Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

3 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΕΝΟΣ ΔΙΑΖΥΓΙΟΥ

Πώς είναι να περνάει και να ξεπερνάει κάποιος την –κατά κοινή ομολογία– δύσκολη και ψυχοφθόρα διαδικασία ενός διαζυγίου; Οι μαρτυρίες αυτών που την πέρασαν και βγήκαν πιο δυνατοί.

Ο Ιανουάριος θεωρείται –και σύμφωνα με τα στοιχεία είναι κιόλας– ο μήνας των διαζυγίων. Το επιβεβαιώνουν οι δικηγόροι που ασχολούνται με διαζύγια, καθώς και οι έρευνες και οι σχετικές αναζητήσεις στο διαδίκτυο, που παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση τον Ιανουάριο. Οι ειδικοί αποδίδουν αυτή την αύξηση σε διάφορους παράγοντες, όπως:

  • Το στρες των γιορτών.
  • Το γεγονός ότι πολλά ζευγάρια που έχουν προβλήματα κάνουν μία τελευταία προσπάθεια τα Χριστούγεννα ή κάνουν υπομονή στη διάρκεια των γιορτών, ώστε να μην στεναχωρήσουν τα παιδιά και γενικότερα την οικογένεια.
  • Στο πλαίσιο των αποφάσεων που τείνουμε όλοι να παίρνουμε για τον νέο χρόνο μπορεί να συμπεριλαμβάνεται και κάποια που να οδηγεί τελικά στο διαζύγιο.
  • Πολλοί άνθρωποι ίσως το θεωρούν σκληρό ή άκομψο να κάνουν αίτηση διαζυγίου πριν τις γιορτές, οπότε περιμένουν να περάσουν αυτές οι μέρες.

Το παρήγορο είναι ότι εκτός από τους δικηγόρους, οι ειδικοί σύμβουλοι γάμου αναφέρουν επίσης αύξηση στον αριθμό των ζευγαριών που ζητάνε τη συνδρομή τους, ώστε να βελτιώσουν τη σχέση τους ή να προσπαθήσουν να σώσουν τον γάμο τους στη διάρκεια του Ιανουαρίου.

Ζητήσαμε από τρεις ανθρώπους που αποφάσισαν και πήραν διαζύγιο να μας μιλήσουν για την εμπειρία τους, πώς ένιωσαν, πόσο δυσκολεύτηκαν, τι τους οδήγησε στο διαζύγιο και πώς επηρεάστηκαν τα παιδιά τους από την όλη διαδικασία.

διαζύγιο
Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Το διαζύγιο του Σπύρου: «Όταν ο ένας γονιός χρειάζεται να πάει στα δικαστήρια για να βλέπει το παιδί του, ο άλλος είναι αποξενωτής»

Όταν γνώρισα την Κ. ήμουν σε φάση που ήθελα πολύ να κάνω οικογένεια. Ήμασταν μαζί ένα χρόνο, παντρευτήκαμε και, μετά από τρεις προσπάθειες εξωσωματικής, έμεινε έγκυος. Σχεδόν μόλις έμεινε έγκυος, όμως, έφυγε από την Αθήνα όπου ζούσαμε και επέστρεψε στην πόλη της καταγωγής της, όπου έμενε πριν γνωριστούμε. Η δικαιολογία –που δεν ήταν καθόλου αληθής– ήταν ότι την απατούσα. Εγώ σοκαρίστηκα και την παρακαλούσα να γυρίσει για να έχουμε την ευκαιρία να ζήσουμε ως οικογένεια όπως είχαμε ονειρευτεί, αλλά εκείνη δεν συμφωνούσε. Επέστρεψε μόνο το καλοκαίρι για να πάμε διακοπές, όταν ήταν τριών ή τεσσάρων μηνών έγκυος. Όμως ήταν προφανές ότι δεν ήθελε να προσπαθήσουμε. Γιατί;

Δεν νομίζω ότι την ένοιαζε ποτέ η οικογένεια. Ήθελε να γυρίσει στους γονείς της και ήθελε εμένα μόνο για να πληρώνω τα πάντα. Ζήλευε κιόλας πολύ. Τελικά, τον Σεπτέμβριο πήγε και πάλι στην πόλη της και στη συνέχεια ερχόταν μία φορά την εβδομάδα με το ΚΤΕΛ και πηγαίναμε μαζί στον γυναικολόγο. Εννοείται ότι πλήρωνα εγώ. Εμένα όμως δεν με ένοιαζε αυτό, το μέλημά μου ήταν να κρατήσουμε την οικογένεια. Παρακάλαγα την ίδια, τους γονείς της…

