20 ΑΠΛΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΙΣ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ

Με 20 απλούς, πρακτικούς τρόπους, που όλοι λίγο-πολύ γνωρίζουμε, μπορούμε να μειώσουμε το δικό μας περιβαλλοντικό αποτύπωμα και να βοηθήσουμε τον πλανήτη. 

Ρύπανση, καταστροφή της βιοποικιλότητας, αμέτρητοι όγκοι απορριμμάτων, κλιματική κρίση. Το τεράστιο οικολογικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας είναι γνωστό. Δεν χρειάζεται καν να εξηγήσουμε τι σημαίνει περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Οι σχετικές σύνοδοι, οι νέοι νόμοι και τα κατά τόπους μέτρα κυβερνήσεων, χωρών και συνασπισμών κρατών είναι προφανώς η συλλογική προσπάθεια που απαιτείται για ένα τέτοιο θέμα. Καταλήγει όμως να είναι αποσπασματική και να αποδίδει εν μέρει. 

Το ερώτημα είναι τι μπορούμε εμείς να κάνουμε στην καθημερινότητά μας κι αν αυτά που θα κάνουμε, θα έχουν κάποιο αποτέλεσμα. Η απάντηση είναι απόλυτη: ναι, θα έχουν. Όσο περισσότεροι υιοθετήσουμε αυτές –ή έστω κάποιες από αυτές τις συνήθειες– τόσο μεγαλύτερο θα είναι το αποτέλεσμα. 

1. Αγοράστε λιγότερα και μειώστε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα

Ξέρατε ότι περίπου τα δύο τρίτα όλων των πρώτων υλών που λαμβάνονται από τη φύση και μετατρέπονται σε προϊόντα θα καταλήξουν ως απόβλητα; Μία εφικτή λύση στο πρόβλημα φαίνεται ότι είναι η κυκλική οικονομία. Μία οικονομία στην οποία τα απόβλητα και η ρύπανση εξαλείφονται, χάρη σε έναν μεγαλόπνοο σχεδιασμό επαναχρησιμοποίησης υλικών και προϊόντων. Μέχρις ότου όμως αυτό το μοντέλο οικονομίας υιοθετηθεί διεθνώς και καταστεί βιώσιμο, η απάντηση είναι μία: αγοράζοντας λιγότερα, παράγουμε λιγότερα σκουπίδια. 

2. Μειώστε την κατανάλωση κρέατος

Η εκτροφή και η θανάτωση 80 δισεκατομμυρίων ζώων κάθε χρόνο για τρόφιμα είναι η κύρια αιτία καταστροφής οικοτόπων, κατανάλωσης νερού και ρύπανσης, αποψίλωσης των δασών και εξαφάνισης της άγριας ζωής. Η παραγωγή κρέατος έχει τεράστιο αντίκτυπο στον πλανήτη μας, κυρίως λόγω της γης που απαιτείται για τις καλλιέργειες  των ζωοτροφών οι οποίες αντικαθιστούν τα οικοσυστήματα βιοποικιλότητας με μονοκαλλιέργειες (σόγια, καλαμπόκι ή γρασίδι).

Επιπλέον, καταστρέφεται και η βιοποικιλότητα των ζώων αφού εκτρέφονται μόνο αγελάδες, χοίροι και κοτόπουλα. Περιορίστε την κατανάλωση του κρέατος σε 1 φορά την εβδομάδα και εμπλουτίστε τη διατροφή σας με λαχανικά και όσπρια. Η φυτοφαγία έχει αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία άλλωστε. 

3. Περιορίστε το πλαστικό

Ένα εκατομμύριο πλαστικά μπουκάλια αγοράζονται κάθε λεπτό και 5 τρισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες μιας χρήσης χρησιμοποιούνται παγκοσμίως κάθε χρόνο. Η μισή ποσότητα των παραγόμενων πλαστικών έχει σχεδιαστεί για να χρησιμοποιείται μόνο μία φορά και στη συνέχεια να απορρίπτεται. 

Μόλις το 10% των πλαστικών αποβλήτων ανακυκλώνεται, ενώ το υπόλοιπο καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής ή ρέει σε ποτάμια ή στη θάλασσα. Περίπου 10 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού επιπλέουν στους ωκεανούς μας. Το πλαστικό είναι καταστροφικό για τη θαλάσσια ζωή, καθώς καταλήγει να καταναλώνεται από ψάρια και θηλαστικά. 

Μικροσκοπικά κομμάτια εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα και μεταφέρουν χημικές, τοξικές ουσίες στους θηρευτές. Οι άνθρωποι βρισκόμαστε στην κορυφή αυτής της τροφικής αλυσίδας και απειλούμαστε άμεσα από τις ασθένειες που προκαλούν οι ουσίες αυτές. 

Χρησιμοποίηστε πάνινες τσάντες για τα ψώνια σας, παγούρι για το νερό σας, επαναχρησιμοποιούμενο κύπελλο για τον καφέ σας και πλενόμενα μαχαιροπήρουνα και καλαμάκια.Τώρα, που λόγω της πανδημίας η χρήση πλαστικού αυξήθηκε, είναι πιο σημαντικό από ποτέ. 

Ενισχύστε τη χειρουργική μάσκα μιας χρήσης με μια υφασμάτινη, πλενόμενη, ώστε να μην πετάτε συνεχώς ένα ακόμη πλαστικό στα σκουπίδια. 

4. Προσέξτε τα καθαριστικά προϊόντα

Δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε μαγειρική σόδα ή ξύδι αντί για χλωρίνη για να καθαρίσετε τις αποχετεύσεις και τις τουαλέτες. Αναζητήστε επίσης πιο ευγενικά προς τον πλανήτη προϊόντα καθαρισμού μπάνιου και κουζίνας ή φτιάξτε τα δικά σας.

5. Μάθετε τι είναι οι μικροΐνες

Πρόκειται για μικροσκοπικά, πλαστικά σωματίδια που απελευθερώνονται κατά τη διάρκεια της πλύσης των ρούχων. Υπολογίζεται ότι κατά τη διάρκεια κάθε οικιακού κύκλου πλύσης, τα συνθετικά ρούχα αποδεσμεύουν περίπου 700.000 μικροΐνες, οι οποίες καταλήγουν στα ποτάμια και τις θάλασσες. Μέχρις ότου οι κατασκευαστές πλυντηρίων ρούχων εγκαταστήσουν ειδικά φίλτρα για να πιάσουν τις τρισεκατομμύρια ίνες που απελευθερώνονται κάθε εβδομάδα στο περιβάλλον, μπορείτε να: 

• Χρησιμοποιείτε μαλακτικό ρούχων φιλικό προς το περιβάλλον.
• Πλένετε στους 30 βαθμούς.
• Γεμίζετε το πλυντήριο και αποφεύγετε τις πολλές πλύσεις.
• Προτιμήστε υγρό απορρυπαντικό αντί για σκόνη πλυσίματος.

6. Σκεφτείτε προτού εκτυπώσετε

Περιορίστε το περιβαλλοντικό αποτύπωμά σας, περιορίζοντας τη χρήση χαρτιού σε όλες τις συναλλαγές σας με τράπεζες και δημόσιες υπηρεσίες. Ζητήστε τους ψηφιακές ενημερώσεις και, φυσικά, μην εκτυπώνετε το οτιδήποτε! 

7. Επιλέξτε προσεκτικά τα καλλυντικά σας

Τα περισσότερα brands καλλυντικών προσανατολίζονται πλέον προς μία περισσότερο οικολογική παραγωγή. Αυτό σημαίνει vegan & cruelty free προϊόντα ομορφιάς, αλλά και διαφορετικές συσκευασίες. Σαμπουάν σε μπάρες για την αποφυγή του πλαστικού, επαναγεμιζόμενες συσκευασίες, μεταλλικές θήκες πολλαπλών χρήσεων κ.ά.  

8. Κάντε plogging

Πρόκειται για μια νέα μορφή άθλησης που συνδυάζει το τρέξιμο με τη συλλογή σκουπιδιών από τους δημόσιους χώρους. Το plogging κερδίζει όλο και περισσότερους οπαδούς σε όλον τον κόσμο ενώ μερικές φορές γίνεται και ομαδικά. 

9. Κάντε δώρα με οικολογική συνείδηση

Τι θα λέγατε αν αντί ενός συνηθισμένου δώρου, χαρίζατε ένα υιοθετημένο κουτάβι στους φίλους σας; Πώς θα σας φαινόταν μία συνδρομή σε μια φιλοζωική ή μία οικολογική οργάνωση; Ιδέες για οικολογικά δώρα υπάρχουν αρκετές. Να θυμάστε ότι όλα έχουν σημασία: από το ίδιο το περιτύλιγμα μέχρι την επιλογή ειδών δίκαιου εμπορίου. 

10. Επιλέξτε προσεκτικά τον τρόπο μετακίνησής σας

Με τα πόδια, το ποδήλατο ή τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Αποφύγετε το αυτοκίνητο και ιδανικά επιλέξτε ηλεκτροκίνητο όχημα. Ευτυχώς, οι περισσότερες κυβερνήσεις παρέχουν οικονομικά κίνητρα για την αγορά οχημάτων με μηδενικές ή εξαιρετικά χαμηλές εκπομπές ρύπων. 

11. Αποφύγετε τα πολλά ταξίδια με αεροπλάνο

Με το πρώτο lockdown την άνοιξη του 2020, οι εκπομπές CO₂ από τις αερομεταφορές μειώθηκαν έως και 60%. Η συμβολή των αερομεταφορών στην κλιματική αλλαγή εκτιμάται στο 3,5% της αύξησης της θερμοκρασίας ή στο 2,5% των εκπομπών CO₂. Ορισμένες αεροπορικές εταιρείες διερευνούν τη χρήση βιώσιμων καυσίμων, αλλά οι περισσότερες ασχολούνται επί του παρόντος με συστήματα αντιστάθμισης διοξειδίου του άνθρακα.

Τι μπορείτε να κάνετε εσείς; Να χρησιμοποιείτε αεροπλάνο λιγότερες φορές για μακρινούς προορισμούς που δεν έχετε εναλλακτικές. Για τις πιο κοντινές αποστάσεις, προτιμήστε τρένο, πλοίο ή λεωφορείο, ώστε να μειώσετε το περιβαλλονιτκό αποτύπωμα του ταξιδιού.

12. Ενέργεια: Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του σπιτιού

Αντικαταστήστε όλες τις λάμπες πυρακτώσεως ή φθορίου με οικονομικές λάμπες ενεργειακής κλάσης Α ή συστήματα LED. Κλείστε καλά πατώντας off ή βγάζοντας από την πρίζα όλες τις συσκευές σας. Καθαρίζετε συχνά το ψυγείο και μην ξεχνάτε την απόψυξη. Πλένετε τα ρούχα σε χαμηλές θερμοκρασίες. Ρυθμίστε τη θέρμανση και τον κλιματισμό στους 20-22 βαθμούς και όχι παραπάνω ή παρακάτω. 

13. Υπερασπιστείτε χλωρίδα και πανίδα

Γίνετε μέλος κάποιας σχετικής οργάνωσης και διαδώστε τα προβλήματα αλλά και τις δράσεις που μπορεί να βοηθήσουν. Ακόμη και η υποστήριξή σας μέσω των κοινωνικών δικτύων είναι κάτι. 

14. Προσέξτε το αποτύπωμα του μωρού!

Εκτιμάται ότι 8 εκατομμύρια πλαστικές πάνες μιας χρήσης απορρίπτονται καθημερινά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η καθεμία χρειάζεται 100 χρόνια για να αποσυντεθεί! Προτιμήστε βιοδιασπώμενες πάνες μιας χρήσης ή πλενόμενες. Προσέξτε επίσης τις συσκευασίες γάλακτος και βρεφικών τροφών. Αν μπορείτε να τις αποφύγετε και να ταΐσετε το μωρό σας με φυσικούς τρόπους, κάντε το και για το καλό του πλανήτη!

15. Μην σπαταλάτε νερό

Παρά το γεγονός ότι η Γη είναι γνωστή ως Μπλε Πλανήτης, λιγότερο από το 1% του νερού είναι φρέσκο και προσβάσιμο. Με την κλιματική αλλαγή να κάνει αισθητό τον αντίκτυπό της, υπολογίζεται ότι περίπου 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν σήμερα σε χώρες που βιώνουν αυτό που αποκαλούμε «water stress». Όλοι πάνω κάτω γνωρίζουμε τις βασικές αρχές εξοικονόμησης του νερού. Εδώ θα βρείτε συγκεντρωμένους μερικούς απλούς τρόπους. 

16. Ανακυκλώστε ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές

Το 2019, ο κόσμος παρήγαγε 53,6 εκατομμύρια τόνους αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, καθιστώντας τα ηλεκτρονικά απόβλητα την ταχύτερα αναπτυσσόμενη ροή αποβλήτων στον κόσμο. Περίπου το 17% ανακυκλώνεται επίσημα, ενώ το υπόλοιπο –που περιέχει ένα μείγμα επικίνδυνων και πολύτιμων υλικών– καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής ή αποσυναρμολογείται, συχνά από εργαζόμενους σε κακές συνθήκες. Αντί να πετάξετε τον παλιό σας υπολογιστή, δωρίστε τον! Αναζητήστε τους κάδους ανακύκλωσης συσκευών για όλα τα υπόλοιπα. 

17. Επιδιορθώστε ό,τι χαλάει

Προτού πετάξετε την ηλεκτρική ή ηλεκτρονική συσκευή που χάλασε, βεβαιωθείτε ότι δεν παίρνει επιδιόρθωση. Πλέον το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε νόμο που υποχρεώνει τις κατασκευάστριες εταιρείες συσκευών να παρέχουν ανταλλακτικά για τουλάχιστον 10 χρόνια. 

18. Διατηρήστε μια φιλική προς τον πλανήτη κουζίνα

Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να το πετύχετε, όπως το να αγοράζετε τοπικά προϊόντα, να προτιμάτε μικρούς καλλιεργητές,  να χρησιμοποιείτε μεταλλικά ή γυάλινα σκεύη αποθήκευσης, να μειώσετε τις περιττές συσκευασίες, να καλλιεργήσετε τα δικά σας μυρωδικά, να μην πετάτε τρόφιμα. Επικοινωνήστε με μια οργάνωση διαχείρισης του περισσευούμενου φαγητού. Η πρωτοβουλία Μπορούμε έχει ως δραστηριότητα να σώζει το φαγητό απ’ όπου κι αν περισσεύει και να το διαθέτει σε όσους έχουν ανάγκη. Οικολογική συνείδηση μπορεί να έχει και το μπάνιο σας! 

19. Ακολουθήστε το κίνημα slow fashion

Ένα δισεκατομμύριο είδη ένδυσης παράγονται κάθε χρόνο παγκοσμίως, και κάθε δευτερόλεπτο, το ισοδύναμο ενός απορριμματοφόρου από κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα καίγεται ή αποστέλλεται σε χώρους υγειονομικής ταφής.

Με βάση τις τρέχουσες τάσεις, έως το 2050 η βιομηχανία της μόδας θα χρησιμοποιήσει το 1/4 του παγκόσμιου προϋπολογισμού άνθρακα.

Προσπαθήστε να αγοράζετε ρούχα που παράγονται από οργανικά υλικά χαμηλού αποτυπώματος και ιδανικά δίκαιου εμπορίου. Επισκευάστε, μοιραστείτε, χαρίστε, πουλήστε και ανακυκλώστε όσα παλιά ρούχα μπορείτε.  

20. Μειώστε την κατανάλωση ψαριών και μαζί το περιβαλλοντικό αποτύπωμά σας!

Οι περισσότεροι νομίζουμε ότι η κατανάλωση ψαριών είναι μια βιώσιμη εναλλακτική λύση στο θέμα της κατανάλωσης κρέατος. Κι όμως, η αλιεία και η θανάτωση 1,5 τρισεκατομμυρίου ψαριών για τη διατροφή των ανθρώπων κάθε χρόνο είναι η κύρια αιτία της κατάρρευσης της βιοποικιλότητας. Οι ωκεανοί δεν μπορούν να ανακάμψουν με αυτή την ποσότητα λεηλασίας κάθε χρόνο.