ΕΧΕΙΣ ΠΟΛΛΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΒΑΛΕΙΣ ΜΙΑ ΓΛΑΣΤΡΑ ΜΕ ΑΡΜΠΑΡΟΡΙΖΑ ΣΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΣΟΥ

Φυτεύουμε αρμπαρόριζα και «δρέπουμε» καρπούς, δηλαδή τα άνθη και τα φύλλα της, που θα τέρψουν την όραση, την οσμή και τη γεύση μας.

Το Πελαργόνιον το βαρύοσμον (Pelargonium graveolens), η αρμπαρόριζα δηλαδή (γνωστή στους φίλους της και ως αμπερόζα, αμπερόριζα, αλλά και λουκουμόχορτο και μοσχολμολόχα) πρωταγωνιστούσε στα μπαλκόνια των γιαγιάδων μας για έναν γλυκό λόγο: τα φύλλα της βουτάνε μέχρι σήμερα στα γλυκά του κουταλιού, αλλά και στις μαρμελάδες και στα λουκούμια προσδίδοντάς τους ιδιαίτερο άρωμα και γεύση.

«Ξαδέλφια» με το γεράνι, το μαστιχάκι και το πελαργόνι, η αρμπαρόριζα δεν κρύβει τα αρώματά της στα άνθη, όπως συχνά συμβαίνει στη φύση, αλλά στα φύλλα της, τα οποία αναδίδουν τις μυρωδιές τους όταν τα τρίβουμε.

Μια θέση στον ήλιο

Η αρμπαρόριζα είναι εξαιρετικά ανθεκτική και ελάχιστα απαιτητική. Ό, τι πρέπει για τεμπέληδες κηπουρούς δηλαδή. Αν είχε στόμα να μιλήσει θα έλεγε «λίγο ήλιο παρακαλώ», εννοώντας μία θέση στο φως. Αν δεν βρεθεί μία ηλιόλουστη θέση για εκείνη, θα τα καταφέρει και σε ένα ημισκιερό μπαλκόνι. Απλώς θα ρίξει λίγο τους εντατικούς από τη φύση της ρυθμούς ανάπτυξης. Δεν ζητάει λιπάσματα και μπόλικα νερά και δείχνει αυτάρκης. Όπως όμως και στους αυτάρκεις ανθρώπους, έτσι και στα φυτά: Μπορεί να ξεχάσεις να τους φροντίσεις. Οπότε, εσείς μην ακούτε: Δώστε στην αρμπαρόριζα λίγη φροντίδα. Δηλαδή:

iStock

• Λιπαίνετε την αρμπαρόριζα δύο φορές τον χρόνο, στις αρχές άνοιξης και φθινοπώρου πριν τις μεγάλες ζέστες ή τα μεγάλα κρύα. Όχι πως θα πάθει κάτι αν αμελήσουμε τη λίπανση αλλά το να ρίχνουμε λίγο βιολογικό λίπασμα πού και πού ενισχύει την ανθοφορία της.
• Προστατεύστε την από το ψύχος. Η αρμπαρόριζα όσα χρόνια κι αν ζει ανάμεσά μας δεν ξεχνάει τις ρίζες της δηλαδή την Αφρική όπου περίσσευε η ζέστη. Γι’ αυτό αποφεύγουμε να την τοποθετήσουμε στον βοριά όπου θα την τρώει το ξεροβόρι του χειμώνα και επιλέγουμε όλες τις άλλες θέσεις: νότος, ανατολή και δύση.
• Μην υπερβάλετε στο πότισμα και φροντίστε να μην κρατάει νερό η γλάστρα καθώς οι ρίζες της αρμπαρόριζας σαπίζουν εύκολα. Μία λύση που προτείνουν οι γεωπόνοι είναι να χρησιμοποιούμε λίγα χαλίκια ή ελαφρόπετρα στη βάση της γλάστρας και να προσθέσουμε μετά το χώμα μας.
• Αν πρόκειται να την φυτέψετε σε κήπο μην αγχωθείτε με την ποιότητα του χώματος καθώς το φυτό αυτό στεριώνει και σε άγονα εδάφη.
• Όπως σε όλα τα φυτά έτσι και στην αρμπαρόριζα δεν αφήνουμε τα ξερά φύλλα και άνθη, αλλά τα απομακρύνουμε για να ανασάνει το φυτό μας. Και να είναι και ωραιότερο. Αυτή είναι μία κηπουρική εργασία που κάνουμε συνήθως στα τέλη του καλοκαιριού.

Δώσε μου τη χαρά

Στον Καπετάν Μιχάλη, ο Νίκος Καζαντζάκης αρωματίζει τις εικόνες με λογής-λογής μυρωδιές: «Μέσα στις σκαλιστές κασέλες πάντα υπήρχαν, σε σακουλάκια από τούλι, μυρωδικά ξεραμένα λεμονόφυλλα, αμπερόζες, θυμάρια... και τα φυλαγμένα ρούχα μοσχοβολούσαν».

iStock

Στις κρητικές αυλές η «αμπερόζα» περίσσευε. Σήμερα στα φυτώρια έχει περίοπτη θέση ως ένα φυτό όχι ακριβό για να το αγοράσεις και οικονομικό για να το συντηρήσεις. Και αν είναι και «ψαγμένος» ο γεωπόνος που θα σου μιλήσει γι’ αυτή, θα σου πει: φτιάξε κι ένα τσάι με τα φύλλα της… Ο λόγος; Η φήμη της αρμπαρόριζας ως ήπιο αγχολυτικό και αντιφλεγμονώδες.

Η αρμπαρόριζα πίνεται επίσης ως λικέρ, ενώ είναι φυσικό εντομοαπωθητικό. (Αν και τα κουνούπια φαίνεται πως έχουν συνηθίσει πλέον όλα τα φυσικά και χημικά εντομοαπωθητικά).

Θέλετε κι άλλους λόγους για να την κάνετε δική σας; Αρκεί να τρίψετε ένα φύλλο της στα χέρια σας και θα νιώσετε ελαφρώς καλύτερα. Ιδέα σας ή το αιθέριο έλαιο του Pelargonium graveolens είναι αντικαταθλιπτικό; Αλμπίνοι ποντικοί πάντως φάνηκαν να νιώθουν καλύτερα μυρίζοντάς το για χάρη των επιστημόνων που ερευνούσαν τη σχέση του με την παραγωγή σεροτονίνης.