5 ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΣΤΙΣ ΚΥΚΛΑΔΕΣ

Η αλήθεια είναι ότι δεν χρειάζεται να ψάξουμε κάποια ιδιαίτερη αφορμή για να ταξιδέψουμε στα νησιά των Κυκλάδων. Πόσο μάλλον τώρα, που η μέρα μεγαλώνει, η γη –ακόμα και η κυκλαδίτικη– πρασινίζει, ο καιρός γλυκαίνει. Παρ’ όλα αυτά, σε τούτο το ταξιδιωτικό θεματάκι υπάρχει μια καλή αφορμή και αυτή δεν είναι άλλη από την πεζοπορία. Μια νέα αγαπημένη συνήθεια που κάνει καλό σε ψυχή και σώμα, ταιριάζει πολύ στην άνοιξη και ακόμα περισσότερο στις Κυκλάδες.

Στις Κυκλάδες, κάθε νησί διατρέχεται από πάμπολλα μονοπάτια, καθώς στο μακρινό πια παρελθόν αυτός ήταν και ο βασικός τρόπος σύνδεσης μεταξύ των οικισμών τους. Οι κάτοικοι –αναγκαστικά– περπατούσαν πολύ, ενώ για τις βαριές δουλειές, τη μεταφορά προϊόντων και υλικών δηλαδή, «έβαζαν πλάτη» τα γαϊδούρια.

Ακόμα και αργότερα, όμως, όταν τα αυτοκίνητα έκαναν την εμφάνισή τους στο Αιγαίο και μέχρι σήμερα, εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι στα περισσότερα νησιά, ειδικά στα πιο μικρά, υπάρχει ένα βασικό οδικό δίκτυο – οριακά ασφαλτοστρωμένο. Από εκεί και πέρα, για όλες τις υπόλοιπες διαδρομές στις Κυκλάδες –προς τις μακρινές παραλίες ή σε εγκαταλελειμμένους οικισμούς και παλιές εκκλησιές– η προσέγγιση γίνεται πάντα πεζή και πάντα με κόπο.

Αυτόν τον «κόπο» επιζητούμε κι εμείς σε τούτη την πρώτη ανοιξιάτικη απόδραση στα νησιά των Κυκλάδων· άλλη μια αφορμή για άσκηση του νου και του σώματος, αλλά και για να απολαύσουμε το καταπράσινο τοπίο (ναι, ναι, είναι πράσινες οι Κυκλάδες την άνοιξη), να χαλαρώσουμε στη φύση, ακόμα και να επιχειρήσουμε την πρώτη βουτιά μας στη θάλασσα – οι πιο τολμηροί εξ' ημών και σίγουρα όχι η γράφουσα!

Πεζοπορία στις ανοιξιάτικες Κυκλάδες

1. Η «Αγροτική Διαδρομή» της Σίφνου

Εκκινώντας από τις δυτικές Κυκλάδες, η ωραία και πάντα περιποιημένη Σίφνος αναμένει τους εαρινούς επισκέπτες της με εύκολες αλλά και πιο απαιτητικές πεζοπορικές διαδρομές, ανάλογα με τη διάθεση και τις αντοχές. Gια να λύσετε κάθε απορία, αλλά και για να οργανώσετε καλύτερα τις διαδρομές σας, υπάρχει και η ενημερωμένη ιστοσελίδα του προγράμματος Sifnos Trails. Το Sifnos Trails, ή Μονοπάτια Σίφνου ελληνιστί, είναι ένα πρόγραμμα του Δήμου Σίφνου που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με την Paths of Greece, με τη συνδρομή της οποίας τοποθετήθηκαν νέες σημάνσεις στο σύνολο των μονοπατιών του νησιού, που –ούτε λίγο, ούτε πολύ– ξεπερνά σήμερα τα 100 χιλιόμετρα.

Στη Σίφνο μία από τις πιο εύκολες πεζοπορικές διαδρομές που μπορείτε να ακολουθήσετε είναι η λεγόμενη «αγροτική», η οποία ξεκινάει από την Απολλωνία και καταλήγει στον Πλατύ Γυαλό με τη μεγάλη αμμώδη παραλία. Το πρώτο μέρος της διαδρομής περιλαμβάνει ένα ωραίο και μεγάλο μονοπάτι μέχρι το Κάτω Πετάλι, καθώς πρόκειται για τον παλιό δρόμο που ένωνε στο παρελθόν τους οικισμούς.

