ΓΙΑΤΙ ΜΙΑ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΑΠΟ ΜΙΑ ΑΜΒΛΩΣΗ

Η απόφαση των ΗΠΑ για την απαγόρευση των αμβλώσεων δεν μας οδηγεί απλώς πολλά χρόνια πίσω, αλλά κάπου χειρότερα. Η 24η Ιουνίου σηματοδότησε την έναρξη μιας εποχής εκτεταμένης κρατικής επιτήρησης, υποτίμησης και υποβάθμισης του γυναικείου φύλου και καταπάτησης των δικαιωμάτων του.

Η φρικιαστική είδηση της περασμένης εβδομάδας ήρθε από τις Ηνωμένες Πολιτείες: Οι αμβλώσεις δεν αποτελούν πλέον συνταγματικό ομοσπονδιακό δικαίωμα στις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, στις 24 Ιουνίου το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας ανέτρεψε την 49 ετών ιστορική απόφαση «Roe v Wade», η οποία αναγνώριζε και νομιμοποιούσε τις αμβλώσεις σε εθνικό επίπεδο.

Λίγες ώρες μετά από την απόφαση για απαγόρευση των αμβλώσεων στις ΗΠΑ, ένα άρθρο στο περιοδικό The New Yorker συνοψίζει όλα όσα σηματοδοτεί αυτή η ενέργεια. Η συντάκτρια του, Jia Tolentino, γράφει ότι το μέλλον το οποίο θα ζήσουμε δεν θα μοιάζει με την κατάσταση πριν από την «Roe v Wade», όταν οι γυναίκες αναζητούσαν παράνομες αμβλώσεις και (όχι σπάνια) κατέληγαν ακόμα και στον θάνατο. Δηλαδή, η απόφαση αυτή δεν θα μας οδηγήσει απλώς 50 χρόνια πίσω, αλλά κάπου χειρότερα. Ο κύριος κίνδυνος, γράφει η δημοσιογράφος, βρίσκεται τώρα αλλού και αναμφισβήτητα φτάνει πιο μακριά.

Ειδικότερα, από τις 24 Ιουνίου δεν έχουμε εισέλθει μόνο σε μια νέα δυσοίωνη εποχή μη ασφαλών αμβλώσεων, αλλά εγκαινιάσαμε μια εποχή εκτεταμένης κρατικής επιτήρησης και ποινικοποίησης όχι μόνο των εγκύων, αλλά και των γιατρών, των φαρμακοποιών, του προσωπικού των κλινικών, των φίλων και των μελών της οικογένειας, και γενικά οποιουδήποτε έρχεται σε ουσιαστική επαφή με μια εγκυμοσύνη που δεν καταλήγει σε υγιή τοκετό.

Unsplash Claudio Schwarz

Ιστορικό αναζητήσεων, ιστορικό περιήγησης, μηνύματα κειμένου, δεδομένα τοποθεσίας, δεδομένα πληρωμών, πληροφορίες από εφαρμογές παρακολούθησης περιόδου: οι εισαγγελείς θα έχουν το δικαίωμα να τα εξετάσουν όλα αυτά εάν πιστεύουν ότι η απώλεια μιας εγκυμοσύνης μπορεί να ήταν σκόπιμη. Ακόμα και αν οι εισαγγελείς δεν καταφέρουν να αποδείξουν ότι πραγματοποιήθηκε άμβλωση, όσοι ερευνώνται μπορεί να τιμωρηθούν από τη διαδικασία, όντας υπεύθυνοι για ό,τι μπορεί να βρεθεί, αναφέρει μεταξύ άλλων η Tolentino.

Γιατί είναι αναγκαίο να προστατεύεται συνταγματικά το δικαίωμα στην άμβλωση

Μια εγκυμοσύνη είναι περισσότερο από τριάντα φορές πιο επικίνδυνη από την άμβλωση, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Πρόσφατη μελέτη στις ΗΠΑ δείχνει ότι μια απαγόρευση των αμβλώσεων εθνικής κλίμακας θα οδηγούσε σε αύξηση κατά 21% των θανάτων που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη συνολικά και μια αύξηση της τάξης του 33% μεταξύ των μαύρων γυναικών.

Oι απαγορεύσεις των αμβλώσεων θα πλήξουν και θα θέσουν σε κίνδυνο ακόμα και γυναίκες που επιθυμούν να γεννήσουν αλλά αντιμετωπίζουν ιατρικές δυσκολίες. Όπως αναφέρει το The New Yorker, οι γιατροί στις πολιτείες, οι οποίες απαγόρευσαν τις αμβλώσεις αμέσως μετά την απόφαση, έχουν ήδη αρχίσει να αρνούνται να θεραπεύσουν γυναίκες που βρίσκονται εν μέσω αποβολής, από φόβο ότι η θεραπεία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως άμβλωση. Μια κλινική αμβλώσεων στην Ουάσινγκτον έκλεισε απότομα μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, αφήνοντας «στον αέρα» προγραμματισμένα ραντεβού για άμβλωση.

