5 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΓΑΠΟΥΝ ΤΟ UPCYCLING

Γνωρίστε 5 καταστήματα που υιοθετούν το upcycling και δίνουν μια δεύτερη ευκαιρία σε «άχρηστα» αντικείμενα, κάνοντας το παλιό καινούργιο.

Τι συμβαίνει όταν σχεδιαστές αντλούν έμπνευση και πρώτες ύλες από αντικείμενα που θα κατέληγαν ή καταλήγουν στα σκουπίδια; Τα αναβαθμίζουν και τους δίνουν έναν νέο κύκλο ζωής. Τότε μιλάμε για upcycling, όρο που πρωτοχρησιμοποιήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Το upcycling γίνεται μια βιώσιμη πλευρά του design και εμείς παίρνουμε στα χέρια μας μοναδικά, χειροποίητα προϊόντα.

Το upcycling δεν έχει ως στόχο απλώς την επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων. Δημιουργική επαναχρησιμοποίηση σημαίνει την επεξεργασία άχρηστων προϊόντων με αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων προϊόντων, υψηλότερης ποιότητας. Οπότε μιλάμε για αειφόρο καινοτομία, καθώς χρησιμοποιούνται υλικά στην αρχική τους μορφή, με τρόπο που εξοικονομεί πόρους και ανεβάζει την ποιότητα.

Εντοπίσαμε πέντε καταστήματα στην Αθήνα που υιοθετούν τη δημιουργική επαναχρησιμοποίηση, συμβάλλοντας έτσι στον περιορισμό των απορριμμάτων και στην προώθηση μιας οικονομίας μακριά από τη λογική της μαζικής παραγωγής. Με τον τρόπο τους, προσπαθούν να ανοίξουν ακόμα περισσότερο τον διάλογο γύρω από την ηθική και περιβαλλοντικά συνειδητή κατανάλωση.

5 καταστήματα με εντυπωσιακά είδη upcycling

1. Δημιουργίες από τέντες

Ο Γιάννης Πιτσάκης, φωτογράφος και web developer, και η Γαρυφαλλιά Πιτσάκη, αρχιτέκτονας, είναι τα δύο αδέρφια που βρίσκονται πίσω από το 3QUARTERS. H μικρή επιχείρησή τους βασίζεται στις αρχές του βιώσιμου σχεδιασμού και κατασκευάζει σακίδια, τσάντες και αξεσουάρ από ρετάλια τεντόπανων, κομμάτια υφασμάτων δηλαδή που έχουν περισσέψει και δεν αρκούν για να γίνει μια τέντα.

3quarters

«Η αγάπη μας για το σύγχρονο design και η ευαισθητοποίησή μας απέναντι στην προστασία του περιβάλλοντος μάς έκανε να επιστρέψουμε στην Ελλάδα μετά από πολλά χρόνια στο εξωτερικό και να δημιουργήσουμε ένα brand για τους εραστές της πόλης, τους ταξιδιώτες και τους συνειδητοποιημένους καταναλωτές. Μας εμπνέει η ζωή της Αθήνας και το αστικό τοπίο. Αυτός είναι ο λόγος που επιλέξαμε να δουλέψουμε με ένα τόσο χαρακτηριστικό υλικό της. Δουλεύουμε για την ελάττωση των μη ανακυκλώσιμων απορριμμάτων που παράγονται στο αστικό περιβάλλον και αναβαθμίζουμε παλιές τεχνικές και την παράδοση της χειροτεχνίας και της αστικής οικοτεχνίας της Αθήνας. Διατηρώντας την παραγωγή στο κέντρο της πόλης, ενισχύουμε την τοπική οικονομία και κρατάμε το αποτύπωμά μας πολύ μικρό», μοιράζονται μαζί μας.

2. Μεταμορφώνοντας ένα περιοδικό δρόμου

Η «σχεδία» είναι ένα περιοδικό δρόμου. Ένα περιοδικό που δεν πωλείται στα περίπτερα, αλλά στους δρόμους της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης από διαπιστευμένους πωλητές, συνανθρώπους μας που προέρχονται από ευάλωτες ομάδες, όπως οι άστεγοι και οι μακροχρόνια άνεργοι, και βιώνουν τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Πριν 8 χρόνια, οι άνθρωποι του περιοδικού είχαν μια μεγάλη ιδέα: να μην αφήσουν σελίδα του να πάει χαμένη, ακόμα κι αν ο κύκλος ζωής κάθε τεύχους είχε λήξει. Αν και η συνηθισμένη πρακτική στο χώρο του Τύπου είναι η ανακύκλωση, τα απούλητα τεύχη της «σχεδίας» αποθηκεύονται για να μετατραπούν σε νέα προϊόντα.

shediart

Έτσι, το 2018, γεννήθηκε το κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόγραμμα «σχεδία αρτ» (shediart). Χάρη σε αυτό τα ρεπορτάζ, οι γελοιογραφίες, οι συνεντεύξεις τους ελληνικού περιοδικού δρόμου μεταμορφώθηκαν σε τσάντες, σκουλαρίκια, σουβέρ, μολυβοθήκες, φωτιστικά. Όλα είναι χειροποίητα και όλα μοναδικά, σχεδιασμένα και φτιαγμένα στην Ελλάδα, με προτεραιότητα σε οικολογικά υλικά.

