ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΟΣΤΑΡΕΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΟΥ ΣΤΑ SOCIAL MEDIA

Όλο και περισσότερα παιδιά έχουν δημοσιευμένες φωτογραφίες τους στο διαδίκτυο από πολύ μικρή ηλικία. Τι συμβαίνει, όμως, όταν μεγαλώσουν; Μπορεί το φαινόμενο «sharenting» να επηρεάσει την ενήλικη ζωή τους;

Όταν η Gwyneth Paltrow δημοσίευσε μια selfie με την 14χρονη κόρη της στο Instagram, το 2019, είχε ακολουθήσει μια δημόσια διαδικτυακή διαμάχη. «Μαμά, το έχουμε συζητήσει αυτό. Δεν μπορείς να δημοσιεύεις τίποτα χωρίς τη συγκατάθεσή μου», είχε γράψει η κόρη της Paltrow, Apple, κάτω από τη φωτογραφία. Δεν πρόκειται για  μεμονωμένο περιστατικό. Το φαινόμενο είναι τόσο συχνό που απέκτησε και τον δικό του όρο στο λεξικό της Οξφόρδης: Ονομάζεται «sharenting» (από τις λέξεις share και parenting) και ορίζεται ως η ενέργεια ή η πρακτική της κοινοποίησης ειδήσεων, εικόνων ή βίντεο των παιδιών μας σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης.

Το 2019, σε έρευνα για την ασφάλεια στο διαδίκτυο στην οποία συμμετείχαν περίπου 12.500 έφηβοι σε 25 χώρες, το 42% αυτών είχε δηλώσει ότι έχει πρόβλημα με τα όσα δημοσιεύουν στο διαδίκτυο οι γονείς τους για τους ίδιους, ενώ το 11% πίστευε ότι αυτό αποτελεί «μεγάλο πρόβλημα» στη ζωή τους.

Αν ψάξουμε στον δικό μας κύκλο, σχεδόν όλοι έχουμε τουλάχιστον έναν φίλο ή μία φίλη στα social media που ανεβάζει φωτογραφίες των παιδιών του. Τα βλέπουμε στην καθημερινότητά τους, στις διακοπές, στο σχολείο, ή σε μια απλή βόλτα. Κάποιοι το κάνουν με μεγαλύτερη άνεση, άλλοι με δισταγμό ή ενδοιασμούς, αλλά οι περισσότεροι νιώθουν χαρά ή υπερηφάνεια. Κάποιος πονηρός θα έλεγε ότι το να μοιράζεσαι την οικογενειακή σου ζωή στο διαδίκτυο μπορεί να αποτελέσει ακόμα και πηγή εισοδήματος.

Μήπως, όμως, αυτή η νέα τάση της σύγχρονης εποχής ενέχει κινδύνους που πολλοί νέοι γονείς μπορεί να αγνοούν;

iStock

Πόσο αθώο είναι το «sharenting»;

Η Claire Bessant, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νομικής στο πανεπιστήμιο Northumbria στο Newcastle, γράφει σε άρθρο της στο The Conversation ότι χρειάζονται ακόμη περισσότερες έρευνες για να επιβεβαιωθεί ο ακριβής τρόπος με τον οποίο το sharenting επηρεάζει τα παιδιά και την ιδιωτική τους ζωή. Ωστόσο, όπως αναφέρει, το sharenting φαίνεται να ενέχει ορισμένους κινδύνους.

