ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΘΕΙ ΑΝΟΙΑ Ο ΣΚΥΛΟΣ ΣΟΥ;

Αν ο σκύλος σου έχει μεγαλώσει, κοιμάται πολύ την ημέρα και ξυπνάει τη νύχτα, ξεχνάει πρόσωπα, αγχώνεται περισσότερο και χάνεται μέσα στο σπίτι, τότε μπορεί να πάσχει από άνοια. Μια νέα έρευνα θα σε διαφωτίσει για τις πιθανές θεραπείες και τα μέτρα πρόληψης.

Όπως οι άνθρωποι, έτσι και οι σκύλοι εξελίσσουν τις προσωπικότητές τους. Η συνύπαρξή μας μαζί τους μας οδηγεί στο να τους κάνουμε σαν τα μούτρα μας. Η λέξη «μούτρα» ισχύει είτε είναι εκτός, είτε είναι εντός εισαγωγικών, καθώς η επιστήμη έχει αποφασίσει ότι οι σκύλοι μοιάζουν με τα αφεντικά τους.

Μέχρι εδώ, μάλλον δεν βλέπεις κάποιο πρόβλημα. Αντιθέτως, βλέπεις πολλούς ακόμα λόγους να λατρέψεις το κατοικίδιό σου. Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να σου πω ότι όπως και εμείς έτσι και οι σκύλοι πλήττονται από νευροεκφυλιστικές ασθένειες. Πιο συγκεκριμένα, από άνοια.

Τι είναι η γνωστική δυσλειτουργία του σκύλου

Κατά τις καθηγήτριες κτηνιατρικής, Susan Hazel και Tracey Taylor και όσα είχαν να γράψουν στο Conversation , η άνοια των σκύλων (ή γνωστική δυσλειτουργία του σκύλου), είναι παρόμοια με τη νόσο του Αλτσχάιμερ στους ανθρώπους. Δηλαδή, μια νευροεκφυλιστική νόσος που εξελίσσεται προοδευτικά και συνοδεύεται από συμπεριφορικές, γνωστικές και άλλες αλλαγές. Γενικά παρατηρείται σε σκύλους άνω των 8 ετών, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε ηλικίες έως 6 χρόνων.

Οι ιδιοκτήτες δεν κατανοούν τη σημασία των αλλαγών που εμφανίζει το κατοικίδιο, καθώς το θεωρούν φυσιολογικό στάδιο της γήρανσης. Έτσι, οι επαγγελματίες δεν μπορούν να επιβεβαιώσουν τον πραγμτικό επιπολασμό και δίνουν ως ποσοστό ασθενών με άνοια το 14% με 35% των ηλικιωμένων σκύλων. Και οι κτηνίατροι μπορεί επίσης να δυσκολευτούν στη διάγνωση, αφού δεν υπάρχει ακριβής, μη επεμβατική, εξέταση. Εν τω μεταξύ, όπως και οι άνθρωποι, οι ηλικιωμένοι σκύλοι είναι πιθανό να έχουν μια σειρά από άλλα προβλήματα υγείας που μπορεί να περιπλέξουν τη διάγνωση.

Unsplash Ralu Ga

Ποια είναι τα συμπτώματα

Όπως συμβαίνει και με τους ανθρώπους, η φροντίδα ενός σκύλου με άνοια είναι σαν να διαχειριζόμαστε ένα κουτάβι που μπορεί να κάνει τις ανάγκες του, οπουδήποτε και οποτεδήποτε και να ξεχνά συμπεριφορές που γνώριζε σε όλη του τη ζωή. Τα σκυλιά που έχουν άνοια μπορεί:

• να χάνονται συχνά στο σπίτι τους
• να κολλάνε πίσω από έπιπλα ή σε γωνίες του δωματίου, γιατί ξεχνούν ότι μπορούν να κάνουν όπισθεν για να απεγκλωβιστούν
• να περπατούν προς το κούφωμα μιας πόρτας, όταν προσπαθούν να περάσουν
• να αλλάξουν την αλληλεπίδραση που είχαν με τους ανθρώπους ή άλλα κατοικίδια
• να αναζητούν λιγότερη ή περισσότερη στοργή από τους ιδιοκτήτες τους, σε σχέση με το συνηθισμένο
• να ξεχάσουν πρόσωπα που γνώριζαν όλη τους τη ζωή
• να κοιμούνται περισσότερο μέσα στη μέρα και να ξυπνούν συχνά τη νύχτα
• να γκρινιάζουν ή να γαβγίζουν χωρίς προφανή λόγο
• να αυξηθεί το άγχος τους, δηλαδή να μην μπορούν να μείνουν εύκολα μόνοι, να μας ακολουθούν σε κάθε δωμάτιο ή να τρομάζουν εύκολα

Τι μπορείς να κάνεις εφόσον υπάρξει διάγνωση

Πέραν των φαρμάκων που μπορούν να βοηθήσουν τον σκύλο μας, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής του, δεν υπάρχει κάτι άλλο. Στην παρούσα φάση ερευνώνται μη φαρμακευτικές θεραπείες, όπως η άσκηση ή η εκπαίδευση. Γι' αυτό και έχει σημασία να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε προληπτικά. Αυτό ήταν το αντικείμενο μελέτης που δημοσιεύτηκε στις 25/8/2022 στο Scientific Reports.