Έχετε κατά νου ότι θα περάσετε από γεφυράκια, πεζούλες, λιόφυτα και χωράφια, αλλά και την ιδιαίτερη εκκλησία Παναγία το Στραοπόδι, που οφείλει το όνομά της σε μικρό αρχαίο άγαλμα του θεού Πανός που ήταν παλαιότερα εντοιχισμένο (το «Στραοπόδι» είναι παραφθορά του Τραγοπόδης). Θα περάσετε επίσης από την Ιερά Μονή Βρύσης (16ος αι.) που είναι το μοναδικό ανδρικό μοναστήρι του νησιού.

Σημειώστε ότι σε κάποια σημεία θα χρειαστεί να διασχίσετε μικρά τμήματα ασφάλτου, ενώ αξίζει προς το τέλος να παρατηρήσετε τα ερείπια ενός νερόμυλου, που είναι και το σημείο απ' όπου ξεκινούν και τα κανάλια ύδρευσης των χωραφιών (περιοχή Βρυσιανά). Μια βουτιά –αν το επιτρέπει ο καιρός και οι αντοχές σας– στην ωραία θάλασσα του Πλατύ Γυαλού είναι η καλύτερη ανταμοιβή για τις δυόμισι ώρες που θα έχετε περπατήσει και 7,5 χλμ. που θα έχετε διανύσει.

2. «Τα Πάνω Μέρη» της Τήνου

Όπως στη Σίφνο έτσι και στην Τήνο, το Tinos Trails είναι το επίσημο δίκτυο πεζοπορικών μονοπατιών του νησιού. Δημιουργήθηκε, συντηρείται και προβάλλεται από το Δήμο Τήνου και είναι η καλύτερη πηγή για να συλλέξετε πληροφορίες και να οργανώσετε τα περπατήματά σας στο όμορφο –και εξαιρετικά δημοφιλές τα τελευταία χρόνια– νησί. Αποφεύγοντας την πολυκοσμία του καλοκαιριού, η άνοιξη είναι ιδανική εποχή για να επισκεφθείτε την Τήνο, να περιηγηθείτε στην καταπράσινη ενδοχώρα με τα δεκάδες χωριά της και σίγουρα για να διαλέξετε ποια από τα 150 χλμ. πεζοπορικών διαδρομών της θα ακολουθήσετε.

Μια από τις πιο εύκολες, καθώς έχει βαθμό δυσκολίας 1 στα 5, είναι αυτή που φέρνει βόλτα το εύφορο οροπέδιο της Λιβαδερής, φέρει το όνομα «Τα Πάνω Μέρη» και μπορεί να έχει διαφορετικά σημεία εκκίνησης, ήτοι από τη Στενή (Άγιος Αντώνιος), τον Τζάδο, την Καρυά, το Ξώμπουργο, τον Κουμάρο και τον Φαλατάδο.

Σύμφωνα με τις οδηγίες του Tinos Trails, στα δυτικά της η διαδρομή ορίζεται από το Ξώμπουργο, περνώντας διαδοχικά από τους οικισμούς Στενή, Κέχρος, Τζάδος, Καρυά, Κουμάρος, Φαλατάδος και Μυρσίνη, καθώς και από τις καλλιεργούμενες εκτάσεις ανάμεσά τους. Σημειώστε εδώ ότι από την Καρυά προς τον Κουμάρο, η θέα προς τη Δύση είναι περισσότερο από εντυπωσιακή, ενώ διέρχεται από το Ξώμπουργο, όπου μπορείτε να επισκεφθείτε στο Κάστρο της Αγίας Ελένης, και κατηφορίζει πάλι με πανοραμική θέα προς τον Κουμάρο. Από τον Κουμάρο προς το Φαλατάδο, η διαδρομή «αγγίζει» για λίγο τους περίφημους γρανιτικούς σχηματισμούς. Μια κυκλική διαδρομή 8,3 χλμ. που θα σας πάρει περί τις 3 ώρες για να την ολοκληρώσετε.

3. Η «Παλιά Στράτα» της Αμοργού

Φεύγοντας από την καρδιά του Αρχιπελάγους και φτάνοντας στην πιο μακρινή Αμοργό, θα επιχειρήσουμε μια πιο απαιτητική πεζοπορία στη λεγόμενη «παλιά στράτα», όπως ονομάζεται η αλλοτινή μοναδική οδός επικοινωνίας και διακίνησης εμπορευμάτων από τη Χώρα της Αμοργού στην Αιγιάλη και αντίστροφα.

Στις εντυπωσιακές λεπτομέρειες που αφορούν το συγκεκριμένο μονοπάτι είναι ότι περνάει σε ύψος 350-400 μέτρων από τη θάλασσα – με θέα που κόβει την ανάσα, ότι περνάει από το Μοναστήρι της Χοζοβιώτισσας, αλλά και ότι η απόσταση που καλύπτει είναι ίση με το 50% περίπου του συνολικού μήκους του νησιού.

