ΓΙΑΤΙ Η ΓΕΝΙΑ ΤΩΝ BOOMERS ΔΕΝ ΘΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΕΓΓΟΝΙΑ;
Οι boomers θρηνούν για το γεγονός ότι δεν θα αποκτήσουν εγγόνια και η θλίψη τους έχει γίνει viral ανοίγοντας μια συζήτηση στο διαδίκτυο στην οποία και οι δύο πλευρές μοιάζει να έχουν δίκιο.
Ζώντας στην Ελλάδα σίγουρα γνωρίζεις καλά τη φράση: «Εσείς πότε θα κάνετε κανένα παιδάκι;» Ανάλογα με την ηλικιακή φάση που βρίσκεσαι, την έχεις ακούσει πολλές φορές υπομένοντας -ή όχι- τη δυσαρέσκεια και τον εκνευρισμό που προκαλεί αυτή η, πάντοτε αδιάκριτη, ερώτηση.Τώρα, η φράση αυτή με έναν λίγο διαφορετικό τρόπο έρχεται και πάλι στην επικαιρότητα με αφορμή το άρθρο των New York Times με τίτλο «Η άρρητη θλίψη του να μην αποκτήσεις ποτέ εγγόνια».
Στο άρθρο αυτό οι γονείς των οποίων τα ενήλικα παιδιά δεν σκοπεύουν να αποκτήσουν δικά τους παιδιά μιλούν για την απογοήτευση που νιώθουν για το γεγονός, αν και ταυτόχρονα σέβονται την απόφαση των παιδιών τους να μην αποκτήσουν παιδιά. Όπως αναφέρει το άρθρο, οι επίδοξοι παππούδες και γιαγιάδες «μπορεί να βιώνουν μια βαθιά αίσθηση νοσταλγίας και απώλειας όταν τα παιδιά τους επιλέγουν να μην γίνουν γονείς, ακόμη και αν και με τη λογική τους καταλαβαίνουν ότι τα παιδιά τους δεν "χρωστάνε" να τους δώσουν τη χαρά να αποκτήσουν εγγόνια», σύμφωνα με την ψυχολόγο Claire Bidwell Smith.
Ένας κόσμος χωρίς παππούδες και γιαγιάδες
Ο αριθμός των ενηλίκων που ενδέχεται να μην γίνουν ποτέ παππούδες και γιαγιάδες φαίνεται όλο και να αυξάνεται. Σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center που έγινε το 2018, το 37% των Αμερικανών ενηλίκων κάτω των 50 ετών δήλωσε ότι είναι απίθανο να αποκτήσει ποτέ παιδιά. Μέχρι το 2023, ο αριθμός αυτός είχε αυξηθεί στο 47%. Και αν και αυτά τα δεδομένα αφορούν την Αμερική, και στη χώρα μας το πρόβλημα της υπογεννητικότητας είναι γνωστό και έντονο.
Το συγκεκριμένο άρθρο των New York Times έγινε viral στα social media προκαλώντας μια σειρά αντιδράσεων -υποστηρικτικές, αρνητικές, ειρωνικές-, ενώ ταυτόχρονα ξεκίνησε μια μεγάλη συζήτηση για τους τριαντάρηδες αλλά και τους γονείς τους.
Άλλες αντιδράσεις συμμερίζονταν τη θλίψη των γονιών που δεν θα έχουν την ευκαιρία και τη χαρά να αποκτήσουν εγγόνια, ενώ κάποιοι άλλοι ειρωνεύονταν και έγραφαν καυστικά σχόλια για αυτή τη γενιά που συνταξιοδοτήθηκε και κατάφερε να αγοράσει δικό της σπίτι, ενώ τα παιδιά της πνίγονται στα χρέη, είναι άνεργα και ανησυχούν για το τι χειρότερο θα φέρει στη ζωή τους η εκλογή Τράμπ.
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα;
Αν και το άρθρο καταγράφει την κατάσταση που επικρατεί στην αμερικανική κοινωνία, η κατάσταση δεν απέχει πολύ από την ελληνική. Οι χαμηλοί μισθοί, η μεγάλη ακρίβεια και τα υψηλά ενοίκια εμποδίζουν μια ολόκληρη γενιά εικοσάρηδων και τριαντάρηδων όχι μόνο να κάνει οικογένεια αλλά ακόμη και να νοικιάσει δικό της σπίτι για να φύγει από το σπίτι των γονιών της. Πού λοιπόν θα μπορούσε να χωρέσει η σκέψη για την απόκτηση ενός παιδιού;
Επιπλέον, η γενιά που μεγάλωσε μέσα στην κρίση αλλά ακόμη και αυτές πριν από αυτή βομβαρδίζονται καθημερινά -όπως άλλωστε και όλοι μας- με αρνητικές ειδήσεις για την κλιματική αλλαγή αλλά και κοινωνικά προβλήματα όπως η βία -σχολική, ενδοοικογενειακή, γενικευμένη- που της στερούν οποιαδήποτε διάθεση για να φέρει ένα ακόμη παιδί σε έναν κόσμο που φαντάζει εφιαλτικός.
