ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΠΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΛΑΣΤΙΚΑ;

Οι προκλήσεις, η δράση και ό,τι δεν ξέρουμε για ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα του περιβάλλοντος: την εισροή πλαστικών στη θάλασσα.

Οι θάλασσες του πλανήτη έχουν μετατραπεί σε μια τεράστια υγρή χωματερή πλαστικών. Η ανάγκη για αλλαγή πλεύσης είναι επιτακτική. Κάθε χρόνο καταλήγουν στη θάλασσα 8 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών. Όσο για τις ελληνικές θάλασσες, οι υπολογισμοί μιλούν για 11,5 χιλιάδες τόνους. Τα πλαστικά ταξιδεύουν στο έδαφος, στις θάλασσες στην τροφική αλυσίδα.

Δεν είναι τυχαίο ότι φέτος τον Απρίλιο η Ημέρα της Γης ήταν αφιερωμένη στα πλαστικά που βρίσκονται στις θάλασσες και είχε στόχο την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις βλαβερές συνέπειες τους στην υγεία του ανθρώπου και του πλανήτη. Tο OW μίλησε με την Κατερίνα Τσαγκάρη, βιολόγο, οικοτοξικολόγο του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών, αναφορικά με τις προκλήσεις, τις δράσεις και τις άγνωστες αλήθειες για τα πλαστικά στη θάλασσα.

H σημαντικότερη πρόκληση που αντιμετωπίζει το περιβάλλον από την χρήση των πλαστικών

Η σημαντικότερη πρόκληση που αντιμετωπίζει το περιβάλλον από τη χρήση των πλαστικών είναι η πλαστική ρύπανση. Τα πλαστικά απορρίμματα βρίσκονται παντού, στο χερσαίο περιβάλλον, σε λίμνες, ποτάμια και στις θάλασσες, αποτελώντας παγκόσμιο πρόβλημα. Τα πλαστικά στη θάλασσα προκαλούν σοβαρές επιπτώσεις στα θαλάσσια ζώα που τα καταπίνουν ή παγιδεύονται σε αυτά. Επιπλέον, τα πλαστικά περιέχουν τοξικά χημικά πρόσθετα και απορροφούν χημικούς ρύπους από το θαλάσσιο περιβάλλον, τους οποίους μπορούν να μεταφέρουν στους οργανισμούς.

Τα μικροπλαστικά, που είναι κομμάτια πλαστικού μικρότερα από 5 χιλιοστά, προέρχονται είτε από τον θρυμματισμό μεγαλύτερων πλαστικών είτε από πλαστικές πρώτες ύλες και μικροσωματίδια σε καλλυντικά και προϊόντα καθαρισμού, και θεωρούνται απειλή για τα οικοσυστήματα και την υγεία του ανθρώπου. Έχουν βρεθεί σε πλήθος θαλάσσιων ζώων, από ζωοπλαγκτόν έως και θαλάσσια θηλαστικά, καθώς και σε βρώσιμο αλάτι, πόσιμο νερό, μπύρα, ακόμη και σε ανθρώπινο αίμα, πλακούντα, πνεύμονες και κόπρανα. Ωστόσο, οι επιπτώσεις των μικροπλαστικών στην ανθρώπινη υγεία δεν έχουν ακόμη διαλευκανθεί.

iStock

Τι θα μπορούσε να κάνει καθένας από εμάς;

Μπορούμε να αλλάξουμε συμπεριφορά ως προς την χρήση των πλαστικών αλλά και γενικότερα την καταναλωτική μας συμπεριφορά. Τα πλαστικά μιας χρήσης υπόκεινται ήδη σε νομοθεσία της ΕΕ. Ο καθένας μας μπορεί να αποφεύγει τη χρήση πλαστικού μιας χρήσης, να μειώσει τη χρήση πλαστικού, να επαναχρησιμοποιεί όσο είναι δυνατόν πλαστικά αντικείμενα
και να εφαρμόζει ανακύκλωση. Για παράδειγμα, είναι πολύ εύκολο για τον καθένα μας να χρησιμοποιεί επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες για τα ψώνια, επαναχρησιμοποιύμενο μπουκάλι για νερό ή ποτήρι για καφέ, και να προσπαθήσει να αποφεύγει όσο γίνεται τις πλαστικές συσκευασίες.

Ποιες είναι οι σημαντικότερες δράσεις που πρέπει να γίνουν σε σχέση με τα πλαστικά;

Σημαντικές δράσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος των πλαστικών περιλαμβάνουν:

• την ελαχιστοποίηση των πλαστικών συσκευασιών και των πλαστικών μιας χρήσης,
• τη σωστή διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων και
• τη βελτίωση της διαδκασίας ανακύκλωσης των πλαστικών στο πλαίσιο της εφαρμογής της κυκλικής οικονομίας.

Επιπλέον, μεγάλη σημασία έχει η ευαισθητοποίηση του κοινού και η περιβαλλοντική εκπαίδευση. Όλοι μας, και ιδιαίτερα η νέα γενιά, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε το πρόβλημα ώστε να αλλάξουμε συμπεριφορά και να συμβάλουμε στην αντιμετώπισή του.

iStock

Τι δεν γνωρίζουμε για τα πλαστικά;

Η μείωση της εισροής πλαστικών στη θάλασσα δεν θα μειώσει άμεσα τα επίπεδα των μικροπλαστικών. Τα πλαστικά απορρίμματα που βρίσκονται ήδη στις θάλασσες σε μεγάλες ποσότητες θα συνεχίσουν να παράγουν μικροπλαστικά. Αυτό σημαίνει ότι τα μικροπλαστικά θα παραμείνουν ένα σημαντικό περιβαλλοντικό πρόβλημα ακόμα και αν σταματήσει η εισροή πλαστικών στη θάλασσα.