ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΒΡΟΥΝ ΤΟ ΔΙΚΙΟ ΤΟΥΣ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΩΝ ΒΙΑΣΜΩΝ;

Μηχανισμοί που πάσχουν, νομοθεσία που υστερεί. Κι άντε να βρουν το δίκιο τους τα θύματα των βιασμών.

Η οδυνηρή περιπέτεια της εύψυχης Γεωργίας Μπίκα θέτει απαιτητικά προς διερεύνηση και συζήτηση συγκεκριμένα ζητήματα: Ανταποκρίνονται στο καθήκον τους οι μηχανισμοί προστασίας και υπεράσπισης των θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης; Αντιμετωπίζονται ισοβαρώς με τους «επώνυμους» θύτες τα «ανώνυμα» θύματα; Επαρκεί η υφιστάμενη νομοθεσία;

Το καταγγελθέν έγκλημα της Θεσσαλονίκης κατέδειξε εναργώς ότι και οι μηχανισμοί πάσχουν και η σχετική νομοθεσία υστερεί. Τα υφιστάμενα κενά δημιουργούν έναν ελαστικό χώρο που λειτουργεί ανασχετικά τόσο για την έγκαιρη διερεύνηση όσο και για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των κρουσμάτων.

Ταυτόχρονα, τα κενά αυτά λειτουργούν ανασταλτικά, αν δεν αποτρέπουν, την άμεση καταγγελία εκ μέρους των θυμάτων. Ευεξήγητος δισταγμός: φόβος ότι η καταγγελία θα υποβαθμιστεί ή θα κακοπέσει στους λαβυρίνθους Υπηρεσιών και μηχανισμών, και αγωνία για το πώς θα υποδεχτεί το οικείο περιβάλλον –και η κοινωνία ευρύτερα– τη δημοσιοποίηση του φρικώδους γεγονότος.

Εύλογη αγωνία, διότι ακόμη και σήμερα, παρά το MeToo και την αποκαλυπτική δυναμική του, εξαπολύονται επιθέσεις εναντίον των θυμάτων με σαφέστατους υπαινιγμούς περί δικής τους ευθύνης.

Η εισφορά των γενναίων γυναικών που έχουν καταγγείλει αποτρόπαια εις βάρος τους γεγονότα, είναι ανεκτίμητη. Το ίδιο και η καταγγελία της «ανώνυμης» Γεωργίας Μπίκα, καθώς η όλη υπόθεση –από τη στιγμή της καταγγελίας μέχρι σήμερα– αποτυπώνει το πάσχον και το ελλιπές μηχανισμών και νομοθεσίας.

Συγκεκριμένα:

1. Κλειδί για την εξέλιξη της υπόθεσης, όπως και άλλων αντίστοιχων υποθέσεων, είναι το αποτέλεσμα των τοξικολογικών εξετάσεων. Αν εντοπιστεί η ουσία GHB που υπάρχει στο λεγόμενο «χάπι βιασμού» (που δεν είναι χάπι αλλά κοκτέιλ ουσιών, άχρωμο και άοσμο) και η οποία προκάλεσε στο θύμα συγκεκριμένα συμπτώματα (υπνηλία, απώλεια αισθήσεων, αδυναμία ανάκλησης γεγονότων κ.ά.), τότε καταπίπτει ο ισχυρισμός των εγκαλουμένων περί συναινετικού σεξ.

Όμως η ουσία αυτή δεν εντοπίζεται αν περάσουν 12 ώρες από το συμβάν. Σε ένα εξαιρετικά κατατοπιστικό ρεπορτάζ του Κώστα Κουκουμάκα στο The Magazine, σημειώνεται ότι παρά το πλήθος των καταγγελιών, οι διωκτικές αρχές δεν έχουν εισέτι συντάξει Πρωτόκολλο για την έγκαιρη και αποτελεσματική διερεύνηση των υποθέσεων που συνδέονται με τη λήψη της συγκεκριμένης ουσίας –ή άλλων παρεμφερών ουσιών– εν αγνοία του θύματος.

Αυτό που είναι αναγκαίο να γίνει –και κατά πληροφορίες του ίδιου ρεπορτάζ αναμένεται επιτέλους να υιοθετηθεί– είναι μεταξύ άλλων η κοινή διαδικασία εξέτασης των θυμάτων και η λήψη ούρων και αίματος εντός 12 ωρών (σήμερα γίνεται εντός 24 ωρών).

iStock

2. Σημειώθηκε ανεπίτρεπτη καθυστέρηση για εξέταση του θύματος από ιατροδικαστή. Είναι απαράδεκτο και τραγικό, αλλά συμβαίνει: Η Ιατροδικαστική Υπηρεσία αφενός είναι υποστελεχωμένη (δήλωση του ιατροδικαστή Χαράλαμπου Κούτση σε τηλεοπτικό σταθμό) και αφετέρου δεν λειτουργεί τα Σαββατοκύριακα και τα απογεύματα!

