ΕΞΟΡΜΗΣΗ ΣΤΟ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΛΥΚΟΥ ΚΑΙ ΛΥΓΚΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
Στις Αγραπιδιές του Δήμου Αμυνταίου, η περιβαλλοντική οργάνωση Αρκτούρος έστησε το καταφύγιό του για την προστασία των απειλούμενων ειδών, του Λύκου και του Ευρασιατικού Λύγκα, του πανέμορφου αιλουροειδούς που πλέον δυστυχώς δεν συναντάται στη χώρα μας.
Μέσα στο καυτό καλοκαιράκι, για όσους επιθυμούν να ξεφύγουν από τις πολυσύχναστες παραλίες και να απολαύσουν στιγμές δροσιάς σε ένα εντυπωσιακό φυσικό περιβάλλον, η Δυτική Μακεδονία προσφέρει υπέροχες διαδρομές, μοναδικά τοπία, παραδοσιακούς ξενώνες, φαγητό που θα ζήλευαν πρωτοκλασάτα εστιατόρια της Αθήνας. Μα πάνω από όλα, μια ευκαιρία να πατήσουμε για λίγο pause στην φρενήρη καθημερινότητα μας –που δυστυχώς πλέον μας ακολουθεί και στις διακοπές– και να έρθουμε σε επαφή με την φύση, βιώνοντας από απόσταση ασφαλείας και την άγρια πλευρά της.
Εκεί, στον πανέμορφο βιότοπο της Δυτικής Μακεδονίας, η περιβαλλοντική οργάνωση Αρκτούρος έχει στήσει δύο καταφύγια για την προστασία της άγριας φύσης: το πιο διάσημο σε όλους Καταφύγιο της Αρκούδας και το λιγότερο γνωστό –αλλά εξίσου εντυπωσιακό– Καταφύγιο του Λύκου & Λύγκα.
Πηγαίνοντας προς το Καταφύγιο του Λύκου & Λύγκα, αξίζει να κάνετε μια στάση στην υπέροχη λίμνη Ζάζαρη, την λιγότερο γνωστή ίσως από τις –πολλές– λίμνες της περιοχής, αλλά και έναν από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους της Βόρειας Ελλάδας παρά την μικρή της έκταση. Προστατευόμενη περιοχή, έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 – μαζί με την Χειμαδίτιδα, που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση.
Φιλοξενεί 141 είδη πτηνών και περίπου 185 είδη βατράχων, ενώ πλούσια είναι και η υδάτινη πανίδα της, με αρκετά διαφορετικά είδη ψαριών και χέλια. Στον παραλίμνιο οικισμό του Λιμνοχωρίου μπορείτε να κάνετε στάση για φαγητό και καφέ ή να διανυκτερεύσετε το βράδυ.
Καταφύγιο Λύκου & Λύγκα
Σε υψόμετρο 650 μέτρων, μέσα σε ένα απίθανο φυσικό δάσος βελανιδιάς, το καταφύγιο έχει έκταση 70 στρέμματα, δίνοντας την ευκαιρία στα φιλοξενούμενα ζώα να βιώσουν το φυσικό τους περιβάλλον. Το καταφύγιο δημιουργήθηκε από τον Αρκτούρο με σκοπό να βάλει τέλος στην παράνομη κατοχή λύκων, καθώς και για τη μελέτη και προστασία του Ευρασιατικού λύγκα που πλέον έχει εξαφανιστεί από την Ελλάδα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Αρκτούρος είναι η μοναδική ελληνική οργάνωση που πήρε μέρος στο επίσημο πρόγραμμα καταγραφής λύγκα στα Βαλκάνια, συμμετέχοντας στην ανάλυση των επιστημονικών δεδομένων για το είδος. Παράλληλα, έχει εγκαταστήσει αυτόματες κάμερες στα γύρω βουνά. σε μια προσπάθεια καταγραφής ενδείξεων παρουσίας του αιλουροειδούς.