Όλο αυτό έχει οδηγήσει στη χώρα μας αλλά και διεθνώς τους νέους ανθρώπους να μην θέλουν να κάνουν παιδιά και να μοιράζονται αυτή τη σκέψη με τους γονείς τους οι οποίοι με την σειρά τους θλίβονται, αν και οι περισσότεροι από αυτούς κατανοούν το γιατί δεν θα αποκτήσουν εγγόνια.
Τα παραπάνω επιβεβαιώνει και η έρευνα της Pew Research Center, σύμφωνα με την οποία ο κυριότερος λόγος για τον οποίο τα νέα άτομα λένε ότι δεν θα κάνουν παιδιά, είναι απλός: Απλά δεν θέλουν να κάνουν. Άλλοι σημαντικοί λόγοι περιλαμβάνουν τις ανησυχίες για το υψηλό κόστος της ανατροφής των παιδιών, την κλιματική κρίση και την τρέχουσα κατάσταση του κόσμου.
Η διαμάχη στο διαδίκτυο
Σε ένα viral post στην πλατφόρμα X η @thesarahyork έγραψε: «Οι boomers κάθονται αναπαυτικά στο ιδιόκτητο πεντάρι τους στα προάστια ενώ τα παιδιά τους είναι πνιγμένα στα χρέη και πρέπει να ζήσουν με τις τιμές να έχουν φτάσει στα ύψη. Παρόλα αυτά, το θέμα συνεχίζει να είναι το τι θέλουν αυτοί». Σε ένα ανάλογο post ο @AdamSinger γράφει: «Πώς μπόρεσε να συμβεί αυτό, αναρωτιούνται με απορία από το εξοχικό τους ενώ τα παιδιά τους δεν έχουν να πάνε supermarket». «Συγγνώμη, τι εννοείτε άρρητη;» ρωτά ένας άλλος χρήστης αναφερόμενος στον τίτλο των New York Times. Και συνεχίζει: «Οι γονείς φορτώνουν με αυτή τη θλίψη τα παιδιά τους όλη την ώρα».
Στην περίπτωση της Ελλάδας, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Όποιος έχει μεγαλώσει σε ελληνική οικογένεια ξέρει πως οι γονείς πάντα στηρίζουν οικονομικά τα παιδιά τους, όταν το μπορούν, όπως και το ότι σε πολλές περιπτώσεις οι παππούδες και οι γιαγιάδες υποκαθιστούν πολλά από όσα το κράτος θα όφειλε να παρέχει, όπως για παράδειγμα δωρεάν φύλαξη των παιδιών για τους εργαζόμενους γονείς. Μαζί με αυτό βέβαια συχνά επεμβαίνουν σε πράγματα που δεν τους αφορούν και εκφράζουν την άποψή τους για το πώς τα παιδιά τους θα πρέπει να ζουν τη ζωή τους ακόμη και όταν εκείνα δεν τους ρωτούν, συμπεριλαμβανομένου του ζητήματος της απόκτησης παιδιών.
Σε αυτό το πρόβλημα μοιάζει και οι δύο πλευρές να έχουν δίκιο. Από τη μια οι Millennials και οι Gen Zers κληρονόμησαν έναν κόσμο που έχει περισσότερες προκλήσεις και δυσκολίες από αυτές που είχαν να αντιμετωπίσουν οι γονείς τους. Από την άλλη, οι boomers and Gen Xers έχουν και αυτοί δικαίωμα να εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους που δεν θα δουν εγγόνια όπως οι προηγούμενες από αυτούς γενιές.
Η άποψη μιας ψυχολόγου
«Οι γονείς έχουν το δικαίωμα να μιλούν για την απογοήτευσή τους στα ενήλικα παιδιά τους για το γεγονός ότι δεν θα γίνουν παππούδες, όμως με έναν τρόπο που δεν θα τους ασκεί πίεση», επιβεβαιώνει η ψυχοθεραπεύτρια Torri Efron. «Είναι σημαντικό να κάνουν στα παιδιά τους σαφές ότι δεν θέλουν να τα κάνουν αλλάξουν γνώμη ούτε περιμένουν από αυτά να κάνουν κάτι για να «διορθώσουν» αυτή την απογοήτευση και τα αρνητικά συναισθήματα. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά θα μπορούν να μην νιώθουν πίεση και ενοχές για την επιλογή τους αλλά απλά να ακούν και να συμπονούν τους γονείς τους», αναφέρει η Efron.
Το ίδιο ισχύει και για τα ενήλικα παιδιά. Θα πρέπει και αυτά να είναι σε θέση «να εκφράσουν τις ανησυχίες και τους λόγους για τους οποίους δεν θέλουν να κάνουν παιδιά χωρίς οι γονείς τους να προσφέρουν λύσεις όπως “Μπορούμε να σε βοηθήσουμε με τα χρήματα” ή “Θα προσέχουμε τα παιδιά όσο εσύ δουλεύεις”», σημειώνει.
«Μερικές φορές, όταν προσπαθούμε να κάνουμε συζητήσεις για επώδυνα πράγματα, η προσφορά λύσεων μπορεί να κάνει ένα άτομο να αισθάνεται ότι δεν ακούγεται και ότι ακυρώνεται. Αυτό που είναι προτιμότερο να κάνουμε είναι απλώς να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά του και να του επιτρέπουμε να τα έχει», καταλήγει η Efron.