Επίσης ότι χωρίς στάσεις και άλλες καθυστερήσεις ολοκληρώνεται σε 5 ώρες περίπου και ότι καλό είναι να έχετε μια σχετική εμπειρία, και σίγουρα όχι ακροφοβία, καθώς υπάρχουν σημεία που είναι αρκετά στενά και απόκρημνα. Ας μην είναι αυτό, δηλαδή, το πρώτο μονοπάτι που θα επιχειρήσετε να διασχίσετε στη ζωή σας. Για τους πρωτάρηδες και τους λιγότερο έμπειρους γενικώς, η Αμοργός διαθέτει ουκ ολίγα ενδιαφέροντα μονοπάτια που αξίζει να ανακαλύψετε και να περπατήσετε, πολλά από τα οποία, στα πέριξ των Καταπόλων ειδικά, είναι και εύκολα και σύντομα.

4. Τα πιστοποιημένα μονοπάτια της Άνδρου

Για τα μονοπάτια της Άνδρου δεν είναι η πρώτη φορά που γράφουμε. Το εγχείρημα Andros Routes λειτουργεί υπό τη σκέπη της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας Ερευνητικό Κέντρο Άνδρου, η οποία ιδρύθηκε το 2009 με σκοπό να συντηρήσει και να αναδείξει τις παλιές πεζοπορικές διαδρομές του νησιού, καταγράφοντας συγχρόνως την προφορική ιστορία που τις συνοδεύει.

Σήμερα έχουν ανοιχτεί περί τα 180 χλμ. πεζοπορικών διαδρομών που καλύπτουν ολόκληρη την Άνδρο, ενώ τα 100 χλμ. συνιστούν την πιστοποιημένη διαδρομή «Andros Route» η οποία έχει λάβει το σήμα «Leading Quality Trails – Best of Europe», κατά τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Πεζοπορίας. Μελετώντας το Andros Routes θα βρείτε συνολικά 32 ημερήσιες και κυκλικές διαδρομές με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες.

Στα πέριξ της αρχοντικής Χώρας της Άνδρου δυο εύκολες κυκλικές διαδρομές που αξίζει να σημειώστε είναι τα Λιβάδια και οι Μένητες. Χωρίς ιδιαίτερη κλίση, η πεζοπορία στον εύφορο κάμπο των Λιβαδίων είναι από τις πιο όμορφες ανοιξιάτικες δραστηριότητες στο νησί, καθώς περνάει από ευωδιαστά κτήματα με όλα τα εσπεριδοειδή και πάμπολλες λεμονιές (7 χλμ., 1,5-2 ώρες). Θυμηθείτε, εδώ, ότι το λεμόνι είναι το πλέον δημοφιλές γλυκό κουταλιού της Άνδρου.

Όσο για το μονοπάτι που κυκλώνει τους Μένητες, είναι μια καταπράσινη διαδρομή που περνάει από τις εντυπωσιακές πηγές του χωριού, την εκκλησία της Παναγίας Κουμούλου, την κατάφυτη κοιλάδα με τα πυργόσπιτα και τις εκκλησίες, καθώς και τα ερείπια των νερόμυλων δίπλα στα τρεχούμενα νερά (3 χλμ., 1 ώρα και 15'). Μαγεία!

5. Περπατώντας με θέα στην Καλντέρα της Σαντορίνης

Αν και ελάχιστα γνωστό, η Σαντορίνη συνιστά από τους σημαντικότερους πεζοπορικούς προορισμούς των Κυκλάδων, με ιδιαίτερη δημοφιλία στους ξένους πεζοπόρους που την επισκέπτονται τις ενδιάμεσες εποχές, οπότε ο καιρός ευνοεί το περπάτημα στο σκληρό τοπίο της. Και εδώ φυσικά υπάρχουν διαδρομές σχετικά εύκολες και σύντομες, που περνούν ωστόσο από αρχαίους δρόμους(!), όπως από το Καμάρι στην Αρχαία Θήρα (όπου θα δείτε το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής χτισμένο σε βράχο) και από εκεί στην Περίσσα (2,5 χλμ. η καθεμία).

Το πλέον εντυπωσιακό μονοπάτι του νησιού ξεκινάει από τα Φηρά, περνάει από το Φηροστεφάνι και το Ημεροβίγλι για να ολοκληρωθεί στην Οία, ιδανικά την ώρα του ηλιοβασιλέματος (για ευνόητους λόγους). Το συνολικό μήκος της διαδρομής είναι 9 χλμ. και στο μεγαλύτερο μέρος της απολαμβάνει απίθανη θέα στην Καλντέρα. Τι άλλο;