ΕΙΝΑΙ ΚΑΚΟ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΙ ΦΑΝ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΑΣ;

Είναι θεμιτό να είμαστε περήφανοι για τα παιδιά μας. Είναι ανθρώπινο να τα θεωρούμε επέκταση του είναι μας. Ανθρώπινο, αλλά όχι σωστό, γιατί μπορεί να μπλοκάρει τις πραγματικές τους επιθυμίες.

Ξεκινάω το Wordle πάντα με τη λέξη Great. Great Aris Papadopoulos είναι η εξήγηση που έδωσε η μαμά του γιου μας στον ίδιο για τα αρχικά γνωστής φίρμας που έβλεπε πάνω στο hoodie του. Σπουδαίος. Θα μπορούσε να είχε επιλέξει glad ή goofy. Εμείς επιλέξαμε μεγαλειώδης. Μισο-αστεία, μισο-σοβαρά: όλοι οι γονείς δεν βλέπουμε τα παιδιά μας ως great;

«Τα κατάφερα», μας λέει κάθε φορά που κατορθώνει κάτι μικρό ή μεγάλο: να περπατήσει από τη μια κόλλα Α4 στην άλλη, να κατέβει από την τσουλήθρα, να θυμηθεί το όνομα της Λένας Παπαληγούρα, που οι γιοι της είναι φίλοι του. Μήπως όμως σταδιακά νοιάζεται περισσότερο να τον κοπλιμεντάρουμε, από το να ασχοληθεί με κάτι που του αρέσει;

Περηφάνια χωρίς προκατάληψη

Στους New York Times διαβάζω για τον κίνδυνο που ελλοχεύει από τον συνεχή θαυμασμό. Η Wendy S. Grolnick, καθηγήτρια ψυχολογίας Ph.D., αναφέρει: «Επαινώντας το αποτέλεσμα ή το άτομο, το παιδί ενθαρρύνεται να επικεντρωθεί σε αυτά τα πράγματα. Μπορεί να αισθάνεται άγχος απόδοσης. Μπορεί να αμφισβητήσει τις προϋποθέσεις της αγάπης σας. “Αν είμαι έξυπνο παιδί όταν το κάνω αυτό, πρέπει να είμαι ηλίθιο όταν δεν το κάνω”. Μπορεί να παρακινηθεί περισσότερο από την ευχαρίστηση ενός γονέα, παρά από τη διαδικασία που οδήγησε σε αυτή. Τα μελλοντικά αριστουργήματα με κραγιόνια μπορεί να γίνουν λιγότερο διασκεδαστικά για εκείνον να δημιουργεί — ή να εξαφανιστούν εντελώς όταν δεν τυγχάνουν ιδιαίτερου επαίνου». Λέτε;

Η προσπάθεια αξίζει την επιβράβευση

Είναι προτιμότερο να επαινούμε την προσπάθεια παρά το αποτέλεσμα. Κάθε στραβή μπαλιά στο ποδόσφαιρο αξίζει ένα μπράβο, διότι, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, το παιδί είναι μέσα στο γήπεδο και το παλεύει. Αυτό βεβαίως σημαίνει ότι κι εμείς ως γονείς είμαστε παρόντες. Τα «Μπράβο, μπράβο!» ενώ τα μάτια μας είναι καρφωμένα στο κινητό δεν πείθουν κανέναν, πόσο μάλλον το παιδί που διψάει για αποδοχή.

iStock

Είναι απαραίτητο να γλυκάνουμε τον φόβο και βεβαίως να μην συγκρίνουμε, τύπου «κοίτα ο τάδε τι ωραία που το κάνει», «δες η δείνα τι καλά που ζωγραφίζει». Θυμόμαστε όλοι έναν γείτονα ή έναν ξάδερφο που οι γονείς μας μάς έλεγαν ότι ήταν καλύτερος.

Της Πόπης το παιδί είναι καλύτερο

Θυμάμαι τους δικούς μου γονείς που, όταν άκουγαν καλά λόγια για τα παιδιά τους, απαντούσαν με κάτι αρνητικό, π.χ. «όμορφος, αλλά όχι καλός μαθητής». «Ευγενικός, αλλά δεν καθαρίζει το δωμάτιο του». Ποιος ξέρει για ποιον λόγο το έκαναν; Από δική τους συστολή, για να μην τους πουν ότι την έχουν ψωνίσει; Δεν απολάμβαναν ποτέ ένα κομπλιμέντο για τα παιδιά τους.

Ήρθε η επόμενη γενιά γονιών που ανέθρεψε millennials. Για να αποφύγουμε το «γιατί το λέω εγώ», φτάσαμε να συζητάμε με τα παιδιά μας μπροστά στα γιαουρτάκια αν η λακτόζη είναι βοηθητική ή πρέπει να βασιστούμε σε μια πιο vegan διατροφή.