Όταν ήρθε η στιγμή να γεννήσει με καισαρική, μου είπε ότι θα έπρεπε να πληρώσω τα πάντα στο ιδιωτικό μαιευτήριο στην Αθήνα όπου θα γεννούσε, ώστε να μπορέσω να δω το παιδί μου. Έτσι κι έγινε. Αλλά κατάλαβα από τη μέρα που γεννήθηκε το παιδί ότι δεν υπήρχε καμία πρόθεση ούτε από εκείνη, ούτε από τους γονείς της, ούτε από την αδερφή της να κάνουμε έστω κάποια προσπάθεια για να μείνουμε μαζί. Η μητέρα της μάλιστα μου είπε χαρακτηριστικά: «Πώς θα κάνετε σπίτι με όλα αυτά που έχουν γίνει; Με τη βία και τις εξωσυζυγικές σχέσεις;»

Ήταν ψέματα αυτά που έλεγε και το ήξεραν όλοι τους. Όταν βγήκε από το μαιευτήριο με το παιδί, έμεινε για 40 μέρες στην αδερφή της.

Οι δικαστικοί αγώνες συνεχίζονται ακόμα

Εγώ πήγα στο δικαστήριο και ζήτησα να μείνει στην Αθήνα για τουλάχιστον έναν χρόνο στο σπίτι μας και εγώ σε άλλο, στην ίδια πολυκατοικία. Παράλληλα, έκανα και αγωγή διαζυγίου, ενώ εκείνη ζήτησε να γυρίσει στην πόλη της.

ΑΝ ΔΕΝ ΕΙΧΑ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΝΑ ΠΑΛΕΨΩ ΠΗΓΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ, ΤΩΡΑ ΘΑ ΕΙΧΑ ΧΑΣΕΙ ΤΗΝ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ.

Στο δικαστήριο σοκαρίστηκα. Εκείνη και η οικογένειά της ισχυριζόντουσαν ότι ήμουν βίαιος, επικίνδυνος και ακατάλληλος, και ότι θα έπρεπε να βλέπω το παιδί μόνο λίγες ώρες παρουσία της μέχρι εκείνο να γίνει 6 χρονών. Όλα αυτά βασίζονταν σε ένα φραστικό επεισόδιο που είχε γίνει όταν είχε έρθει με τον πατέρα της να πάρει τα πράγματά της, αλλά την υποστήριξε και ως μάρτυρας κατηγορίας εναντίον μου η πρώτη μου γυναίκα, με την οποία ήρθαν σε επαφή. Όλα βέβαια καταρρίφθηκαν αργότερα και καταδικάστηκαν και οι δύο, αλλά μέχρι να γίνει αυτό εκείνη γύρισε στην πόλη της. Η επαφή που μου επέτρεψε το δικαστήριο να έχω με το παιδί ήταν πολύ περιορισμένη, ενώ βέβαια της πλήρωνα διατροφή τόσο για το παιδί όσο και για εκείνη. Άλλωστε, σε όλα τα δικαστήρια ζήταγε πολλά χρήματα.

Δύο Σαββατοκύριακα τον μήνα πήγαινα στην πόλη όπου έμενε με το παιδί και έμενα σε ξενοδοχείο. Πήγαινα για λίγες ώρες στο σπίτι της και έβλεπα το παιδί, όπως όριζε η δικαστική απόφαση. Μάλιστα, στην αρχή έπρεπε πάντα να είναι μπροστά εκείνη, οπότε δεν μπορούσα να έχω πολλά πολλά με το παιδί. Σε κάθε ευκαιρία εκείνη και οι γονείς της έφερναν την αστυνομία, είχαμε μηνύσεις, καταγγελίες, αυτόφωρα και δικαστήρια συνεχώς – έχουμε ακόμα, που το παιδί είναι πλέον 6 ετών. Όταν ένας γονέας –εγώ στη συγκεκριμένη περίπτωση– αναγκάζεται να πάει στο δικαστήριο για να βλέπει το παιδί του, τότε ο άλλος είναι αποξενωτής.