Η ξενάγηση ξεκίνησε στο μικρό ξύλινο σπιτάκι της οργάνωσης, με μια σύντομη ενημέρωση από την ομάδα του Αρκτούρου γύρω από τα χαρακτηριστικά και τις συνήθειες του λύκου και του λύγκα, αλλά και την προσπάθεια που καταβάλλει η οργάνωση για την προστασία τους.
Όπως και στο Καταφύγιο της Αρκούδας, οι υπεύθυνοι τόνισαν ότι στο κέντρο προστασίας Λύκου & Λύγκα δεν φιλοξενούνται ελεύθερα ζώα, παρά μόνο ζώα που έχουν διασωθεί από συνθήκες αιχμαλωσίας, είτε από ζωολογικούς κήπους και τσίρκα, είτε από ιδιώτες που τα κρατάνε παράνομα. Επειδή έχουν μεγαλώσει σε συνθήκες αιχμαλωσίας, τα ζώα αυτά είναι αδύνατον να επιβιώσουν στο φυσικό τους περιβάλλον.
Ο Αρκτούρος τούς παρέχει ένα οριοθετημένο περιβάλλον πολύ κοντά στο φυσικό τους, τροφή –καθώς δεν έχουν εκπαιδευτεί να αναζητούν και να κυνηγούν τη δική τους– και ιατρική περίθαλψη. Παράλληλα, περιθάλπει τραυματισμένα ζώα στον Ειδικό Χώρο Επανένταξης, ένα περιφραγμένο φυσικό δάσος έκτασης 10 στρεμμάτων, όπου η επιστημονική του ομάδα αναλαμβάνει την φροντίδα και επανένταξή τους στη φύση.
Αυτή τη στιγμή, ο Αρκτούρος φιλοξενεί 3 λύγκες που μεταφέρθηκαν από ζωολογικό πάρκο της Ανδόρας και 4 λύκους, και είναι το μοναδικό κέντρο προστασίας Λύκου & Λύγκα στην Ευρώπη.
Άγρια ζωή από κοντά
Στη συνέχεια ανεβήκαμε στον λόφο, στον οριοθετημένο χώρο όπου ζουν τα ζώα. Οι λύγκες, τα υπέροχα αυτά αιλουροειδή, πολύ πιο κοινωνικά ζώα από τον λύκο, έκαναν την εμφάνισή τους αμέσως πίσω από τους θάμνους όπου ξεκουράζονταν και μας χάρισαν ένα εντυπωσιακό cat walk, επιδεικνύοντας το υπέροχο τρίχωμα και τα μυτερά αυτιά τους. Σκαρφάλωναν σε δέντρα ενώ γίναμε μάρτυρες και της αρπαγής ενός φιδιού από έναν λύγκα, ο οποίος αποχώρησε με το θήραμα του πίσω από την έντονη βλάστηση.
Οι λύκοι από την άλλη, έντονα αντικοινωνικοί και με ισχυρότατη όσφρηση, μπορούν να μας εντοπίσουν σε απόσταση 3 χιλιομέτρων μόνο από τη μυρωδιά. Δεν τα πηγαίνουν ιδιαίτερα καλά με τη ζέστη, οπότε στην πρώτη μου επίσκεψη στο καταφύγιο δυστυχώς δεν κατάφερα να εντοπίσω κανέναν. Ήταν απόλυτα ξεκάθαροι με τον τρόπο τους ότι δεν θέλουν πολλά πολλά. Στην δεύτερη επίσκεψή μου στάθηκα πιο τυχερή. Ένας ολόλευκος λύκος έκανε την εμφάνιση του σε απόσταση ασφαλείας, κοιτάζοντας μας με ένα ελαφρώς αποδοκιμαστικό ύφος, μέχρι που μας γύρισε επιδεικτικά την πλάτη και εξαφανίστηκε.
