένα πουλήθηκαν.

Οι εφαρμογές που συλλέγουν και αποθηκεύουν δεδομένα στους δικούς τους servers είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες, επειδή τα δεδομένα μπορούν να πουληθούν και να παραβιαστούν, αλλά και γιατί οι αρχές επιβολής του νόμου μπορούν να κλητεύσουν τα δεδομένα των χρηστών και να τα λάβουν.

Έκθεση του 2021 από το Διεθνές Συμβούλιο Ψηφιακής Ευθύνης (IDAC) διαπίστωσε ότι οι trackers περιόδου έστελναν μη κρυπτογραφημένες προσωπικές πληροφορίες ή μοιράζονταν δεδομένα με τρίτα μέρη, χωρίς να το αποκαλύπτουν πλήρως στις πολιτικές απορρήτου τους.

Οι ένοχοι είχαν στη λίστα και την εφαρμογή εμμηνόρροιας Flo, με περισσότερους από 100.000.000 χρηστών. Η υπόθεση κατέληξε σε συμφωνία με την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC) μετά από έρευνα για κοινή χρήση των προσωπικών δεδομένων των χρηστών της με το Facebook και την Google.

Διαπιστώθηκε και ότι η εφαρμογή Ovia μοιράστηκε ορισμένα συγκεντρωτικά δεδομένα οικογενειακού προγραμματισμού χρηστών με τους εργοδότες τους. Επίσης, το Natural Cycles, η πρώτη εφαρμογή που εγκρίθηκε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) για τον έλεγχο των γεννήσεων, αποδείχθηκε πως συλλέγει ευαίσθητες πληροφορίες που συνδέονται με την ταυτότητα του χρήστη, χωρίς να έχει γίνει η σχετική ενημέρωση.

Εντωμεταξύ, το Vice αγόρασε για 160 δολάρια δεδομένα από το SafeGraph. Ήταν ανθρώπων που επισκέφτηκαν περισσότερες από 600 κλινικές Planned Parenthood, σε διάστημα μίας εβδομάδας. Η εταιρεία ανακοίνωσε πως δεν θα επιτρέπει στους πελάτες της να αναζητήσουν data τοποθεσίας σχετικά με κέντρα οικογενειακού προγραμματισμού και ότι δεν μπορεί παρά να υπακούσει, αν τα ζητήσει εισαγγελέας ή δικαστής.

Σε μια πρόσφατη αναφορά, το STOP επεσήμανε ότι ορισμένες εφαρμογές επιτρέπουν στους χρήστες να αποθηκεύουν δεδομένα στο τηλέφωνό τους, επιλογή που είναι πιο ασφαλής αλλά τους «γλιτώνει» σε περίπτωση εντάλματος.

Η ανησυχία επεκτείνεται σε οποιαδήποτε εφαρμογή έχει δεδομένα υγείας εγκύων ή δυνητικά εγκύων, τα οποία μπορούν να γίνουν «όπλα» στα χέρια των αρχών.

Το Wired ανέφερε ότι το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας, Μετανάστευσης και Τελωνειακής Επιβολής των ΗΠΑ χρησιμοποιεί εδώ και καιρό δεδομένα για να παρακολουθεί και να συλλαμβάνει ακτιβιστές και μετανάστες. Αυτό συμβαίνει καθώς δεν υπάρχει κανένας νόμος περί απορρήτου των καταναλωτών που να κρατάει μακριά την αστυνομία. Με την αγορά των δεδομένων μπορούν να «αποφύγουν» την υποχρέωση τους να ακολουθήσουν το Σύνταγμα.