7 ΦΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΛΗΓΩΣΟΥΝ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΟΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΟΣΟ ΦΑΝΤΑΖΕΣΑΙ

Ειδικός ψυχολόγος επισημαίνει κάποιες φράσεις-κλειδιά που μπορεί να λες στο παιδί σου  χωρίς να συνειδητοποιείς ότι το πληγώνουν.

Όλοι κατανοούμε ότι το να είσαι γονιός αποτελεί ένα σύνθετο και απαιτητικό project, γεμάτο χαρές αλλά και δυσκολίες. Οι συνθήκες της ζωής και τα προβλήματα της καθημερινότητας σε κάνουν να ασθμαίνεις στον μαραθώνιο της ανατροφής ενός ή περισσότερων παιδιών. Κατά τη διάρκεια του «αγώνα», τα εμπόδια που συναντάς συχνά ξεπερνούν τις αντοχές και την υπομονή σου, οπότε καταφεύγεις σε λόγια που ίσως δεν θα χρησιμοποιούσες σε συνθήκες ηρεμίας.

Ο Jeffrey Bernstein, ψυχολόγος και σύμβουλος γονέων, αναφέρει επτά συνηθισμένες κατηγορίες φράσεων που απευθύνουν οι γονείς στα παιδιά τους χωρίς ίσως να καταλαβαίνουν τον αντίκτυπο που έχουν τα λόγια τους.

1. Συγκρίσεις μεταξύ αδελφών

«Μα γιατί δεν το κάνεις αυτό, όπως ο αδερφός/η αδερφή σου;» Η δημοφιλέστερη ίσως φράση των γονέων που έχουν περισσότερα από ένα παιδιά. Γεννάει πικρία και αδελφικό ανταγωνισμό, θέτοντας τα θεμέλια για τεταμένες σχέσεις μεταξύ των παιδιών μέχρι και την ενήλικη ζωή τους.

2. Απόλυτες δηλώσεις

Συχνά οι ενήλικες για να προσδώσουν ειδικό βάρος σε μια παρατήρηση, «κολλάνε» δίπλα της μια απόλυτη φράση, του τύπου: « Πάντα χάνεις τα πράγματά σου». Τέτοιες δηλώσεις δημιουργούν στα παιδιά την αίσθηση ότι δεν θα μπορέσουν να ξεφύγουν ποτέ από αυτό τον κανόνα κι έτσι κλονίζεται η αυτοπεποίθησή τους.

iStock

3. Απογοήτευση χωρίς υποστήριξη

«Με απογοήτευσες. Δεν το περίμενα αυτό από σένα». Η φράση μάλλον σου είναι οικεία, είτε γιατί την άκουσες κάποια στιγμή ως παιδί, είτε γιατί την είπες ως γονιός – αν όχι και τα δυο. Σε κάθε περίπτωση, το να στεναχωρηθείς από μια πράξη του παιδιού σου και να το εκφράσεις είναι θεμιτό, αρκεί συγχρόνως να είσαι υποστηρικτικός/ή και να δείξεις κατανόηση, όχι απελπισία.

4. Απαξίωση των συναισθημάτων του παιδιού

«Έλα μωρέ, δεν έχεις τίποτα». Τέτοια λόγια των γονέων, που τα λένε είτε για να καθησυχάσουν τα πράγματα είτε γιατί όντως θεωρούν κάποια αντίδραση των παιδιών τους υπερβολική (που, ενίοτε, ενδέχεται και να είναι), μεταφράζονται σαν απαξίωση από τα ίδια τα παιδιά. Είναι κάτι που τα αποτρέπει από το να εκφράζουν όσα νιώθουν, καταπιέζοντας συγχρόνως τα συναισθήματά τους.

5. Χαρακτηρισμοί

Οι γνωστές «ταμπέλες» των γονιών, προς τα παιδιά τους. Ένας μακρύς κατάλογος χαρακτηρισμών, όπως «τεμπέλης/α», «ακατάστατος/η», «σπάταλος/η» και πλείστα όσα, που εντυπώνονται με τρόπο καθοριστικό στο παιδικό μυαλό. Στο βιβλίο του «10 Days to a Less Defiant Child» (2006), ο Bernstein εξηγεί πώς οι αρνητικοί χαρακτηρισμοί αλλοιώνουν την αυτοεικόνα του παιδιού και το εμποδίζουν να αναπτύξει την υπευθυνότητά του.

iStock

6. Συγκρίσεις με άλλα παιδιά

Εκτός από τις συγκρίσεις μεταξύ αδελφών, έχουμε και τις συγκρίσεις με άλλα παιδιά από το φιλικό ή συγγενικό περιβάλλον. Φράσεις όπως « Για κοίτα τον Κωστάκη τι καλούς βαθμούς πήρε», « Για δες την Μαιρούλα πόσο ήσυχη είναι» και αμέτρητες άλλες δημιουργούν ένα νοσηρό ανταγωνιστικό κλίμα, όπου τα παιδιά αισθάνονται διαρκώς ότι δεν επαρκούν ως προσωπικότητες.

7. Οι «βαριές κουβέντες»

Συχνά, όταν η ένταση κλιμακώνεται, «ξεφεύγουν» στους γονείς κάποιες σοβαρές δηλώσεις: «Να φύγεις από το σπίτι», «Μου έχεις φάει τη ζωή», «Θυσίασα την καριέρα μου για σένα» και διάφορα άλλα, τα οποία όταν ειπωθούν δημιουργούν αίσθημα απόρριψης και χαμηλής αυτοεκτίμησης στα παιδιά (και, βέβαια, τσουνάμι τύψεων στους γονείς).

Η δύναμη των λέξεων

Ο Andre Breton, Γάλλος υπερρεαλιστής συγγραφέας (1896–1966), έλεγε: «Μια λέξη κι όλα σώζονται. Μια λέξη κι όλα χάνονται». Χωρίς να υπάρχει ειδικό εγχειρίδιο για το μεγάλωμα των παιδιών, οι ειδικοί προτείνουν στους γονείς να είναι όσο μπορούν πιο προσεκτικοί στα λόγια που τους απευθύνουν, ειδικότερα όταν έρχεται η ώρα της διαφωνίας. Οι λέξεις των γονέων έχουν τεράστιο αντίκτυπο στα παιδιά, τα οποία χρειάζονται υπομονή, αγάπη και κατανόηση, ώστε να αποκτήσουν δύναμη και αυτοπεποίθηση.