3. Κάτι από ξύλο

Συχνά συναντάμε στους δρόμους της Αθήνας πεταμένα τραπέζια, καρέκλες, πόρτες, και τελάρα. Αυτό παρατήρησαν οι δημιουργοί της κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης το ΡΟΚΑΝΙ. Το ΡΟΚΑΝΙ προσφέρει υπηρεσίες σχεδιασμού και κατασκευής ειδών επίπλωσης, μετατρέποντας ή επαναχρησιμοποιώντας παλιά αντικείμενα.

rokani

«Η ενασχόλησή μας με το upcycling ξεκίνησε από την παρατήρηση της πληθώρας διαθέσιμων υλικών που χαρακτηρίζονται ως “απορρίμματα” και επιβαρύνουν το αστικό τοπίο. Μεγάλο ποσοστό από αυτά τα υλικά, μετά από διαλογή και επεξεργασία, μπορούν να αποτελέσουν πρώτη ύλη για νέες κατασκευές, μετριάζοντας την ανάγκη για κατανάλωση νέων φυσικών πόρων. Για εμάς αποτελεί πρόκληση το να καταφέρουμε να ενσωματώσουμε στις κατασκευές μας επαναχρησιμοποιημένα υλικά, καθώς πολλές φορές αυτά είναι που καθορίζουν το σχέδιο της κατασκευής, λόγω συγκεκριμένων διαστάσεων. Χρησιμοποιώντας, όμως, και συνταιριάζοντας με φαντασία χρησιμοποιημένα και νέα υλικά δημιουργούμε έπιπλα, ειδικές κατασκευές και πολλά ακόμα προϊόντα», αναφέρουν.

4. Δημιουργίες υψηλής τεχνολογίας

Τι συμβαίνει όταν η τέχνη της κοσμηματοποιίας συνδυάζεται με την ανακύκλωση high-tech εξοπλισμού; Δημιουργούνται πρωτότυπα κοσμήματα, παπιγιόν, μανικετόκουμπα, κολιέ και μπρελόκ από μητρικές κάρτες παλιών υπολογιστών.

relak

Η ενασχόληση της Λιζέττας Φώτογλου (reλακ) από τη Θεσσαλονίκη με το κόσμημα προέκυψε τυχαία, την εποχή που εργαζόταν σε κατάστημα με έπιπλα από χαρτόνι. «Την περίοδο εκείνη ήρθαν στα χέρια μου αρκετοί υπολογιστές και πληκτρολόγια με γερμανικό αλφάβητο. Τα βρήκα ενδιαφέροντα και τα χρησιμοποίησα για να φτιάξω τα πρώτα μου κοσμήματα. Άρεσαν στον κόσμο κι έτσι συνέχισα. Λίγο αργότερα ξεκίνησα να κατασκευάζω προϊόντα από καλώδια. Ο πατέρας μου είναι ηλεκτρολόγος και λόγω κρίσης είχε αδιάθετο απόθεμα. Σιγά σιγά πέρασα στις πλακέτες, ένα υλικό δύσκολο στη διαχείρισή του. Χρειάστηκε να πειραματιστώ αρκετά, αλλά τελικά βρήκα τρόπο να τις δουλεύω στο χέρι. Η διαδικασία απαιτεί χρόνο, αλλά το αποτέλεσμα αξίζει τον κόπο», μας λέει.

5. Αξεσουάρ από πλαστικές σακούλες

Οι πλαστικές σακούλες βρίσκονται παντού. Χάρη, όμως, στην Diti Kotecha, ιδρύτρια της πρωτοβουλίας Théla, μεταμορφώνονται σε οικολογικές τσάντες, καρφίτσες, σκουλαρίκια, σουβέρ, πατάκια.

Thela

«Πριν 5 χρόνια ήρθα στην Αθήνα από τη Βομβάη. Ως γραφίστρια συνεργαζόμουν με βιώσιμες επιχειρήσεις και ηθικές startups. Παράλληλα συμμετείχα σε προγράμματα για την ενδυνάμωση περιθωριοποιημένων κοινοτήτων μέσω μαθημάτων χειροτεχνίας», λέει η ίδια. Όπως διηγείται, ως παιδί δεν γνώριζε τι είναι τα προϊόντα μιας χρήσης και η παρουσία πλαστικού ήταν περιορισμένη στη χώρα της. Μεγαλώνοντας, ωστόσο, τα πράγματα άλλαξαν. Η «λατρεία» για το υλικό αυτό εξαπλώθηκε. Όταν πια εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα, ήρθε αντιμέτωπη με το έντονο πρόβλημα της πλαστικής ρύπανσης και αποφάσισε να δράσει.

Έτσι, άρχισε να συγκεντρώνει πλαστικές σακούλες, τις οποίες πλένει, στεγνώνει και μετατρέπει σε νήματα, δημιουργώντας με το βελονάκι πολύχρωμα αντικείμενα. Ταυτόχρονα, συνεργάζεται με φορείς και ανθρώπους στην Ινδία όπου και κατασκευάζονται οι τσάντες της πρωτοβουλίας.