«Ένιωθα απόγνωση και φόβο»

Εγώ ένιωθα απόγνωση, ήμουν αγχωμένος και φοβόμουν. Δεν υπήρχε όμως ποτέ περίπτωση να αφήσω το παιδί. Ίσως το γεγονός ότι είχαν πεθάνει και οι δύο μου γονείς όταν ήμουν μικρότερος και δεν είχα αδέρφια να με έκανε να το θέλω ακόμα περισσότερο, αλλά και να πεισμώνω για να τα καταφέρω. Αν βέβαια δεν είχα τα χρήματα να παλέψω πηγαίνοντας στα δικαστήρια, τώρα θα είχα χάσει την επαφή με το παιδί μου. Αυτό με κράτησε σε όλη αυτή την προσπάθεια, το πείσμα μου, τα χρήματα που έχω ξοδέψει και η συμπαράσταση από την τωρινή σύντροφό μου και κάποιους φίλους.

ΕΧΩ ΚΑΝΕΙ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΝΑ ΕΙΜΑΙ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΟΥ, ΝΑ ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΜΑΙ ΚΑΙ ΝΑ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΤΟ ΒΛΕΠΩ ΟΣΟ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΓΙΝΕΤΑΙ.

Θεωρώ ότι έκανα λάθος επιλογή με την πρώην σύζυγό μου, όμως το παιδί δεν φταίει σε τίποτε. Δυστυχώς, θεωρώ ότι στην Ελλάδα η δικαιοσύνη δεν λειτουργεί. Ενώ από το 2021 ο νόμος λέει σαφώς ότι η επιμέλεια (η ευθύνη της ανατροφής ενός παιδιού) μοιράζεται από κοινού και εξίσου, τα δικαστήρια δίνουν κατά κανόνα την επιμέλεια στη μητέρα με βάση το φύλο της. Έχουμε κάνει πολλούς αγώνες και προσπάθεια με συλλόγους γονέων για να κατακτήσουμε τη συνεπιμέλεια. Κι εγώ προσωπικά έχω κάνει πολύ μεγάλη προσπάθεια ώστε να είμαι μέρος της ζωής του παιδιού μου, να ενημερώνομαι για την υγεία του, την εκπαίδευσή του, τα φάρμακα που του συνταγογραφεί ο γιατρός, αλλά και για να μπορώ να το βλέπω όσο περισσότερο γίνεται και να περνάμε χρόνο μαζί. Γιατί ο χρόνος είναι το κλειδί για μία ουσιαστική και καλή σχέση.

Με άλλο όνομα στη μαμά και με άλλο στον μπαμπά

Το παιδί κατά κάποιον τρόπο ζει σε δύο κόσμους. Η μητέρα του και η οικογένειά της τον φωνάζουν με άλλο όνομα και εγώ με άλλο – γιατί με βάση τη δικαστική απόφαση στην ονοματοδοσία πήρε δύο ονόματα. Όταν είναι με εκείνους, καταλαβαίνω ότι δεν του επιτρέπουν να αναφέρει τον μπαμπά του και να εκφράσει τη σχέση του μαζί μου. Αλλά ξέρω ότι όταν είμαστε μαζί περνάμε πολύ καλά. Εγώ πάω τη σχέση μου με το παιδί μέρα με τη μέρα. Φοβάμαι όμως επειδή μένουμε μακριά ότι ίσως κάποια στιγμή δεν θα θέλει να έρχεται και ότι μπορεί μια μέρα τελικά να το χάσω.

– Ο Σπύρος είναι σήμερα 48 ετών.

Το διαζύγιο της Κωνσταντίνας: «Ήταν μία λάθος επιλογή που έκανα για να αποδείξω κάτι στην οικογένειά μου, αλλά ουσιαστικά τιμώρησα τον εαυτό μου»

Με τον Θ. ήμασταν μαζί περίπου 3 χρόνια, όταν αποφασίσαμε να μετακομίσουμε στην πόλη της καταγωγής του γιατί μας άρεσε πολύ και ήταν κοντά στη θάλασσα. Ένα καλοκαίρι που είχαμε πάει εκεί διακοπές, μου το πρότεινε σε μια ρομαντική στιγμή και –καθώς δεν είχα και δουλειά εκείνη την εποχή και ήθελα να ξεφύγω από την οικογένειά μου– μου φάνηκε καλή ιδέα. Πράγματι μετακομίσαμε, βρήκα δουλειά και μου άρεσε. Δύο χρόνια πέρναγα καλά.

Στη συνέχεια, αποφασίσαμε να κάνουμε παιδί και έμεινα έγκυος. Εκείνη την περίοδο παρατήρησα κάποια πράγματα που δεν μου άρεσαν. Ήθελε να είμαι μόνη μου στην πόλη του, χωρίς φίλους, και να με ελέγχει. Δεν του άρεσε που κατά καιρούς ερχόταν η μητέρα μου από την Αθήνα και βοηθούσε.