Η Bessant καλεί τους γονείς να σκεφτούν τον αντίκτυπο που μπορεί να έχουν οι αναρτήσεις στη μελλοντική ζωή ενός παιδιού. «Όταν μοιράζεστε τις πληροφορίες των παιδιών σας στο διαδίκτυο, δημιουργείτε την ψηφιακή ταυτότητα του παιδιού σας, ένα ψηφιακό αποτύπωμα που θα ακολουθεί το παιδί σας σε όλη του τη ζωή», γράφει η ειδικός. «Σκεφτείτε αν το παιδί σας θα θέλει να βλέπουν οι φίλοι ή οι μελλοντικοί εργοδότες του τις πληροφορίες που μοιραστήκατε γι' αυτό όταν ήταν μωρό. Όταν οι έφηβοι αρχίζουν να αναπτύσσουν τη δική τους ταυτότητα, μπορεί να ανησυχούν ιδιαίτερα για την ιδιωτική τους ζωή και για το πώς ο τρόπος με τον οποίο απεικονίζονται στο διαδίκτυο μπορεί να επηρεάσει τις φιλίες και τις σχέσεις τους».

Επίσης, όπως αναφέρει η ειδικός, ερευνητές έχουν ανακαλύψει ότι είναι σχετικά εύκολο για τρίτους να αποκτήσουν φωτογραφίες, ονόματα και ημερομηνίες γέννησης των παιδιών μέσω των αναρτήσεων των γονέων στο Facebook και το Instagram και να συνδέσουν αυτές τις πληροφορίες με άλλες διαδικτυακές και μη διαδικτυακές πηγές προκειμένου να δημιουργήσουν ψεύτικα προφίλ. Αυτό υποδηλώνει ότι ένας ακόμα κίνδυνος στον οποίο εκτίθενται τα παιδιά είναι αυτός της υποκλοπής ταυτότητας.

Επιπλέον, όπως εξηγεί στο άρθρο της η Bessant, πολλά δημοφιλή μέσα κοινωνικής δικτύωσης συλλέγουν και μοιράζονται πληροφορίες μεταξύ τους. Οι κοινόχρηστες πληροφορίες μπορούν να συλλεχθούν από άλλες εταιρείες οι οποίες τις αξιοποιούν για στοχευμένο μάρκετινγκ.

iStock

Πώς να ελαχιστοποιήσετε τους κινδύνους για τα παιδιά σας

Σύμφωνα με την καθηγήτρια, υπάρχουν τρόποι για να κάνετε τη δημοσίευση φωτογραφιών των παιδιών σας πιο ασφαλή:

• Ένας τρόπος είναι να απενεργοποιήσετε την επιλογή «αποθήκευση πληροφοριών τοποθεσίας» στις ρυθμίσεις κάμερας του κινητού σας, ώστε τα δεδομένα τοποθεσίας να μην αποθηκεύονται στις φωτογραφίες.
• Eπεξεργαστείτε τις ρυθμίσεις απορρήτου και επιλέξτε τα άτομα που θα μπορούν να δουν τις αναρτήσεις σας. Κάντε, για παράδειγμα, τον λογαριασμό σας στο Instagram ιδιωτικό και έτσι οι πληροφορίες θα είναι διαθέσιμες μόνο σε όσους αποδέχεστε ως ακολούθους σας.
• Dοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε ιδιωτικά κοινωνικά δίκτυα, σχεδιασμένα για οικογένειες.

Σε κάθε περίπτωση, αποφύγετε πληροφορίες που είναι υπερβολικά αποκαλυπτικές ή ιδιωτικές, που μπορεί να αναστατώσουν ή να φέρουν το παιδί σας σε δύσκολη θέση στο μέλλον, όπως οι γυμνές ή ημίγυμνες εικόνες και οι εικόνες που τα παιδιά μπορεί να θεωρούν ότι δεν τα κάνουν να φαίνονται ελκυστικά ή όμορφα.

Η Bessant συνιστά στους γονείς να μιλήσουν με το παιδί τους μόλις αυτό φτάσει στην ηλικία στην οποία θα μπορεί να εκφράζει την άποψή του. Το να μάθουν τι θέλει και τι δεν θέλει να δημοσιεύουν οι γονείς του μπορεί να προλάβει την εκδήλωση αρνητικών συναισθημάτων, όπως ο εκνευρισμός, η απογοήτευση, οι παρεξηγήσεις και οι συγκρούσεις.