ΑΥΤΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ ΠΟΙΟΣ ΤΑ ΣΚΕΦΤΕΤΑΙ;

Η σύλληψη της Ρούλας Πισπιρίγκου στην Πάτρα έφερε μπροστά από το σπίτι της πλήθος «νοικοκυραίων» που ζητούσαν «δικαίωση», έχοντας ορισμένοι αγκαλιά τα δικά τους μικρά παιδιά. Τι οδηγεί έναν ενήλικα να βγάλει selfie σε μια τέτοια περίσταση; Και τι καταγράφεται στην ψυχή του παιδιού που τραβάει από το χέρι;

Oμολογώ ότι δεν μπορώ να προσδιορίσω τι ακριβώς αισθάνομαι, όταν βλέπω το παρακάτω video, που αναρτήθηκε στο Twitter – ενώ ανάλογα έχουν παιχτεί κατά κόρον στα τηλεοπτικά δίκτυα και τις ειδήσεις. Νιώθω να «κλωτσούν» τα πάντα. Ο λαϊκός ξεσηκωμός (;), τα κινητά στα χέρια (τις selfies που τραβούσαν νιώθω «λίγη» να τις επεξεργαστώ) και κυρίως τα παιδιά που κάποιοι «νοικοκυραίοι» έκριναν πως έπρεπε να πάρουν μαζί τους στη «δικαίωση» – μετά τη σύλληψη της Ρούλας Πισπιρίγκου στην Πάτρα.

Τα παιδιά, μπροστά από το σπίτι της. Να φωνάξουν κι αυτά για θανάτους και κρεμάλες, να απαιτήσουν το λιντσάρισμα της μητέρας και της αδελφής της συλληφθείσας – και έτσι να «καταγραφεί» μέσα τους αυτός ο τρόπος ως «φυσιολογικός». Ως «ΟΚ».

Λυπάμαι, αλλά δεν είναι ΟΚ αυτή η συμπεριφορά, της εφόρμησης κάθε φορά που νιώθεις εξοργισμένος. Νιώθω ότι θα βοηθούσε περισσότερο να μείνουν οι άνθρωποι στα σπίτια τους, να αγκαλιάσουν τα παιδιά τους και να τους εξηγήσουν τι πραγματικά συνέβη – όπως τα διαβεβαιώνουν ότι είναι ασφαλή. Αλήθεια, αυτά τα παιδιά νιώθουν ασφαλή μετά από όσα είδαμε να γίνονται στην Πάτρα; Οι γονείς τους, που αντέδρασαν με βία, αισθάνονται ηθικοί; Αν αισθάνονται ηθικοί, θα ήθελα να μου πουν πώς προσδιορίζουν αυτή τη λέξη. Όταν απέναντι σε ένα «τέρας» γίνεσαι κι εσύ «τέρας», τότε λυπάμαι, αλλά δεν είσαι καλύτερος.

Ο όχλος της Πάτρας και το «FOMO»

Η επιστροφή στον Μεσαίωνα έγινε από ανθρώπους που έβαλαν το «εγώ» τους, το «φαίνεσθαι», πάνω από την ουσία της πιο τρομακτικής υπόθεσης που έχει δει ποτέ αυτός ο τόπος – εφόσον υπάρξει καταδίκη: τον θάνατο τριών αθώων ψυχών από τα χέρια γονιού. Η επιστροφή στον Μεσαίωνα έγινε από ανθρώπους που απέδειξαν (με τα videos και τις selfies του τύπου «ήμουν κι εγώ εκεί») ότι, στο τέλος της ημέρας, το μέσο μέλος της σύγχρονη κοινωνίας (των social media) έχει ως μεγαλύτερη ανάγκη να νιώθει «relative». Και κάνει ό,τι χρειάζεται για να μην νιώσει «FOMO» (fear of missing out).

ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ / EUROKINISSI

Στα μάτια μου, όλα τα μέλη αυτού του όχλου που πίστεψε πως είναι δικαστής και απαιτούσε «αίμα» έως το ξημέρωμα, είναι συνένοχοι στο έγκλημα. Αλήθεια, πού ήταν τόσα χρόνια; Σε μια όχι τεράστια κοινωνία, που ο καθένας ξέρει για τον άλλον και το χρώμα του εσωρούχου που φοράει κάθε μέρα, έδρασαν; Ή έμειναν να κρίνουν πίσω από τις κουρτίνες της μπαλκονόπορτας του σπιτιού τους;

Στο μυαλό μου, αν υπήρχε αποτελεσματική λειτουργία της κοινωνικής πρόνοιας, θα είχε πάρει από όλους αυτούς τους γονείς σήμερα τα παιδιά. Βέβαια, αν υπήρχε αποτελεσματική λειτουργία της κοινωνικής πρόνοιας, δεν θα μιλούσαμε καν για αυτήν την υπόθεση. Αλλά μιλάμε. Μήπως ήρθε η ώρα να μιλήσουμε και για το τι είναι, τελικά, οικογένεια;

Προτείνω να αρχίσουμε από το τι είναι μωρό και πότε ακριβώς ο κάθε γονιός αρχίζει να κάνει «καταγραφές» στο παιδί του, οι οποίες προσδιορίζουν τη ζωή του.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ / EUROKINISSI

Δεν υπάρχει αυτό που αποκαλούμε «μωρό»

Ιστορικά έχουν καταγραφεί περιπτώσεις με μητέρες που σκότωσαν τα παιδιά τους, γιατί είχαν άλλες «ατζέντες». Τα χρησιμοποίησαν στο βωμό κάποιων «θέλω» τους. Κάτι που ίσως να έχουν κάνει πολλοί περισσότεροι γονείς , αλλά όχι τόσο ακραία. Το δεδομένο είναι ότι ένα παιδί καταλαβαίνει πότε «χρησιμοποιείται». Μετά –συνήθως– αναπαράγει την ίδια συμπεριφορά, ασυναίσθητα. Κάνει ό,τι βλέπει. Κι αυτό μάλλον δεν το λες καλό.