Αφού γεννήθηκε το παιδί, τα πρώτα χρόνια δεν είχα κάποια σοβαρά θέματα, όμως ό,τι με ενοχλούσε του το έλεγα. Τον έβλεπα πάντως να αλλάζει, κυρίως να βαριέται και να τεμπελιάζει.

Τα οικονομικά προβλήματα χειροτέρεψαν την κατάσταση

Τα μεγάλα προβλήματα και οι γκρίνιες ξεκίνησαν όταν έχασα τη δουλειά μου. Καθώς ούτε εκείνος είχε σταθερή δουλειά, ξεκίνησαν οι γκρίνιες. Εκείνη την περίοδο μας βοηθούσε η οικογένειά μου οικονομικά και αυτός ήταν αγνώμων, μάλιστα ήθελε να κάνει και πολλά έξοδα. Είχε βολευτεί κι εμένα βέβαια με ενοχλούσε πολύ η συμπεριφορά του. Το ότι ζούσαμε με τα λεφτά της οικογένειάς μου μου φαινόταν πολύ δύσκολο και δεν μπορούσα να πιστέψω ότι είχαμε φτάσει εκεί. Αν και είχα μεγαλώσει με περιορισμένους οικονομικούς πόρους, δεν είχα ποτέ βρεθεί σε τέτοια θέση. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι γύρισε σπίτι μία μέρα, έκλαιγα και ήρθε με είδε και μου είπε: «Πάλι κλαις;» Γενικά, δεν είχε ενσυναίσθηση ούτε κατανόηση.

Τότε έτυχε να μπω σε ένα γκρουπ στο ίντερνετ, γνώρισα κάποιον από εκεί και αρχίσαμε να μιλάμε. Αυτό με βοηθούσε πολύ ψυχολογικά, γιατί επικοινωνούσαμε. Ο άντρας μου το κατάλαβε και άρχισε να γίνεται επικίνδυνος και σχετικά βίαιος. Μου δημιούργησε ένα καθεστώς τρόμου, ότι ξέρει όλες μου τις κινήσεις, ότι με παρακολουθεί… Εγώ φοβόμουν πάρα πολύ. Κάποια στιγμή δεν πήγαινε άλλο. Αποφάσισα να πάρω το παιδί, που ήταν στα μέσα του νηπιαγωγείου, και με πάρα πολύ μεγάλο φόβο ακόμα και για τη ζωή μου έφυγα και γύρισα στη μητέρα μου στην Αθήνα.

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΧΡΕΙΑΣΤΗΚΕ ΨΥΧΟΛΟΓΟ. ΟΣΟ ΠΕΡΝΑΝΕ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ. ΠΑΡ’ ΟΛΑ ΑΥΤΑ, ΑΚΟΜΑ ΜΑΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ.

Μέχρι και τη στιγμή που έφευγα, αντί να αγκαλιάσει το παιδί του, του έλεγε: «Πήγαινε μέσα γιατί θέλω να μιλήσω με τη μαμά σου». Είχε εμμονή μαζί μου. Όταν φύγαμε, στις αρχές με έπαιρνε τηλέφωνο κάθε δέκα λεπτά, με τη δικαιολογία ότι ήθελε να μιλήσει στο παιδί. Μετά του έβαλα όρια και έπαιρνε συγκεκριμένες ώρες. Εγώ τον απέφευγα και μιλούσαμε μόνο για τα απαραίτητα σε σχέση με το παιδί. Στη συνέχεια, με απειλούσε ότι θα αυτοκτονήσει, ότι θα με σκοτώσει ή ότι έχει όγκο στον εγκέφαλο.

Μετά τον χωρισμό ήταν όλα πάρα πολύ δύσκολα

Τα πρώτα δύο χρόνια τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα. Έπαιρνε το παιδί στις διακοπές, αλλά με κακολογούσε λέγοντας ότι του έχω κάνει κακό κ.ά. Του είχε μιλήσει ο φίλος μου και τον είχε φοβίσει αρκετά, αλλά κάποια στιγμή που πέρασε τα όρια πάλι και έλεγε τρέλες στο παιδί για μένα, του έκανα μήνυση. Τελικά, την απέσυρα γιατί κάπως συνεννοηθήκαμε.

