ΕΤΣΙ ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙΣ ΑΝ ΛΕΣ ΧΕΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΟΥ
Μερικές φορές –και άθελά μας– χρησιμοποιούμε στον λόγο μας προς τα παιδιά χειριστικές φράσεις, προκειμένου να τα πείσουμε να κάνουν αυτό που θέλουμε. Mάθε ποιες είναι αυτές οι φράσεις και απόφυγέ τις, γιατί δίνεις λάθος μήνυμα.
Λέμε συχνά ότι τα παιδιά γίνονται χειριστικά, αλλά ξεχνάμε μάλλον ότι κι εμείς οι γονείς μπορούμε να γίνουμε χειριστικοί και μάλιστα πολύ εύκολα, χωρίς καν να έχουμε την πρόθεση, χωρίς καν να αντιμετωπίζουμε κάποια διαταραχή προσωπικότητας. Μόνο και μόνο με τις κουβέντες που θα πούμε, τις οποίες δεν έχουμε σκεφτεί, απλώς τις έχουμε «μάθει» από τους δικούς μας γονείς και τον περίγυρο.
Για την ακρίβεια, οι συμπεριφορές αυτές δεν μας καθιστούν χειριστικούς. Οι φράσεις όμως που χρησιμοποιούμε είναι. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για πολύ συνηθισμένες φράσεις οι οποίες βγαίνουν πολύ εύκολα από το στόμα μας, σχεδόν μηχανικά, όπως ακριβώς τις έχουμε διδαχτεί από τους δικούς μας γονείς ή από άλλους γονείς. Αλλά δεν είναι δύσκολο να μην τις χρησιμοποιούμε.
Καθημερινότητα και χειριστικές φράσεις
Τα λόγια αυτά έχουν στόχο είτε να σταματήσει το παιδί να κάνει κάτι που μας ενοχλεί ή που –ενδεχομένως– δεν μπορούμε να χειριστούμε, είτε να κάνει κάτι που του ζητάμε, όπως π.χ. να καλλιεργήσει μια καλή συνήθεια, κι αυτό να γίνει εύκολα και γρήγορα, επειδή συνήθως ο χρόνος που υπάρχει δεν επαρκεί για κουβέντες και διαπραγματεύσεις. Είναι ούτως ή άλλως δύσκολο τα παιδιά να συμμορφωθούν με τους κανόνες μας.
Αν, για παράδειγμα, το παιδί δεν μαζεύει τα παιχνίδια του, δεν θέλει να φύγει από την παιδική χαρά, δεν τρώει το φαγητό του ή αργεί να ετοιμαστεί για να φύγουμε από το σπίτι, καταστάσεις καθημερινές δηλαδή, συνδέουμε τις πράξεις των παιδιών μας με τα δικά μας συναισθήματα. Με αυτόν τον τρόπο, τα κάνουμε να νιώθουν πως η συμπεριφορά τους είναι υπεύθυνη για τα δικά μας συναισθήματα.
Όταν τα παιδιά μου ήταν μικρότερα και τσακώνονταν στο αυτοκίνητο, τους έλεγα: Τώρα, τώρα, σταματάω το αυτοκίνητο και σας βγάζω έξω! Τότε δεν ήξερα πόσο άσχημο ήταν αυτό που έκανα, αλλά τώρα ξέρω... Η ατάκα αυτή έχει χαραχτεί στη μνήμη τους και τώρα μου τη λένε εκείνα κάθε φορά που γίνεται χαμός στο αυτοκίνητο.
Ποιες από αυτές τις φράσεις λες κι εσύ;
Προφανώς δεν το κάνουμε εσκεμμένα για να γίνουμε χειριστικοί. Στόχος μας είναι να επικοινωνήσουμε με το παιδί μας. Μήπως όμως δεν περνάμε τελικά το σωστό μήνυμα; Ας δούμε ορισμένες εκφράσεις που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα με τα παιδιά και είναι λίγο έως πολύ χειριστικές:
- Εντάξει, αφού δεν θες να έρθεις, θα σε αφήσω εδώ στην παιδική χαρά και θα φύγω.
- Δοκίμασε το φαγητό σε παρακαλώ, έστω μία μπουκιά. Κάν' το για μένα!.
- Όταν δεν μαζεύεις τα παιχνίδια σου, με θυμώνεις πάρα πολύ.
- Σε παρακαλώ, μην κλαις, γιατί θα κάνεις κι εμένα να κλάψω.
- Κάνε πιο γρήγορα, θα με κάνεις πάλι να αργήσω στη δουλειά μου.
- Αν ζητήσεις τώρα συγνώμη από το παιδάκι, θα με κάνεις πολύ χαρούμενη/ο.
Όλα αυτά λειτουργούν δυστυχώς σαν συναισθηματικός εκβιασμός, ενώ δεν υπάρχει καμία τέτοια πρόθεση, κάνοντας τα παιδιά να παίρνουν το λάθος μήνυμα και φορτώνοντάς τα ενοχές. Είναι σημαντικό να λέμε στα παιδιά ακριβώς αυτό που θέλουμε να κάνουν ή να μην κάνουν, και ιδανικά να τους εξηγούμε το γιατί. Εφόσον δεν υπάρχει χρόνος, μπορούμε να αρκεστούμε στην προτροπή, χωρίς να κάνουμε τη σύνδεση με τα δικά μας συναισθήματα.
Τι μπορείς να κάνεις εναλλακτικά
Είναι εφικτό καθένας μας να βιώνει τον ρόλο του ως γονέα, όντας ειλικρινής και δείχνοντας σεβασμό. Μπορούμε να θέσουμε τους κανόνες με σαφήνεια και –αργότερα– να ακούσουμε και να συζητήσουμε τις διαφορετικές απόψεις των παιδιών.
Δυστυχώς, οι χειριστικές συμπεριφορές στην προσχολική ηλικία μπορούν να μας ακολουθήσουν άθελά μας και στα εφηβικά χρόνια, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις και μείωση της αυτοεκτίμησης των παιδιών.
Γι' αυτό, την επόμενη φορά που θα ξεκινήσετε να πείτε μια χειριστική φράση, ξανασκεφτείτε το. Όλοι ξέρουμε ότι ο ρόλος του γονέα είναι ίσως ένας από τους πιο απαιτητικούς ρόλους της ζωής, για τον οποίο δεν έχουμε πάρει την κατάλληλη εκπαίδευση.
Η Εύη Σταθάτου έχει πιστοποίηση στην εκπαίδευση γονέων.
SLOW MONDAY NEWSLETTER
Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.