Αναπαραγωγή Ελληνικού Ποιμενικού
Στο κέντρο προστασίας Λύκου & Λύγκα λειτουργεί και χώρος φιλοξενίας του Ελληνικού Ποιμενικού, της φυλής σκύλων που προστατεύουν τα κοπάδια των ορεινών περιοχών της Ελλάδας που κινδυνεύουν από επιθέσεις λύκων και αρκούδων. Θέλοντας να προστατεύσει τον Ελληνικό ποιμενικό, που κινδυνεύει με εξαφάνιση, και παράλληλα να αποτρέψει τις επιθέσεις μεγάλων σαρκοφάγων στα κοπάδια των κτηνοτρόφων, ο Αρκτούρος εκτρέφει σκύλους στις σύγχρονες εγκαταστάσεις του στον Αετό Φλώρινας και τους χορηγεί σε κτηνοτρόφους των ορεινών περιοχών. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν αποκλειστικά κτηνοτρόφοι των ορεινών και ημιορεινών περιοχών της χώρας μας, όπου υπάρχει παρουσία αρκούδας και λύκου.
Οι Ελληνικοί Ποιμενικοί είναι πολύτιμοι φύλακες των κοπαδιών, καθώς είναι απόλυτα προσαρμοσμένοι στις φυσικές συνθήκες του ορεινού ελλαδικού χώρου και μπορούν να αντιμετωπίσουν επιθέσεις άγριων ζώων. Με το πρόγραμμα χορήγησης των σκύλων στους κτηνοτρόφους, ο Αρκτούρος προλαμβάνει τις ζημιές που προκαλούν οι αρκούδες και οι λύκοι στους κτηνοτρόφους, μειώνοντας έτσι τα περιστατικά σύγκρουσης μεταξύ ανθρώπου και άγριων ζώων, ενώ συγχρόνως προστατεύει την απειλούμενη ελληνική φυλή σκύλων.
Από το 1998, που δημιουργήθηκε το Κέντρο Αναπαραγωγής και Επαναδιάδοσης του Ελληνικού Ποιμενικού Σκύλου, πάνω από 1000 κουτάβια έχουν διατεθεί στους κτηνοτρόφους δωρεάν. Σκοπός του κέντρου βεβαίως δεν είναι να λειτουργεί ως εκτροφείο, ενώ φροντίζει τα θηλυκά να μην γεννήσουν πάνω από από τρεις φορές συνολικά στη διάρκεια της ζωής τους. Παράλληλα, οι ήδη συμμετέχοντες στο πρόγραμμα συμβάλλουν στην αναπαραγωγή του σκύλου με σχεδιασμένα ζευγαρώματα των καθαρόαιμων ποιμενικών που τους έχουν παραχωρηθεί δωρεάν από τον Αρκτούρο.
Η τεράστια προσπάθεια του Αρκτούρου για την προστασία της άγριας ζωής δεν θα μπορούσε φυσικά να καρποφορήσει χωρίς την στήριξη των πολιτών μέσα από δωρεές και προγράμματα υιοθεσίας ζώων, αλλά και τα έσοδα από τα εισιτήρια και την πώληση αναμνηστικών.
Φεύγοντας από το κέντρο Λύκου & Λύγκα, δεν μπορείς παρά να αισθανθείς δέος απέναντι σε αυτά τα πλάσματα και ένα έντονο αίσθημα ευθύνης. Γιατί η προσπάθεια του Αρκτούρου δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα αν και εμείς ως μονάδες δεν συμβάλλουμε ο καθένας με τον τρόπο του στην προστασία της φύσης και στην προσπάθεια μιας αρμονικής συμβίωσης με την άγρια ζωή.
Κι επειδή ο καθαρός αέρας ανοίγει την όρεξη, μην παραλείψετε φεύγοντας να κάνετε μία στάση στο κοντινό Σκλήθρο και στον πολυβραβευμένο Θωμά, το απίθανο εστιατόριο με πάνω από 50 χρόνια ιστορίας. Στην ατμοσφαιρική του σάλα, θα γευτείτε μοναδικές γεύσεις «πειραγμένης» τοπικής κουζίνας της Φλώρινας και της ευρύτερης περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας, ενώ η εντυπωσιακή κάβα του –με πάνω από 500 ετικέτες ελληνικών κρασιών– ολοκληρώνει τη μοναδική οινογευστική εμπειρία.