ΖΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΟΜΟΡΦΟΤΕΡΗ ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ;

Αλήθεια είναι πως η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες με ιδιαίτερο κάλλος. Αλλά εμείς, αιώνες τώρα, κάνουμε ό,τι περνάει απ’ το χέρι μας να τραυματίσουμε αυτή τη χώρα, να αλλοιώσουμε τον χαρακτήρα της, να τη ντύσουμε κουρέλια, να τη μασκαρέψουμε, να την καταστήσουμε σκουπιδοβριθή, μνημείο αυθαιρεσίας, τσιμεντένιο φάντασμα καρφωμένο ως και στα πλευρά της Ακρόπολης.

Ζούμε στην ομορφότερη χώρα του κόσμου; Υπερβολές! Σαν αυτές που συνηθίζουν οι άνθρωποι για να παινέψουν το σπίτι τους. Όχι πως δεν είναι όμορφη η πατρίδα μας, ίσα ίσα. Μια κούκλα είναι, φορτωμένη μαλάματα της φύσης και της ιστορίας, κι έχει στ’ αυτιά της κρεμασμένα διαμαντένια σκουλαρίκια, τα νησιά της (παράφραση στίχου του αιώνιου Μάνου Ελευθερίου αυτό το τελευταίο).

Όμως, μονάχα η αγαθή αυθαιρεσία επιτρέπει να λες ότι ζούμε στην ομορφότερη χώρα του κόσμου. Γεμάτη η γης με ομορφιές και κάλλη. Και δεν υπάρχει λαός στον κόσμο που να μην δοξολογεί τις ομορφιές της χώρας στην οποία ζει. Ακόμη κι εκείνοι που τους έσπειρε η μοίρα στα αχανή της άμμου ή των πάγων το ίδιο λένε. Τους ίδιους ύμνους αναπέμπουν για τον τόπο τους.

Αλήθεια είναι πως η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες με ιδιαίτερο κάλλος. Δεν βρίσκεις παντού χιονοσκεπή όρη να βουτάνε σε ηλιόλουστες θάλασσες. Δύσκολα θα βρεις έργα θαυμαστά των αιώνων (Παρθενώνα, Δελφούς, Ολυμπία, Δωδώνη, Δήλο, Κνωσσό – μα τι να πρωτοπείς;) να λιάζονται αγκαλιά με ελαιώνες και αμπέλια, με μύθους και θεούς.

Παναγιώτης Μάρης

Αυτή την πατρίδα τη βρήκαμε. Εδώ έτυχε να γεννηθούμε. Την ίδια γλώσσα μιλάμε με κείνους που λάμπρυναν την οικουμένη. Έτυχε. Δεν τη φτιάξαμε εμείς. Δεν της χαρίσαμε το κάλλος και τις χάρες της.

Αντιθέτως, εμείς, αιώνες τώρα, κάνουμε ό,τι περνάει απ’ το χέρι μας να τραυματίσουμε αυτή τη χώρα, να αλλοιώσουμε τον χαρακτήρα της, να τη ντύσουμε κουρέλια, να τη μασκαρέψουμε, να την καταστήσουμε σκουπιδοβριθή, μνημείο αυθαιρεσίας, τσιμεντένιο φάντασμα καρφωμένο ως και στα πλευρά της Ακρόπολης.

Όμως αντέχει αυτός ο ευλογημένος τόπος. Άντεξε δηώσεις και καταστροφές, υπέφερε από αφασικούς πολιτικούς αλλά άντεξε. Κινδύνευσε από επιδρομείς που άρπαζαν τα τιμαλφή της και από εγχώριους άρπαγες που δεν σεβάστηκαν τις ομορφιές της, αλλά κατάφερε να μείνει όρθια.

Ναι, με πληγές ανεπούλωτες και βαθιά τραύματα. Με πόλεις που ασφυκτιούν, με χωριά έρημα κι «ασυνάρτητη επαρχία», που λέει κι ο Σαββόπουλος –ένας από τους παππούδες του έθνους–, χωράφια που μαραίνονται, πληγωμένα από την ακηδία και την εγκατάλειψη.

Παναγιώτης Μάρης

Θα σας πως μια ιστορία που έχω αναφέρει και παλιότερα. Είχα παρκάρει σ’ ένα άπλωμα, απέναντι από την Ιτέα, και κάπνιζα χαζεύοντας την ασημένια θάλασσα και μακριά τους Δελφούς. Όμορφη, φθινοπωρινή μέρα. Και, με τέτοιο θέαμα, τι άλλο θέλεις για να νιώθεις αγαλλίαση;

Κάποια στιγμή το μάτι μου γλίστρησε σε μια μισοκρυμμένη ανορθογραφία. Πίσω από τα πουρνάρια, σωρός τα σκουπίδια. Ό,τι μπορείς να φανταστείς. Πεταμένα από μέρες βρώμιζαν τον τόπο και πλήγωναν την ανυπεράσπιστη πλαγιά.

Τότε, πάρκαραν δίπλα μου δύο τροχόσπιτα. Γερμανοί. Ευγενικοί και ομιλητικοί, άρχισαν να λένε πόσο τυχεροί είμαστε οι Έλληνες που ζούμε σε τέτοια χώρα. «Ναι, αλλά δείτε εδώ παρακάτω την άθλια χωματερή», αντέτεινα φουρκισμένος ακόμη από το απαράδεκτο θέαμα.

«Αυτά, κάποτε θα τα διορθώσετε», μου είπε ένας από την παρέα των Γερμανών. «Αλλά εμείς ποτέ δεν θα έχουμε τέτοιον ήλιο, αυτή τη θάλασσα και τους Δελφούς μαζί».

Παναγιώτης Μάρης

Οδηγώντας για την γενέτειρα –πήγαινα να ψηφίσω– σκεφτόμουν συνεχώς τα λόγια του Γερμανού. Λόγια που δεν έσβησαν από μπροστά μου τη χωματερή και τα λοιπά προβληματικά του τόπου μας, αλλά με οδήγησαν σε κάτι που από τότε το έχω μέσα μου. Οδηγό και βάλσαμο μαζί.

Κι αυτό το κάτι συμπυκνώνεται σε μια ιαματική φράση, βγαλμένη από το ίδιο παλιό σημείωμα: Να τ’ αγαπάς κι ας είναι δύσμορφα.

Να τ’ αγαπάς! Όχι γιατί παραβλέπεις την ασχήμια και τις πληγές. Όχι γιατί τα κρύβεις κάτω από το χαλί και καμώνεσαι πως δεν υπάρχουν. Να τ’ αγαπάς γιατί μονάχα έτσι μπορείς να τα διορθώσεις.

Παναγιώτης Μάρης

Να κάνεις το παν –ο καθένας όπως μπορεί– για να σβήσουν οι ανορθογραφίες και να μην επαναλαμβάνονται. Δεν λέω να ξεχνάς και να δίνεις συγχωροχάρτι στους υπεύθυνους. Όχι. Αλλά μονάχα έτσι, με ζέση για αναδημιουργία, με ορμή για αποκατάσταση, με ζήλο και αγάπη για την πατρίδα –για τα καλά και τα στραβά της–, μονάχα έτσι κάτι μπορεί να γίνει.

Αυτά σκεφτόμουνα σε όλη τη διαδρομή. Και κάποια στιγμή έβαλα στο μηχάνημα ένα παλιό του Ρασούλη. Εκείνο το υπέροχο «Αχ Ελλάδα σ’ αγαπώ». Έτσι! Κι ας είσαι στραβή κι ανάποδη Κι ας μην είσαι η ομορφότερη χώρα του κόσμου…