Η έρευνα που συνεχίζει να διεξάγει το University of Washington συγκέντρωσε πληροφορίες από 15.019 σκύλους, στο πλαίσιο του Dog Aging Project, ενός project που ερευνά το πώς τα γονίδια, ο τρόπος ζωής και το περιβάλλον επηρεάζουν τη γήρανση των σκύλων. Στόχος ήταν να εντοπιστούν οι κύριοι παράγοντες που σχετίζονται με τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.

Unsplash Victor Grabarczyk

Η άσκηση μπορεί να παίξει προληπτικό ρόλο

Ένα βασικό εύρημα ήταν αυτό της άσκησης σε σχέση με την πρόληψη. Οι πιθανότητες διάγνωσης γνωστικής δυσλειτουργίας είναι 6,47 φορές περισσότερες σε σκύλους που χαρακτηρίστηκαν μη δραστήριοι, σε σύγκριση με αυτούς που αναφέρθηκε ότι ήταν πολύ δραστήριοι. Ναι, τα ίδια ισχύουν και με τους ανθρώπους.

Σημειώνεται πως η ίδια η ασθένεια θα μπορούσε να οδηγήσει σε έλλειψη άσκησης, τονίζοντας ότι τα αποτελέσματα της μελέτης, τα οποία βασίζονται σε παρατηρήσεις των ιδιοκτητών, υποδηλώνουν συσχέτιση και όχι αιτιότητα.

Οι πιθανότητες εμφάνισης της νόσου φαίνεται πως αυξάνονται σε σκύλους που έχουν νευρολογικές διαταραχές ή μειωμένη ακοή ή όραση. «Όταν δεν λαμβάνουν ερεθίσματα από τον έξω κόσμο, φαίνεται να αυξάνεται ο κίνδυνος του να μην μπορούν να χρησιμοποιήσουν εξίσου αποτελεσματικά τον εγκέφαλό τους» σημειώνουν οι ερευνητές.

Σίγουρα παίζει ρόλο η ηλικία

Το προσδόκιμο ζωής ενός σκύλου εξαρτάται συχνά από τη φυλή, το μέγεθος και τη μάζα σώματος. Για παράδειγμα, τα Mastiff ζουν από 6 έως 12 χρόνια και τα Chihuahua από 12 έως 20 χρόνια. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών της προβλεπόμενης διάρκειας ζωής ενός σκύλου, κάθε διαδοχικός χρόνος φαίνεται να συμβάλει στην πιθανότητα εμφάνισης της νόσου. Για σκύλους άνω των 10 ετών, κάθε επιπλέον έτος ζωής αύξανε τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας κατά 50%.

Ποια η σχέση της άνοιας του σκύλου με αυτήν του ανθρώπου;

Οι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τη γνωστική δυσλειτουργία του σκύλου αντικατοπτρίζουν ορισμένους από τους παράγοντες που αφορούν και τους ανθρώπους. Ο επιπολασμός της γνωστικής δυσλειτουργίας του σκύλου μεταξύ όλων των σκύλων (νεαρών και ηλικιωμένων) ήταν 1,4%, εν τούτοις η μέση ηλικία των σκύλων ήταν μόλις στα 6,9 χρόνια. Και μόνο το 19.5% ήταν στο τελευταίο τρίμηνο της ζωής τους, εξ όσων μελετήθηκαν.

Παρεμπιπτόντως, οι μελέτες για την άνοια των σκύλων βοηθούν στην περαιτέρω κατανόηση όσων συμβαίνουν στους ανθρώπους, καθώς τα κατοικίδια γερνούν πιο γρήγορα από εμάς.

Σε αντίθεση με τα πειραματόζωα, όπως οι μύγες και τα ποντίκια, οι σκύλοι συντροφιάς επηρεάζονται από περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς παράγοντες των ιδιοκτητών τους (π.χ. παθητικό κάπνισμα, φυτοφάρμακα στο γκαζόν και πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη).

«Οι εκτιμήσεις για τη μακροζωία του ανθρώπου αναφέρουν ότι περίπου το 75% μιας μακροχρόνιας ζωής οφείλεται στο περιβάλλον και το 25% έχει να κάνει με γενετικούς παράγοντες. Οι σκύλοι συντροφιάς μάς δίνουν την ευκαιρία να κατανοήσουμε πραγματικά τον ρόλο αυτής της περιβαλλοντικής μεταβλητότητας στη διαδικασία της βιολογικής γήρανσης» σχολίασαν οι μελετητές.