WORLD PRESS PHOTO: ΟΙ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΠΙΣΩ ΑΠΟ 10 ΕΙΚΟΝΕΣ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΣΑΝ

Οι Regional Winners στον διαγωνισμό World Press Photo έχουν απαθανατίσει στις λήψεις τους ιστορίες ενδεικτικές της κατάστασης στον κόσμο σήμερα.

O διαγωνισμός World Press Photo θεσπίστηκε το 1955 για να τιμά κάθε χρόνο τη δουλειά φωτογράφων που ασχολούνται με το φωτορεπορτάζ και τη φωτογραφία-ντοκουμέντο. Για τα βραβεία του 2023 υποβλήθηκαν συνολικά 60.448 λήψεις από 3.752 επαγγελματίες  παγκοσμίως και προφανώς η επιλογή των καλύτερων δεν ήταν εύκολη υπόθεση.

Η ανακοίνωση των τεσσάρων μεγάλων νικητών σε ισάριθμες κατηγορίες είναι προγραμματισμένη για τις 20 Απριλίου 2023, αλλά ήδη γνωρίζουμε τους 30 φωτογράφους που ξεχώρισαν ανά την υφήλιο, αποσπώντας ή Honorable Mention (Εύφημος Μνεία) στα Regional Awards.

«Οι φωτογραφίες που έχουμε επιλέξει ως αντιπροσωπευτικές του 2022 είναι ενδεικτικές της συγκεκριμένης χρονικής στιγμής και θα λειτουργήσουν ως ιστορικά ντοκουμέντα του πώς ήταν αυτός ο χρόνος, για να ανατρέχουν σε αυτές οι μελλοντικές γενιές και να μαθαίνουν ελπίζουμε από αυτές», σημειώνει ο Brent Lewis, photo editor στους New York Times και επικεφαλής της κριτικής επιτροπής του φετινού διαγωνισμού σε διεθνές επίπεδο.

Για να διευκολυνθεί η διαδικασία επιλογής, ο κόσμος χωρίζεται σε έξι γεωγραφικές περιοχές:

• Αφρική
• Ασία
• Ευρώπη
• Βόρεια και Κεντρική Αμερική
• Νότια Αμερική
• Νοτιοανατολική Ασία και Ωκεανία

Οι φωτογραφίες που υποβάλλονται αποτυπώνουν γεγονότα, ειδήσεις και τον αντίκτυπό τους, καθώς και κοινωνικά, πολιτικά και περιβαλλοντικά ζητήματα και λύσεις, σε τέσσερεις επιμέρους κατηγορίες:

• Singles: Μία φωτογραφία τραβηγμένη το 2022.
• Stories: Ιστορίες που περιλαμβάνουν 4-10 λήψεις βγαλμένες το 2021 και 2022, τουλάχιστον 4 από τις οποίες να είναι του 2022.
• Long-Term Projects: Φωτορεπορτάζ για ένα συγκεκριμένο θέμα, με 24-30 φωτογραφίες τραβηγμένες τα τρία τελευταία χρόνια και τουλάχιστον 6 από αυτές τ ο 2022.
• Open Format: Πρότζεκτ με επίκεντρο τη φωτογραφία που συνδυάζουν και άλλα μέσα, π.χ. βίντεο μέχρι 15 λεπτά.

2023 World Press Awards: Σε τι κόσμο ζούμε;

Ξεφυλλίζοντας το πορτφόλιο των Regional Winners, είναι όντως σαν να κάνεις μια αναδρομή στη χρονιά που πέρασε και –κακά τα ψέματα– σε πολλά από τα δεινά της. Γιατί εκτός από λίγα όχι τόσο φορτισμένα θέματα, η μόνη διάκριση που αφορά ένα ευχάριστο γεγονός δείχνει τους πανηγυρισμούς στην Αργεντινή για την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Ποδόσφαιρο.

Από εκεί και πέρα, βλέπεις από γεγονότα που συντάραξαν τον κόσμο, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, μέχρι ανθρώπινες ιστορίες που είναι σαν γροθιά στο στομάχι, όπως εκείνη του 15χρονου Αφγανού που πούλησε ένα του νεφρό για να ζήσει την οικογένειά του.

Ξεχωρίσαμε 10 λήψεις από τις δουλειές των 30 φωτογράφων που διακρίθηκαν ως Regional Winners (24 νικητές και 6 εύφημες μνείες). Κάποιες από τις ιστορίες που αποκαλύπτουν δεν τις γνωρίζαμε και πολλές θα ευχόμασταν να μην υπήρχαν. Θα μάθουμε τίποτα από αυτές;

The Big Forget

Περιοχή: Αφρική – Κατηγορία: Singles

Στην Γκάνα της Αφρικής, η λέξη «Gambaga» σημαίνει «καταυλισμός μαγισσών» και η Sugri Zenabu –στο κέντρο της φωτογραφίας– θεωρείται επικεφαλής μιας τέτοιας κοινότητας γυναικών.