Μετά από δύο χρόνια με ειδοποίησαν από την αστυνομία ότι τον αναζητούσαν για εκείνη τη μήνυση, τον ειδοποίησα να πάει εκείνος στο Τμήμα και το εκτίμησε, και από τότε αρχίσαμε να έχουμε κάποια συνεργασία. Δεν ήταν όμως ποτέ εύκολα τα πράγματα. Το παιδί χρειάστηκε ψυχολόγο. Τα χρήματα που έστελνε εκείνος ήταν πάντα περιορισμένα και ποτέ τακτικά. Όσο περνάνε τα χρόνια –το παιδί είναι στη Δευτέρα λυκείου– είναι καλύτερα τα πράγματα. Παρ’ όλα αυτά, αν και έχουμε φύγει τόσα χρόνια, ακόμα μας επηρεάζει και κυρίως την ψυχολογία του παιδιού γιατί κάνει διάφορα ατυχή, όπως για παράδειγμα ξεχνάει τα γενέθλιά του. Αν και ξέρω ότι έκανα λάθος επιλογή, πιστεύοντας ότι θα τιμωρούσα τους δικούς μου, τελικά τιμώρησα τον εαυτό μου. Θέλω να είναι καλά ο πρώην άνδρας μου, ώστε να μην στεναχωριέται το παιδί μας.

– Η Κωνσταντίνα είναι σήμερα 52 ετών.

Το διαζύγιο της Κατερίνας: «Αλλάξαμε και οι δύο με τα χρόνια»

Όταν παντρευτήκαμε τον Χ., ήμασταν 3 χρόνια μαζί. Μετά από άλλα 3 χρόνια κάναμε παιδί. Λίγο πριν κάνουμε παιδί, όμως, αυτός διαγνώστηκε με μία ψυχική διαταραχή. Από την αρχή που τον είχα γνωρίσει, βέβαια, είχε ψυχολογικές μεταπτώσεις. Όταν κάναμε το παιδί ήμασταν χαρούμενοι και ασχολούμασταν και οι δύο μαζί πολύ μαζί του. Ήταν και είναι πολύ καλός πατέρας. Σιγά σιγά, όμως, σταματήσαμε να ασχολούμαστε ο ένας με τον άλλο. Εγώ είχα προτεραιότητα τη δουλειά μου και εκείνος δυσκολευόταν.

«Εγώ αποφάσισα να πάρουμε διαζύγιο»

Αφού το παιδί έγινε τεσσάρων χρονών, συνειδητοποίησα ότι πιθανώς θα ήμουν καλύτερα σε κάποια άλλη σχέση και αποφάσισα ότι έπρεπε να πάρουμε διαζύγιο. Εκείνος δεν το ήθελε, αλλά δεν έφερε και αντίρρηση. Πήγαμε μαζί σε έναν δικηγόρο, του ζητήσαμε μάλιστα να έχουμε κοινή επιμέλεια, αλλά τότε, πριν από 10 χρόνια περίπου, μας είπε ότι αυτό ήταν περίπλοκο. Έτσι, πήρα εγώ τυπικά την επιμέλεια και έχουμε κοινή γονική μέριμνα, που είναι ούτως ή άλλως συνήθως κοινή.

ΔΕΝ ΜΕΤΑΝΙΩΣΑ ΠΟΤΕ ΟΥΤΕ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΟΥ ΝΑ ΤΟΝ ΠΑΝΤΡΕΥΤΩ, ΟΥΤΕ ΟΤΙ ΚΑΝΑΜΕ ΠΑΙΔΙ ΜΑΖΙ, ΟΥΤΕ ΟΤΙ ΠΗΡΑΜΕ ΔΙΑΖΥΓΙΟ.

Δεν είχαμε προβλήματα ούτε με το παιδί, το οποίο μεγαλώνει περνώντας ίσο χρόνο και με τους δύο μας, ούτε με τις αποφάσεις, που είναι κοινές, ούτε με τα οικονομικά, τα οποία μοιραζόμαστε εξίσου.

Στην αρχή μετά το διαζύγιο, η αλήθεια είναι ότι ένιωθα κάποια ανασφάλεια, επειδή ήταν το παιδί μικρό και ήμουν μόνη μου. Δεν μετάνιωσα όμως ποτέ ούτε την επιλογή μου να τον παντρευτώ, γιατί περάσαμε καλά, ούτε ότι κάναμε παιδί μαζί, ούτε ότι πήραμε διαζύγιο. Πιστεύω ότι για το διαζύγιο φταίει κατά πολύ ότι αλλάξαμε και οι δύο με τα χρόνια.

– Η Κατερίνα είναι σήμερα 45 ετών.

SLOW MONDAY NEWSLETTER

Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.