Η ΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΤΟΡΘΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΑΣ ΕΡΧΕΤΑΙ ΑΓΚΑΖΕ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗ ΤΟΥΣ ΟΤΑΝ ΔΕΝ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΟΥΝ.

Αγάπα με όσο μπορείς

Η αποδοχή. Σε όλη μας τη ζωή αυτήν αναζητούμε. Γιατί να μην τη δώσουμε απλόχερα; Να είμαστε το δίχτυ που δεν θα κάνει τα παιδιά να αισθανθούν αμηχανία ή αίσθημα αποτυχίας, αλλά θα επικροτήσει την προσπάθεια. Να είμαστε χαρούμενοι για τη μοναδικότητα τους και να ασφαλίζουμε ότι δεν θα έχουν δυσανεξία στην απόρριψη, ότι δεν θα φοβούνται να συναγωνιστούν. Διότι φοβάμαι ότι η περηφάνεια για τα κατορθώματα έρχεται αγκαζέ με την απογοήτευση όταν τα παιδιά δεν τα καταφέρνουν όσο θα θέλαμε.

Οι απαιτήσεις μας γίνονται ζυγαριά έκφρασης είτε επιδοκιμασίας, είτε καταφρόνιας. Θέλω να πω: Έχει σημασία πότε μίλησε ή πότε περπάτησε; Η αγάπη, ο σεβασμός και η αποδοχή στο παιδί δεν προκύπτουν μέσα από τα επιτεύγματά του ή την ανάπτυξή του. Το παιδί θα κάνει αυτά που θέλει να κάνει, όχι αυτά που μας ευχαριστούν. Πόσο απλή αλήθεια, πόσο δύσκολο να την εφαρμόσεις.

iStock

Καλά κακά

Μια μέρα, καθώς περπατούσαμε στο πάρκο, βλέπουμε ένα συνομήλικό του κοριτσάκι να παίζει μόνο του. «Δεν θα μιλήσεις στο κοριτσάκι;» πρότεινα. «Είμαι ο Άρης και κάνω πολλά κακά», της είπε. Γιατί; Γιατί όχι; Γέλασα, γέλασε και ο γονιός του κοριτσιού. Αισθάνθηκα αμήχανα. Άρχισα να αναρωτιέμαι αν πράγματι αφήνουμε χώρο για να εκφράσουν πραγματικά τις επιθυμίες και τις ανάγκες τους, όπως αυτές τους έρχονται.

Είμαστε περήφανοι για πράγματα που τους αρέσουν αλλά δεν μας αρέσουν καθόλου; Δεν εννοώ πράγματα επικίνδυνα ή επιβλαβή. Εννοώ να τους αρέσει να ακούνε Λένα Ζευγαρά, ενώ εσένα σου αρέσει η Ella Fitzgerald. Πόσο περήφανος είσαι όταν οι επιλογές του είναι διαφορετικές από τις δικές σου;

ΜΟΛΙΣ ΠΑΨΟΥΜΕ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ, ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΟΜΑΣΤΕ ΚΙ ΕΜΕΙΣ.

Στο πάρκο της αποδοχής

Έχει τρομερό ενδιαφέρον να παρατηρήσεις τους άλλους γονείς στα πάρκα και στα μέρη που κάνουν δραστηριότητες τα παιδιά. Εκεί που φεύγουμε από τη ζώνη ασφαλείας του δικού μας περιβάλλοντος και συγχρωτιζόμαστε με αγνώστους. «Μα, βρε Άρη, βάλε τη γλώσσα μέσα», του λέω μπροστά σε γονείς και παιδάκια στο πάρκο. «Στο σπίτι δεν το κάνει ποτέ», λένε άλλοι γονείς.

Άτιμα πάρκα και δραστηριότητες, εκεί αποκαλύπτονται οι γονείς. Ανταγωνιστικοί εκ μέρους των παιδιών τους, απολογητικοί στους άλλους χωρίς λόγο, αμυντικοί. Όμως η αγάπη που τους δείχνουμε δεν μπαίνει σε ζύγι. Δεν τα αγαπάμε πιο πολύ όταν μας κάνουν περήφανους και λιγότερο όταν κάτι μας δυσαρεστεί. Αν θυμώσει μαζί του, αποφεύγω να λέω χαρακτηρισμούς για το παιδί και αναφέρομαι στην πράξη του: «Δεν ήταν ωραίο αυτό που έκανες», αντί για «είσαι κακό παιδί».

Δυο, τρία, κόκκινο, εννιά

Είναι θεμιτό να είμαστε περήφανοι. Είναι ανθρώπινο να θεωρούμε τα παιδιά επέκταση του είναι μας. Σωστό δεν είναι, αλλά είναι ανθρώπινο. Μόλις μπει το φρένο, απελευθερώνουμε το παιδί μας. Μόλις πάψουμε να έχουμε προσδοκίες από το παιδί μας, τότε απελευθερωνόμαστε κι εμείς. Ένα, δυο, τρία, κόκκινο, εννιά, οκτώ, μετράει ο Άρης.