Το 1947 διατυπώθηκε το εξής: «Δεν υπάρχει αυτό που λέμε “μωρό”. Αν αρχίσετε να περιγράφετε ένα βρέφος, θα διαπιστώσετε ότι περιγράφετε ένα μωρό και κάποιον άνθρωπο». Αυτά τα λόγια θέλουν να υπογραμμιστεί η σχέση των παιδιών με τον εκάστοτε φροντιστή, τον οποίο χρειάζονται απόλυτα για να μάθουν, να αναπτυχθούν και να ζήσουν. Από τις πρώτες ημέρες της ύπαρξης του, ένα βρέφος «εισπράττει» όσα γίνονται γύρω του και κάνει «καταγραφές».

Χωρίς τη συνεπή, ευαίσθητη προσοχή και αλληλεπίδραση ενός φροντιστή, ο εγκέφαλος των βρεφών δεν αναπτύσσεται στις βέλτιστες ικανότητές του. Θέλεις ένα παράδειγμα;

Σε πείραμα, ερευνητές παρακολούθησαν μια μητέρα να ασχολείται –μεταξύ άλλων πραγμάτων– με το βρέφος της. Στη συνέχεια, σταμάτησε να πηγαινοέρχεται και για δυο λεπτά δεν ασχολήθηκε με το παιδί της. Το βρέφος βίωσε αγωνία, με τους μελετητές να καταγράφουν βιολογικούς δείκτες που την επιβεβαίωσαν.

Ο όρος «ψυχική υγεία βρέφους» προήλθε από τη Βρετανία, όπου ξεκίνησε η θεμελιώδης έρευνα για την κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των βρεφών και των παιδιών μικρής ηλικίας, έως 3 χρόνων. Η πρώτη κοινωνική σχέση είναι αυτή με τον φροντιστή τους. Οι μελετητές κατέληξαν στο ότι «αυτό που συμβαίνει στην πρώιμη ζωή ενός βρέφους μπορεί να έχει βαθύ αντίκτυπο στην ανάπτυξη του σε ενήλικα».

ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI

Το τοξικό περιβάλλον προκαλεί μειώσεις στη νευρική ανάπτυξη του βρέφους

Οι νευροεπιστήμονες του Harvard ανακάλυψαν ότι ο εγκέφαλος ενός βρέφους αναπτύσσεται εντυπωσιακά γρήγορα τα πρώτα χρόνια της ζωής του, κάνοντας περίπου 700-1.000 νέες νευρικές συνδέσεις κάθε δευτερόλεπτο. Μεταξύ άλλων, διευκρινίστηκε ότι πρώιμες παρεμβάσεις (λογοθεραπευτών, φυσικοθεραπευτών, εργοθεραπευτών κ.λπ.) μπορεί να έχουν τεράστια αναπτυξιακά οφέλη για ένα βρέφος με αναπτυξιακές καθυστερήσεις.

Ένα άλλο εύρημα ήταν πως ο εγκέφαλος του μωρού δεν αναπτύσσεται κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, όταν υπάρχει τοξικό στρες στο περιβάλλον του. Περιγράφηκε ως «μακροχρόνιοι περιβαλλοντικοί στρεσογόνοι παράγοντες (π.χ. παιδική κακοποίηση)». Με την πάροδο του χρόνου, προκαλούν βλάβη στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο του βρέφους που βιώνει το άγχος και, όταν αυτό επιτείνεται –αντί να μετριαστεί– από τους φροντιστές, προκαλούνται μειώσεις στη νευρική ανάπτυξη. Με φροντίδα και αγάπη, κάνουμε ένα παιδί να νιώθει ασφαλές και βοηθάμε στη σωστή του ανάπτυξη (νευρική και ψυχολογική).

Σε σχετική αναφορά της UNICEF επισημαίνεται ότι «δεκαετίες έρευνας μας έχουν διδάξει ότι αυτό που χρειάζονται τα παιδιά είναι δύο πράγματα: να είναι ζεστό το σπίτι και να νιώθουν όπως όσοι είναι γύρω τους – χρειάζονται προβλεψιμότητα γύρω τους. Να ξέρουν τι να περιμένουν, μια αίσθηση δομής και αξιοπιστίας. Άρα, κάποιον που να παίζει μαζί τους, να τους μιλάει και να τα αγκαλιάζει. Έτσι, απελευθερώνονται φυσικές ορμόνες που θα σας βοηθήσουν να δεθείτε με το μωρό σας».

Κατόπιν όλων αυτών, μάλλον γίνονται ξεκάθαρες οι συνέπειες που έχουν σε ένα παιδί συμπεριφορές που το κάνουν να νιώθει «εργαλείο» στα χέρια μας, ένα μέσο/τρόπο για να καταφέρουμε άλλες επιδιώξεις, που συνήθως δεν το αφορούν. Μαζί, γίνονται ξεκάθαρα και όσα είναι χρήσιμο να κάνουν οι γονείς, δηλαδή αυτοί που μεγαλώνουν παιδιά, για να γίνουν υγιείς άνθρωποι.