ΓΙΑΤΙ ΚΑΝΕΙ ΚΑΛΟ ΝΑ ΑΣΧΟΛΕΙΣΑΙ ΜΕ ΤΑ ΕΓΓΟΝΙΑ ΣΟΥ;

Καθώς η Παγκόσμια Ημέρα για την Τρίτη Ηλικία γιορτάζεται την 1η Οκτωβρίου, στρέφουμε το βλέμμα σε μια σχέση πολύτιμη και ευεργετική. Οι μελετητές την αναλύουν και συστήνουν: γιαγιάδες και παππούδες, ασχοληθείτε με τα εγγόνια σας, κάνει καλό!

Την εποχή που αποφασίσαμε να αποκτήσουμε παιδιά με τον σύντροφό μου, πήραμε και μια άλλη απόφαση: να μείνουμε κοντά στις γιαγιάδες και τους παππούδες. Ωφελιμιστικό, το ξέρω, αλλά στα μέρη μας είναι σχεδόν δεδομένο ότι οι μεγαλύτεροι εμπλέκονται συστηματικά στη φροντίδα των μικρότερων –και αντίστροφα– με όλα τα αρνητικά και τα θετικά που μπορεί να έχει αυτή η σχεδόν αναγκαστική συνθήκη.

Δεν είναι μόνο ότι οι δομές φύλαξης και φροντίδας είναι ελλιπείς στη χώρα μας, είναι και η Αθήνα που, εξαιτίας της αβάσταχτης κίνησης, μπορεί να μετατρέψει το ωράριο εργασίας σε 10ωρο. Στο πέρασμα των χρόνων, έβαλα πολλές φορές την απόφασή μας αυτή στο μικροσκόπιο.

Στην αρχή μού φαινόταν τέλεια. Λίγο αργότερα συνειδητοποίησα πόσο εκνευριστική μπορεί να γίνει η παρεμβατικότητα των γονιών σου στη δική σου οικογένεια (πράγμα που, δυστυχώς, πάει πακέτο με τη βοήθεια). Μετά, πέρασα στη φάση της ανησυχίας, καθώς ένα μικρό παιδί που αρρωσταίνει συνεχώς, κολλάει και τους φροντιστές του... Ανησυχία που γιγαντώθηκε, όπως όλοι θυμόμαστε, την περίοδο της πανδημίας.

Κάποιες φορές θύμωσα με την υπέρμετρη ελαστικότητα των μεγάλων απέναντι στους μικρούς, ενώ άλλοτε απόρησα με την επιθυμία και των δύο πλευρών να συναντηθούν και να περάσουν χρόνο μαζί ακόμη και όταν οι μικροί πέρασαν τους μεγάλους σε μπόι.

Εγγόνια, γιαγιάδες και παππούδες: Μια σχέση μοναδική

Τελικά, το κατάλαβα: Η σχέση ανάμεσα στις γιαγιάδες, τους παππούδες και τα εγγόνια είναι μοναδική και ανεκτίμητη, και ωφελεί και τις δύο πλευρές. Όμως για να φτάσω σε αυτό το συμπέρασμα, είδα πολλές φορές τη σπίθα της χαράς στα μάτια των γονιών μου και αναγνώρισα την επιθυμία τους να συναντηθούν με το εγγόνι τους σε κάθε άκαιρη στιγμή που μου παρουσίαζαν ως ευκαιρία.

Χάρηκα λοιπόν πολύ όταν έμαθα ότι αυτή η ενασχόληση και η χαρά που προκύπτει σε αρκετούς πρεσβύτερους μεταφράζεται σε οφέλη για την υγεία και τη μακροζωία. Την αφορμή για να το ψάξω περισσότερο μού έδωσε ένα βίντεο του Αμερικανού κλινικού ψυχολόγου Dr Adam Dell.