Μια πολύ πιθανή συνέπεια αυτής της απόφασης είναι ότι γυναίκες θα προσπαθήσουν να τερματίσουν την εγκυμοσύνη τους χωρίς κλινική επίβλεψη. Μπορούμε να καταλάβουμε πόσο επικίνδυνο μπορεί να είναι αυτό. Άτομα μπορεί να καταφεύγουν σε φάρμακα για την άμβλωση, τα οποία, παρόλο που θεωρούνται ασφαλή και αποτελεσματικά από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, δεν ενδείκνυνται για χρήση χωρίς ιατρική επίβλεψη. Τις περισσότερες φορές, οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν πολλά σχετικά με τη λήψη και τη χρήση τους. Και εάν μια αποβολή δεν αντιμετωπιστεί με ασφαλή τρόπο, οι γυναίκες κινδυνεύουν μεταξύ άλλων με διάτρηση της μήτρας, ανεπάρκεια οργάνων, λοίμωξη, υπογονιμότητα, ακόμη και θάνατο. Η συναισθηματική βλάβη θεωρείται δεδομένη.

Άλλες γυναίκες μπορεί να διανύουν μεγάλες αποστάσεις καταφεύγοντας σε μια άλλη χώρα ή σε μια άλλη πολιτεία όπου η άμβλωση παραμένει νόμιμη. Το πόσο εύκολο ή νόμιμο θα είναι το ταξίδι μιας εγκύου (ιδιαίτερα εάν υπάρχουν υπόνοιες για άμβλωση σε άλλη χώρα) είναι μέχρι στιγμής άγνωστο.

Unsplash Gayatri Malhotra

Οι συνέπειες, όμως, μιας τέτοιας απόφασης δεν αφορούν μόνο τις ίδιες τις εγκύους, οι οποίες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων σωματικής και ψυχικής υγείας (όταν τους αρνούνται την άμβλωση), και την υγεία των βρεφών. Οι επιπτώσεις είναι βαθύτατα κοινωνικές. Μια από τις πιο ολοκληρωμένες μελέτες που εξετάζουν τις επιπτώσεις του αποκλεισμού από την άμβλωση είναι η Turnaway Study, η οποία παρακολούθησε περίπου 1.000 γυναίκες στις ΗΠΑ για πέντε χρόνια, οι οποίες είχαν ζητήσει να προχωρήσουν σε άμβλωση. Σε ορισμένες το αίτημα έγινε δεκτό, ενώ σε άλλες όχι.

Με επικεφαλής την ερευνήτρια αναπαραγωγικής υγείας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας Diana Greene Foster, μελέτη που χρησιμοποίησε δεδομένα από την Turnaway Study έδειξε μεταξύ άλλων ότι οι γυναίκες, στις οποίες αρνήθηκαν την άμβλωση, είχαν περισσότερες πιθανότητες να ζήσουν σε συνθήκες φτώχειας από εκείνες που έκαναν άμβλωση. Επίσης, η μελέτη έδειξε ότι όσες αρνήθηκαν την άμβλωση ανέφεραν συχνότερα ότι δεν είχαν αρκετά χρήματα για να καλύψουν τα έξοδα διαβίωσης μετά τον τοκετό, σε σύγκριση με εκείνες που δεν έκαναν άμβλωση. Επιπλέον, οι γυναίκες που δεν μπόρεσαν να κάνουν τη διαδικασία βρίσκονταν σε δυσμενέστερη κατάσταση σε τομείς όπως η εκπαίδευση και η σωματική και ψυχική υγεία.

Επιπλέον, η μελέτη Turnaway έδειξε ότι μόλις τα άτομα που αρνούνται την άμβλωση βιώσουν την εμπειρία της γέννας, σπάνια επιλέγουν να δώσουν το παιδί για υιοθεσία. «Αυτό σημαίνει ότι οι φτωχές οικογένειες θα αποκτήσουν παιδιά πριν να είναι έτοιμες», λέει η ερευνήτρια Greene Foster.

Όπως αναφέρει στο περιοδικό Nature η βιοϊατρική ηθικολόγος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, Mary Faith Marshall, με βάση τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί επί σειρά ετών, οι επερχόμενοι περιορισμοί στις αμβλώσεις θα έχουν βαθύτερο αντίκτυπο στα «μη λευκά άτομα» και στις φτωχότερες κοινότητες. «Το να αναγκαστείς να κάνεις παιδί όταν δεν είναι η κατάλληλη στιγμή, βάζει ανθρώπους που βρίσκονται ήδη σε συνθήκες φτώχειας, ακόμα πιο βαθιά στη φτώχεια».

Μπορεί αυτά να συμβαίνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, και όχι στην Ελλάδα, αλλά μήπως όλα δεν αρχίζουν και τελειώνουν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού; Ή μήπως και η χώρα μας δεν έχει δείξει δείγματα υποτίμησης των γυναικών και των δικαιωμάτων τους, με «κορυφαία» στιγμή το «Συνέδριο γονιμότητας» πριν από περίπου έναν χρόνο, το οποίο ακυρώθηκε μετά τις αντιδράσεις που δημιουργήθηκαν κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Και ας μην ξεχνάμε ότι το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων τοποθέτησε την Ελλάδα στην τελευταία θέση της κατάταξης σε ό,τι αφορά την έμφυλη ισότητα για το 2021. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται.