10 –ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ– ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΤΑΞΙΔΕΨΕΙΣ ΣΤΗ ΛΙΣΑΒΟΝΑ

Οι πλατείες, τα miradouro, ο Τάγος ποταμός και οι αμμουδερές ακτές, τα μουσεία και τα εστιατόρια... Τελειωμό δεν έχει η λίστα με τα «πρέπει να δω στη Λισαβόνα».

Καλή παιδική μου φίλη τράβηξε πριν από τρία χρόνια για Λισαβόνα για επαγγελματικούς λόγους. Τώρα που έφτασε η ώρα να επιστρέψει Αθήνα πενθεί πραγματικά –μαζί με τον σύζυγό της– για την απώλεια της διαμονής της στην «ωραιότερη και πιο ανθρώπινη πόλη», όπως την περιγράφει η ταξιδιάρα αυτή ψυχή.

Στη διάρκεια της ζωής της εκεί άλλαξε πολλές φορές απάντηση στο ερώτημα: Γιατί έχεις λατρέψει τόσο αυτή την πόλη; Στην αρχή ήταν το σκηνικό, η γοτθική και μπαρόκ αρχιτεκτονική. Μετά ο Τάγος και ο Ατλαντικός. Τα αξιοθέατα, βεβαίως-βεβαίως. Τώρα, δεν ξέρει τι να πρωτοπεί για την πόλη που της έκλεψε την καρδιά και καταλήγει στο αυθόρμητο: «Η Λισαβόνα είναι μια μεγάλη αγκαλιά». Δεν είναι τυχαίο ότι η πρωτεύουσα της Πορτογαλίας, η «πριγκίπισσα του Ατλαντικού» όπως τη λένε, κατακλύζεται από ψηφιακούς νομάδες.

Λισαβόνα η ανθρώπινη πόλη

«Στη Λισαβόνα οι άνθρωποι είναι ευγενικοί και ήρεμοι και αυτό σε παρασέρνει σε μία άλλου είδους καθημερινότητα», μου έλεγε σε ένα τηλεφώνημα. Κάθε της περιγραφή τελείωνε με το ανθρώπινο στοιχείο: φιλόξενοι αλλά όχι δουλοπρεπείς, ζουν από τον τουρισμό αλλά δεν κερδοσκοπούν, δεν κορνάρουν ποτέ, δεν βρίζουν και ανεβοκατεβαίνουν τις ανηφόρες και τα σκαλιά της πόλης με το χαμόγελο στα χείλη και κέφι για ζωή.

Ο ανελκυστήρας της Sant Justa. Baixa iStock

Κι όμως: Πέρασαν όπως κι εμείς μεγάλη οικονομική κρίση, το σύστημα υγεία τους τσακίστηκε στην πανδημία… Παρ’ όλα αυτά δεν γκρινιάζουν αλλά ανακτούν τις δυνάμεις τους και είναι συνειδητοί πολίτες μιας χώρας που τους σέβεται και τους προστατεύει. Χαμηλή εγκληματικότητα και αδιάκοπο κέφι. Η νεολαία ξεχύνεται στους δρόμους και ζει όχι για να ποστάρει αλλά για να γουστάρει.

Λισαβόνα, σου έρχομαι!

Είτε τη γράφεις στα ελληνικά με ωμέγα και δύο σίγμα, είτε με όμικρον και ένα σίγμα, η πρωτεύουσα της Πορτογαλίας είναι πάντα «Λιζμπόα». Η επτάλοφη «Πόλη των μεγάλων θαλασσοπόρων-εξερευνητών», θεμελιωμένη στο δυτικό άκρο της Ευρώπης με τον Ατλαντικό να της ανοίγει τον μεγάλο θαλάσσιο δρόμο, είναι δημοφιλέστατος τουριστικός προορισμός αλλά και αφετηρία για μεγάλα ταξίδια.

Εμείς την επιλέγουμε σαν προορισμό. Δυστυχώς δεν προλάβαμε τον Ιούνιο, τον μήνα της σαρδέλας και της γιορτής του Αγίου Αντωνίου, του προστάτη της αγάπης, που καλεί στη Λισαβόνα τις μοναχικές καρδιές, κορίτσια δηλαδή που ψάχνουν «γαμπρούς» και κάνουν τάματα για να βρουν το άλλο τους μισό.

Όποιον μήνα κι αν πας πάντως, η πόλη αυτή θα σε ξεμυαλίσει. Το πρώτο πράγμα που συνειδητοποιείς είναι ότι θα περπατήσεις πολύ και μάλιστα και στον ανήφορο (ένεκα οι επτά λόφοι). Ο ανήφορος όμως είναι αυτός που σου δίνει την ευκαιρία να δεις την πόλη από ψηλά, δηλαδή από τα Miradouro, τα αγαπημένα σημεία συνάντησης των νέων, που μαζεύονται από το πρωί μέχρι το βράδυ, παίζουν μουσικές και διασκεδάζουν.

Miraduro Sao Pedro de Alcantara Peter Delius/Alamy/Visualhellas.gr

Φτιάξε μου μια λίστα

Τα ταξίδια είναι όπως οι αγορές στο σούπερ-μάρκετ. Πας με μια λίστα για να μην ξεχάσεις τα βασικά, αλλά τελικά επιστρέφεις σπίτι και με ό, τι άλλο σου έχει τραβήξει το μάτι. Ακολουθούν λοιπόν κάποια βασικά για ένα ταξίδι στην Πορτογαλία, το οποίο εμπλουτίζει ο καθένας με τις επιθυμίες και τις παρορμήσεις του:

1. Miradouro Sao Pedro de Alcantara

Βρίσκεται δίπλα στο Bairro Alto, μια γειτονιά που σφύζει από ζωή. Το συγκεκριμένο miradouro προσφέρει ίσως την καλύτερη θέα της πόλης,  εννοείται πανοραμική. Αν δεν αντέχει κανείς άλλη μία ανηφόρα, μπορεί να χρησιμοποιήσει τον οδοντωτό. Δίνεις πέντε ευρώ και παίρνεις και ρέστα. Είπαμε: δεν «γδέρνουν» τον τουρίστα στη Λισαβόνα.

2. Τραμ, γραμμή 28

Είναι το τραμ που θα σε οδηγήσει στα δημοφιλή σημεία της πόλης. Όπως όλα τα τραμ, φτάνει εκεί που δεν πάει λεωφορείο. Στις μεγάλες ανηφόρες δηλαδή. Αν και διάσημο, το τραμ δεν αποτελεί τουριστική ατραξιόν, καθώς το χρησιμοποιούν πολύ οι κάτοικοι της πόλης. Το στριμωξίδι είναι κι αυτό ένα αντίτιμο που πληρώνεις για να πάρεις μία γεύση της Λισαβόνας ακολουθώντας τις ράγες.

Τραμ, γραμμή 28 Jui-Chi Chan/Alamy/Visualhellas.gr

3. Baixa (προφέρεται Μπάισα)

Και να θέλεις να την αποφύγεις, δεν μπορείς. Είναι το κέντρο της πόλης, γεμάτο ζωή. Βολτάρεις επίσης στην περιοχή Chiado (προφέρεται Σιαντού), που βρίσκεται μεταξύ Baixa και Bairro Alto, αλλά και στις γραφικές συνοικίες Alfama και Mouraria. Στο Bairro Alto μπορείς να περάσεις το πρωινό σου ψωνίζοντας ή τη βραδιά σου διασκεδάζοντας, καθώς είναι φημισμένο για τη νυχτερινή του ζωή με τα πολυάριθμα εστιατόρια και μπαρ. Η πόλη έχει και «ανελκυστήρα»: Ο Elevador de Santa Justa είναι ένας ανελκυστήρας που κατασκευάσθηκε γύρω στο 1900 για να συνδέσει Baixa με Bairro Alto.

4. Castelo de São Jorge

To Castelo de São Jorge εμείς θα το λέγαμε «Το κάστρο του Άη Γιώργη». Οι επισκέπτες συρρέουν και ο λόγος δεν είναι η θρησκευτική πίστη αλλά η αρχιτεκτονική του, η τοποθεσία και η ιστορία.

5. Πάμε πλατεία

Στις πλατείες η νεολαία και οι επισκέπτες της πόλης αναστενάζουν. Οπωσδήποτε περνάει κανείς από την Praça do Comércio και από εκεί ανεβαίνει, περνάει από τη Rua Agusta και την εμβληματική αψίδα και βρίσκεται στο εμπορικό κέντρο – κάτι σαν τη δική μας Ερμού με τις καθέτους της δηλαδή. Από εκεί συνεχίζεις και φτάνοντας στην πλατεία Rossio, όπου δεσπόζει το κτίριο του Εθνικού Θεάτρου, παλιό παλάτι, έδρα κάποτε της Ιεράς Εξέτασης.

Πλατεία Restauradores Grazyna Bonati/Alamy/Visualhellas.gr

Σε μικρή απόσταση από εκεί βρίσκεται και ο εντυπωσιακής αρχιτεκτονικής σιδηροδρομικός σταθμός της Λισαβόνας. Από τη λίστα δεν λείπει η πλατεία Restauradores, που θυμίζει στον επισκέπτη ένα κομμάτι της ιστορίας της πόλης και της Πορτογαλίας: το τέλος της Ιβηρικής Ένωσης και την επαναφορά του πορτογαλικού στέμματος. Στην πλατεία αυτή υπάρχει ο οβελίσκος ύψους 30 μέτρων με δύο χάλκινες φιγούρες στο βάθρο, που απεικονίζουν τη Νίκη και την Ελευθερία.

6. Πάμε και πάρκο;

Η Λισαβόνα είναι καταπράσινη με πάρκα, αλέες και αστικά «δάση». Μέσα στην πόλη  αξίζει μία βόλτα στο Parque Eduardo VII, ένα δημόσιο πάρκο έκτασης 64 στρεμμάτων. Στο τέλος του πάρκου μπορείς να δεις τη Λισαβόνα από ψηλά. Μέχρι εκεί που πάει το μάτι. Δηλαδή τον Ατλαντικό.

7. Mosteiro dos Jerónimos

Το Μοναστήρι των Ιερονυμιτών συγκαταλέγεται στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco. Ξεκίνησε να χτίζεται το 1501 και  εργασίες κράτησαν έναν περίπου αιώνα. Εκεί πέρασε την τελευταία του βραδιά ο Βάσκο ντα Γκάμα προσευχόμενος πριν από το μεγάλο του ταξίδι στην Ινδία. Ο μεγάλος θαλασσοπόρος όταν πέθανε από ελονοσία τάφηκε σε αυτό το μοναστήρι, όπου τάφηκε επίσης ο Φερνάντο Πεσόα, ποιητής και λογοτέχνης.

8. Σε μουσεία δεν θα πάμε;

Αν δεν γυρίσεις πίσω με εισιτήρια μουσείων στις αποσκευές σου, θα σημαίνει ότι ξελογιάστηκες στις πλατείες και τα miradouro. Κι αν φοβάσαι μη βαρεθείς, η Αθηναία φίλη μου που θα ήθελε ένα σπίτι στη Λισαβόνα λέει ότι κάθε μουσείο σ’ αυτή την πόλη είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι. Προτείνει τα:

• Museu Nacional de Arte Antiga (Εθνικό Μουσείο Αρχαίας Τέχνης),
• Museu dos Azulejos (Μουσείο των Μωσαϊκών Κεραμιδιών),
• Museu Calouste Gulbenkian,
• Museu Nacional dos Coches (Εθνικό Μουσείο Βασιλικών Αμαξών με τη τη μεγαλύτερη συλλογή βασιλικών αμαξών στον κόσμο)
• MAAT, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, οπωσδήποτε!

9. Λίγη μαγεία

Επισκεπτόμαστε τη Sintra, μία περιοχή με καταπληκτικά παλάτια, τόπο συνάντησης αλχημιστών με εντυπωσιακή βλάστηση. Συνδυάζεται με την Cascais καθώς φεύγοντας από το άλλοτε ψαροχώρι συναντάς τη Sintra ανεβαίνοντας προς το βουνό.

Παραλία Caparica Michele Rinaldi/Alamy/Visualhellas.gr

10. Μαγιό να πάρεις

Ο Ατλαντικός είναι ωκεανός και όχι πέλαγος, οπότε δεν βουτάς όπως στα δικά μας νερά. Έχεις τον νου σου στον ναυαγοσώστη και τα παραγγέλματά του, βουτάς προσεκτικά για να βραχείς και όχι να κολυμπήσεις ανοιχτά, και προσέχεις να μη σου έρθει καμιά σανίδα στο κεφάλι. Γιατί οι παραλίες της Λισαβόνας προσφέρονται για περιπέτεια με surf ή kite surf. Πρέπει να βρει κανείς ειδικά σημεία για να βουτήξει και να έχει το κεφάλι του ήσυχο.

Οι επιλογές πάντως είναι πολλές καθώς η Λισαβόνα έχει μεγάλη ακτογραμμή και πολλές παραλίες με άμμο, στις οποίες φτάνεις μέσα σε μία ώρα από την πόλη: Αναζητήστε στον χάρτη τις Praia do Guincho, Praia do Cresmina και την Costa Caparica, που ξεκινάει από τη νότια πλευρά του ποταμού Τάγου και είναι εξαιρετικά δημοφιλής λόγω της αμμουδιάς της. Υπάρχει ένα μεγάλο πολυσύχναστο κομμάτι της, αυτό που βρίσκεται δίπλα στην πόλη Caparica αλλά νοτιότερα μπορείς να βρεθείς σε λιγότερο πολυσύχναστα σημεία της παραλίας.

Για τον Τάγο είπαμε;

Ο «Τέζου» είναι ο ποταμός Τάγος, ο μεγαλύτερος της Ιβηρικής Χερσονήσου. Βρέχει και τη Λισαβόνα καθώς η πόλη βρίσκεται στις εκβολές του και, όπως συμβαίνει σε όλες τις μεγαλουπόλεις που έχουν ποτάμια, έτσι και γύρω από τον Τάγο υπάρχει ζωή και πολλά αξιοθέατα: Ανάμεσά τους, ο Πύργος της Μπελέμ, που κατασκευάστηκε τον 16ο αιώνα στις εκβολές του και έχει ανακηρυχθεί μνημείο παγκόσμια κληρονομιάς, και το Padrão dos Descobrimentos (διαβάζεται Παντράου ντους Ντεσκουμπριμέντους), το Μνημείο των Ανακαλύψεων προς τιμή των Πορτογάλων θαλασσοπόρων κατά την εποχή των Ανακαλύψεων.

Στην ίδια περιοχή θα βρεις και το ζαχαροπλαστείο με τα παστέις ντε Μπελέμ, τα περίφημα παραδοσιακά γλυκά της Λισαβόνας. Η ιστορία λέει ότι η συνταγή βγήκε από το Μοναστήρι των Ιερωνυμιτών και άρχισε να φτιάχνεται στο διάσημο ζαχαροπλαστείο το 1837.

Καφέ και εστιατόρια στις όχθες του ποταμού Τάγου iStock

Η Λισαβόνα έχει γεύση

Δεν υπάρχει πορτογαλική κουζίνα χωρίς σαρδέλα και μπακαλιάρο, σκόρδο, κόλιανδρο και ελιές. Η Λισαβόνα είναι γεμάτη εστιατόρια, όλα με καλομαγειρεμένο φαγητό, όπου μπορείς να γευτείς όλα τα παραπάνω. Είναι επίσης μια πόλη με πολλά ρεστοράν με αστέρια Michelin, όπως το διάσημο Belcanto.

Οπουδήποτε κι αν καταλήξετε για φαγητό, θα εκτιμήσετε την τίμια σχέση ποιότητας-τιμής. Στα καθημερινά εστιατόρια μάλιστα, θα φάτε εξαιρετικά κρεατικά ή ψαρικά και θα πληρώσετε λιγότερο από ένα μεσαίας τιμής αθηναϊκό εστιατόριο. Και φυσικά θα συνοδέψετε το γεύμα ή το δείπνο σας με κρασί από μία πολύ μεγάλη ποικιλία πορτογαλικών ετικετών.

Και κάτι ακόμη

Κάθε μέρα, στις 12 παρά δέκα το μεσημεράκι, η «πολεμική» σειρήνα της πόλης χτυπάει ξαφνιάζοντας τους ανυποψίαστους τουρίστες. Ο λόγος; Το κάλεσμα της Πυροσβεστικής για γυμνάσια ετοιμότητας. Η καταπράσινη Πορτογαλία είναι εύφλεκτη και οι Πορτογάλοι κάηκαν και έμαθαν να προστατεύουν τον τόπο τους. «Bom trabalho», που πάει να πει «Καλή δουλειά, μπράβο»!