Σε αυτό υποστηρίζει ότι, σύμφωνα με διάφορες επιστημονικές μελέτες, ένας παππούς και μία γιαγιά που βλέπουν συχνά τα εγγόνια τους και διαμορφώνουν μια διαδραστική σχέση μαζί τους, γελούν περισσότερο, αποκτούν αίσθημα σκοπού και νοήματος στη ζωή, και αναρρώνουν ταχύτερα από διάφορες ασθένειες, με αποτέλεσμα να ζουν περισσότερο! Έτσι, καταλήγει, η γνήσια χαρά που βλέπεις συχνά στα μάτια τους έχει μια κυριολεκτικά θεραπευτική δύναμη.

Το ίδιο ισχυρίζεται και ο Dan Buettner, ιδρυτής των Μπλε Ζωνών και μελετητής της μακροζωίας, καταγράφοντας τις συνήθειες των ηλικιωμένων κατοίκων της Σαρδηνίας που περνούν πολύ χρόνο με τα εγγόνια τους. Ποια είναι ακριβώς τα οφέλη;

Καλύτερη σωματική υγεία

Το να είσαι παππούς και γιαγιά μπορεί να αυξήσει τη σωματική δραστηριότητα, σύμφωνα με την Cleveland Clinic. Ο Kenneth Koncilja, γιατρός με ειδίκευση στη γηριατρική, δήλωσε: «Οι ηλικιωμένοι που περνούν χρόνο με μικρότερα παιδιά, ειδικά βοηθώντας στη φροντίδα ή τη φύλαξή τους, τείνουν να είναι πιο δραστήριοι, να κάνουν περισσότερα βήματα την ημέρα, περισσότερη άσκηση». Αυτό το είδος δραστηριότητας έχει πολλά οφέλη για την υγεία, από τη μείωση του σακχάρου στο αίμα και της αρτηριακής πίεσης έως τη μείωση των ορμονών του στρες.

Χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και λιγότερη μοναξιά

Πολλοί ηλικιωμένοι υποφέρουν από μοναξιά και απομόνωση. Αλλά η ανατροφή των εγγονιών έχει αποδειχθεί ότι μειώνει και τα δύο, σύμφωνα με την Cleveland Clinic. Μπορεί ακόμη και να μειώσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης.

Mελέτη του Boston College του 2013, η οποία εξέτασε τις σχέσεις μεταξύ των παππούδων και των ενήλικων εγγονιών τους, διαπίστωσε ότι και οι δύο παρουσίασαν ψυχολογικά οφέλη. Η Sara Moorman, κοινωνιολόγος που ηγήθηκε της μελέτης, δήλωσε: «Διαπιστώσαμε ότι μια συναισθηματικά στενή σχέση παππού-ενήλικου εγγονιού συσχετίστηκε με λιγότερα συμπτώματα κατάθλιψης και για τις δύο γενιές».

Πιο ακμαίο μυαλό

Αν και η έρευνα μέχρι στιγμής είναι περιορισμένη, μελέτη του 2021 που δημοσιεύθηκε στο Psychiatry Investigation διαπίστωσε ότι η φροντίδα των εγγονιών μπορεί να έχει θετική επίδραση στη γνωστική λειτουργία των ηλικιωμένων.

Άλλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Menopause, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες που φρόντιζαν τα εγγόνια τους μία ημέρα την εβδομάδα σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία στα γνωστικά τεστ από τις γυναίκες που δεν το έκαναν. Οι γυναίκες που ήταν επιφορτισμένες με τη φροντίδα των εγγονιών τους είχαν επίσης μειωμένο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου του Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι εκείνοι που έπρεπε να φροντίζουν τα εγγόνια τους 5 ή περισσότερες ημέρες την εβδομάδα είχαν μειωμένες γνωστικές βαθμολογίες στη μελέτη.

Ευτυχία

Η αλληλεπίδραση με τα εγγόνια μπορεί να κάνει τους ηλικιωμένους πιο ευτυχισμένους, αποδεικνύει η έρευνα. Για παράδειγμα, η μελέτη της Cleveland Clinic έδειξε ότι η σχέση με τα εγγόνια μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα ορμονών της χαράς, όπως η ντοπαμίνη και η ωκυτοκίνη.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο Emory, η οποία επικεντρώθηκε αποκλειστικά στις γιαγιάδες, έδειξε πραγματικές αλλαγές στον εγκέφαλο των γυναικών όταν τους έδειξαν φωτογραφίες των εγγονιών τους, υποδεικνύοντας έναν στενό δεσμό και ισχυρά συναισθήματα αγάπης προς τα παιδιά.

Αίσθημα σκοπού

Η φροντίδα και ο χρόνος με τα εγγόνια μπορεί να βελτιώσει το αίσθημα σκοπού ενός ηλικιωμένου ενήλικα, χαρακτηριστικό που έχει συνδεθεί με τη μακροζωία. Μια 11ετής μελέτη του Πανεπιστημίου Columbia κατέληξε σε παρόμοιο συμπέρασμα: οι υγιείς άνθρωποι ηλικίας μεταξύ 65 και 92 ετών που είχαν σαφείς στόχους ή σκοπό έζησαν περισσότερο και καλύτερα.

Αυξημένη διάρκεια ζωής

Γερμανική μελέτη του 2017, που δημοσιεύθηκε στο Journal of Evolution and Human Behavior, βρήκε ότι οι παππούδες που παρείχαν τακτικά περιοδική φροντίδα (όχι πρωτοβάθμια φροντίδα) στα εγγόνια τους έζησαν 5 χρόνια περισσότερο από τους παππούδες που δεν παρείχαν φροντίδα. Η ομάδα φροντίδας είχε επίσης κατά ένα τρίτο χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου σε μια περίοδο 20 ετών.

Συμβουλές για να απολαύσετε χρόνο με τα εγγόνια (για κάθε ηλικία)

Υπάρχουν πολλές εσωτερικές και εξωτερικές δραστηριότητες που οι παππούδες μπορούν να απολαύσουν με τα εγγόνια. Εάν είστε γιαγιά ή παππούς, εδώ είναι μερικές ιδέες για να αξιοποιήσετε στο έπακρο τον χρόνο που περνάτε με τα εγγόνια σας.

• Διαβάστε τους: Τα μικρότερα παιδιά αγαπούν να ακούν ιστορίες και η ανάγνωση είναι ένας καλός τρόπος για να δεθούν μαζί σας και να καλλιεργήσουν τη σκέψη τους.
• Παίξτε παιχνίδια: Από επιτραπέζια παιχνίδια και σκάκι έως παιχνίδια ρόλων ή ακόμη και βιντεοπαιχνίδια, το παιχνίδι είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να διασκεδάσετε και να δημιουργήσετε αναμνήσεις ανεξαρτήτως ηλικίας.
• Παρακολουθήστε ένα αθλητικό γεγονός μαζί: Είτε το εγγόνι σας είναι έφηβο είτε ενήλικο, η παρακολούθηση της αγαπημένης σας ομάδας ή αθλήματος μαζί του μπορεί να είναι ένας τέλειος τρόπος για να δεθείτε.
• Διδάξτε τους να μαγειρεύουν: Τα εγγόνια σας θα μάθουν μια πολύτιμη δεξιότητα, ενώ εσείς θα μεταβιβάσετε τις αγαπημένες σας συνταγές και μαγειρικές παραδόσεις.
• Φυτέψτε τον κήπο: Η κηπουρική όχι μόνο ενισχύει τη σωματική δραστηριότητα, αλλά είναι ένας ιδανικός τρόπος για να διδάξετε πώς να καλλιεργούν υγιεινά τρόφιμα.
• Εξασκήστε μια τέχνη ή ένα χόμπι: Είτε σας αρέσει να πλέκετε, είτε να ζωγραφίζετε, είτε ακόμη και να μεταποιείτε παλιά ρούχα ή έπιπλα, το να διδάξετε το χόμπι ή την τέχνη στα εγγόνια σας είναι ευεργετικό και για τις δύο πλευρές.