ΕΡΕΥΝΑ: Η GEN Z ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ «ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ»

Η Gen Z είναι μια γενιά με κοινωνικοπολιτικές ανησυχίες, γνώμη και διάθεση για πολιτική συμμετοχή. Αυτά καταγράφει μεταξύ άλλων νέα έρευνα που παρουσιάζει το Eteron - Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή. Η γενιά των smartphone, των tablet, και των laptop αποδεικνύει (για άλλη μια φορά) ότι δεν είναι μόνο αυτό.

Έχει κατηγορηθεί ότι δεν ενδιαφέρεται για την πολιτική ζωή και ότι «ζει» μόνιμα μέσα στις ηλεκτρονικές συσκευές. Εδώ και κάποια χρόνια γίνεται προσπάθεια κατανόησης της στάσης της Generation Z, Gen Z ή Γενιάς Ζ στα ελληνικά. Είναι η γενιά που ακολουθεί χρονικά τους Millennials και περιλαμβάνει τα άτομα που γεννήθηκαν από τα μέσα με τέλη της δεκαετίας του ’90 μέχρι και τις αρχές του 2010.

Πρόκειται για τη γενιά των λεγόμενων digital natives, που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν με την τεχνολογία, δεν γνώρισαν τον κόσμο πριν από το διαδίκτυο και ωρίμασαν κοινωνικοπολιτικά σε ένα περιβάλλον διαρκούς κρίσης, οικονομικής, περιβαλλοντικής υγειονομικής. Τις τάσεις που επικρατούν στη Gen Z καταγράφει νέα έρευνα που πραγματοποιήθηκε για το Eteron - Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή, σε συνεργασία με την aboutpeople. H έρευνα έλαβε χώρα το Δεκέμβριο του 2021, σε δείγμα 403 νέων ηλικίας 16-25 ετών από όλη τη χώρα.

Τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν τις απόψεις και τις πρακτικές της Gen Z για επίκαιρα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα, τους τρόπους ενημέρωσης και χρήσης των social media, αλλά και τη γνώμη τους για την παραπληροφόρηση και τα fake news. Τα ευρήματα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και διαψεύδουν την άποψη που αντιμετωπίζει τα μέλη της μόνο ως «τα παιδιά της τεχνολογίας».

8 στους 10 νέους ενδιαφέρονται για την επικαιρότητα

Η Γενιά Ζ δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για ζητήματα της επικαιρότητας. Ειδικότερα, το 55% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι ενδιαφέρονται «πάρα πολύ» και «πολύ» ως προς την παρακολούθηση της επικαιρότητας ενώ το 30,5% δήλωσε ότι η επικαιρότητα τους ενδιαφέρει «αρκετά». Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στα συμπεράσματα της έρευνας «αυτή η τάση πολιτικοποίησης αντιστοιχεί στις εμπειρίες της νέας γενιάς και στη διαρκή κρισιακή συνθήκη που φαίνεται να βιώνουν, ιδίως στην Ελλάδα».

Όπως ήταν αναμενόμενο, βασικές πηγές ενημέρωσης για την Gen Z είναι το διαδίκτυο, και συγκεκριμένα τα ενημερωτικά sites και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όπως εξηγείται, το διαδίκτυο προτιμάται ως πηγή πληροφόρησης τόσο λόγω του εξατομικευμένου χαρακτήρα του και της ικανότητάς του να προσαρμόζεται στις ανάγκες τους χρήστη, όσο και λόγω της δυσπιστίας προς τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης που επικρατεί τα τελευταία χρόνια.

Ωστόσο, παρά την εξοικείωση και την ευρεία χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τους νέους, τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι η Gen Z είναι επιφυλακτική ως προς την αξιοπιστία τους. Αυτή η κριτική στάση μπορεί να συσχετιστεί με τη συνολική δυσπιστία που υπάρχει ως προς θεμελιώδεις θεσμούς των σύγχρονων κοινωνιών, μεταξύ αυτών και στα ΜΜΕ.

Μάλιστα, επιφυλακτικοί εμφανίζονται και προς τους influencers όσον αφορά σε θέματα ενημέρωσης για την πολιτική και την επικαιρότητα, παρόλο που μεγάλο ποσοστό νέων ακολουθεί influencers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Το 84% δηλώνει ότι θα ψηφίσει στις εκλογές

Ένας από τους στόχους της έρευνας ήταν να καταγράψει τις θέσεις και το ενδιαφέρον της νέας γενιάς σχετικά με επίκαιρα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα που απασχόλησαν τη δημόσια σφαίρα τα τελευταία χρόνια. Συνολικά, τα συμπεράσματα κάνουν λόγο για «μία γενιά που έχει εξοικείωση με κινηματικές διαδικασίες πάνω σε ένα εύρος θεμάτων και έχει γνώμη για αυτές και προβληματισμό».

Μάλιστα, όσον αφορά στην πρόθεση ψήφου η συντριπτική πλειοψηφία (84%) δηλώνει ότι προτίθεται να ψηφίσει στις επόμενες εκλογές. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, παρόλο που το ποσοστό αυτό είναι μεγαλύτερο από το ποσοστό εκείνων που θα καταλήξουν τελικά να ψηφίσουν, «εκφράζει μία διάθεση ενασχόλησης ακόμα και με θεσμούς (όπως το κοινοβούλιο και τα πολιτικά κόμματα) που καταγράφουν χαμηλή νομιμοποίηση στη συνείδηση των νεότερων».

«Ναι» στην ισότητα των φύλων, ανησυχία για την κλιματική αλλαγή

Όσον αφορά περιβαλλοντικά ζητήματα, τη διεθνή τάση φαίνεται να ακολουθεί και η ελληνική Gen Z, ίσως όμως σε όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό. Η έρευνα κατέγραψε ενδιαφέρον των νέων για το θέμα του περιβάλλοντος, αφού το 60% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι ανησυχεί πολύ για το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής.

Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν επίσης για σημαντικά κοινωνικά ζητήματα που απασχόλησαν την ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια. Δύο από αυτά ήταν η καταδίκη της Χρυσής Αυγής και η ανάδυση του ελληνικού κινήματος MeΤoo. Τα hashtags #Δεν είναι αθώοι και το ελληνικό #metoo βρίσκουν σύμφωνη την πλειοψηφία των ερωτηθέντων, σε ποσοστό 72,2% και το 86,9%, αντίστοιχα.

Τέλος, αναφορικά με την υγειονομική κρίση της τελευταίας διετίας, και συγκεκριμένα τις κινητοποιήσεις ενάντια στις μάσκες και τα εμβόλια, η πλειοψηφία των νέων δήλωσε πως διαφωνεί με αυτές. Ωστόσο, σημαντικό ήταν και το ποσοστό (20,8%) που δήλωσε ότι «Ούτε συμφωνεί ούτε διαφωνεί» με τους στόχους των κινητοποιήσεων.