3. Εξίσου απαράδεκτο γεγονός ήταν η καθυστέρηση (δέκα ολόκληρες μέρες!) να κληθεί το θύμα στην Ανακρίτρια για να καταθέσει.

4. Στο Αστυνομικό Τμήμα στο οποίο καταγγέλθηκε ο βιασμός, έγινε μεν λήψη ούρων αλλά όχι αίματος.

5. Τέλος, δεν φαίνεται μέχρι στιγμής να έχουν ασχοληθεί οι Αρχές με την καταστρατήγηση των κανόνων για την πανδημία εκ μέρους του πεντάστερου ξενοδοχείου. Tη στιγμή που οι σαρωτικοί έλεγχοι στους χώρους εστίασης, στα μπαρ, κ.λπ. κατέγραφαν παραβάσεις και επέβαλαν ποινές, το συγκεκριμένο ξενοδοχείο επέτρεπε προκλητικά τη διοργάνωση πολυάνθρωπων πάρτι στον χώρο του. Αίσθημα ατιμωρησίας λόγω (και) «επωνύμων» πελατών;

Τι θα συνέβαινε, αν…

Αν η Γεωργία Μπίκα –μια γυναίκα μόνη, «ανώνυμη» και ανυπεράσπιστη έναντι ηχηρών παραγόντων και ονομάτων– είχε υποκύψει σε πιέσεις και απειλές προκειμένου να αποσύρει την καταγγελία της;

Αν τα σόσιαλ μίντια δεν αποκάλυπταν την φρικώδη υπόθεση και δεν πυροδοτούσαν συνεχώς την αρχική εστία που μετεβλήθη σε ιαματική πυρκαγιά, όταν τα μουδιασμένα και αρχικώς αδρανή κεντρικά ΜΜΕ αναγκάστηκαν –εξαιτίας των διαστάσεων που είχε προσλάβει το θέμα– να το προβάλουν λεπτομερώς;

Αν η παθούσα δεν είχε το σθένος να μιλήσει ανοιχτά σε δημοσιογράφο δείχνοντας το πρόσωπό της on camera; Στοπ, εδώ: Είναι αποκαρδιωτικό αυτό που κατά κόρον συμβαίνει. Να καταφεύγουν, δηλαδή, στα ΜΜΕ τα θύματα, οι ταλαιπωρημένοι από τις δημόσιες υπηρεσίες κ.ά., για να λάβει δημοσιότητα η καταγγελία ή το θέμα τους, να πιεστούν οι λογής Υπηρεσίες και να νοιαστούν για την υπόθεσή τους.

Αν δεν είχαν συμβεί όλα αυτά, δεν αποκλείεται –μάλλον είναι πολύ πιθανό– να μην είχε σταλεί για επεξεργασία στην Ελβετία το υλικό. Είναι πολύ πιθανό, επίσης, να καθυστερούσε περαιτέρω η όλη διαδικασία, με αποτέλεσμα να χαθεί κι άλλος πολύτιμος χρόνος.

Αν δεν υπήρχαν αυτές οι καταλυτικές πρωτοβουλίες και εξελίξεις, ίσως να μην πιέζονταν οι αρμόδιες Υπηρεσίες να εκσυγχρονίσουν την απαρχαιωμένη δομή υποδοχής, διερεύνησης και ταχύτατης διεκπεραίωσης του υλικού των καταγγελιών.

Όπως με το MeTοο και τις γυναικοκτονίες, έτσι και με τους βιασμούς η κοινωνία εκπαιδεύεται μέσω της δημοσιότητος να αντιδρά, να στηρίζει τα θύματα και να υποχρεώνει την πολιτεία στη θέσμιση/λήψη νέων αναγκαίων μέτρων.

Ταυτόχρονα, δίνει σήμα σε όλους ότι δεν ανέχεται –τουλάχιστον σε τέτοια θέματα– να επικρατεί το συμφέρον του ισχυρού, κι ας έλεγαν το αντίθετο οι πρόγονοί μας οι Σοφιστές.

Υ.Γ.: Ουδείς δικαιούται να αγνοεί το τεκμήριο της αθωότητος, καθώς και το «μηδενί δίκην δικάσης πριν αμφοίν μύθον ακούσης». Όμως η παγερή πραγματικότητα λέει επίσης ότι οι «επώνυμοι» διατηρούν υψηλό το αίσθημα ατιμωρησίας που πηγάζει από την ισχύ του χρήματος και του ρόλου τους. Ας ελπίσουμε ότι η μέχρι τώρα πάσχουσα διαδικασία (καθυστερήσεις κ.λπ.) δεν θα συντελέσει στην απόκρυψη της αλήθειας.