Το θέμα είναι ότι δεν έχουν καμία σχέση με μαγεία. Ο λόγος που τις αντιμετωπίζουν ως μάγισσες είναι ότι έχουν αρχίσει να εμφανίζουν συμπτώματα άνοιας, όπως απώλεια μνήμης και σύγχυση. Καθώς αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής, η άνοια εξελίσσεται σε ζήτημα δημόσιας υγείας με κοινωνικο-πολιτικές προεκτάσεις, όχι μόνο στη χώρα αλλά σε ολόκληρη την Αφρική.

The Nomad's Final Journey

Περιοχή: Αφρική – Honorable Mention

Στην Αιθιοπία και τη Σομαλία ζουν νομάδες που μετακινούνται σε συνεχή αναζήτησης τροφής για τα κοπάδια τους. Ωστόσο, οι παρατεταμένες ξηρασίες των τελευταίων χρόνων μεταφράζεται σε έλλειψη νερού που αποβαίνει ολέθρια για τα ζώα.

Η οικογένεια της 16χρονης Σαμίρα, είχε στην κατοχή της 45 κατσίκια και 10 καμήλες, που πέθαναν λόγω των συνθηκών. Η κλιματική κρίση έχει επιδεινώσει την κατάσταση και το World Food Programme εκτιμά ότι η λειψυδρία απειλεί την επισιτιστική ασφάλεια 26 εκατομμυρίων ανθρώπων. Πολλές οικογένειες καταφεύγουν σε καταυλισμούς κλιματικών προσφύγων, οι κοινωνικοί δεσμοί αποσαθρώνονται, ενώ εντείνεται η βία κατά των γυναικών –που είναι συχνά υπεύθυνες για την εξεύρεση νερού– και αυξάνονται τα προβλήματα ψυχικής υγείας.

Faint Light in the Unfinished Building

Περιοχή: Ασία – Honorable Mention

Τα νοικοκυριά στην Κίνα επενδύουν μέχρι το 70% των χρημάτων τους σε ακίνητα και η αυξημένη ζήτηση είχε προκαλέσει μια δεκαετή άνθηση στον κατασκευαστικό κλάδο. Πολύς κόσμος πήρε δάνεια για να προαγοράσει σπίτια υπό κατασκευή, που όμως σε πολλές περιπτώσεις έμειναν ημιτελή λόγω της οικονομικής κρίσης που έπληξε τους εργολάβους.

Ο άνθρωπος της φωτογραφίες είναι ένας από εκείνους που πρέπει να αποπληρώσουν το στεγαστικό τους δάνειο παρόλο που το διαμέρισμά τους έχει μείνει ημιτελές και μπορεί να μην ολοκληρωθεί ποτέ. Στην πόλη Qingdao, κάνει live webcast από το παρατημένο εργοτάξιο για να πάρει το θέμα δημοσιότητα – κάτι που η κυβέρνηση προσπαθεί να αποτρέπει παρεμποδίζοντας την πρόσβαση στο διαδίκτυο.

Yana and Victor

Περιοχή: Ευρώπη – Κατηγορία: Singles

Η φωτογραφία αυτή του Άλκη Κωνσταντινίδη τραβήχτηκε στις 18 Απριλίου στο Χάρκοβο της Ουκρανίας και η επιτροπή των βραβείων θεώρησε ότι αποκρυσταλλώνει την καθημερινή οδύνη και τον τρόμο που υφίσταται καθημερινά ο Ουκρανικός λαός από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στη χώρα και όσο συνεχίζεται ο πόλεμος.

Στο επίκεντρο, η Yana Bachek θρηνεί πάνω από το άψυχο σώμα του 79χρονου πατέρα της, ο οποίος έπεσε θύμα βομβαρδισμού ενώ είχε πάει να αγοράσει ψωμί. Στο πλευρό της έχει τη μητέρα της και τον σύντροφό της.

Net-Zero Transition

Περιοχή: Ευρώπη – Κατηγορία: Long-term Projects

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι νέες τεχνολογίες παραγωγής τροφίμων και η κυκλική οικονομία θεωρούνται βασικοί άξονες για τη μετάβαση Ευρωπαϊκών εταιρειών προς ένα πιο βιώσιμο μέλλον. Η κλιματική αλλαγή που οφείλεται σε ανθρώπινες δραστηριότητες θεωρείται η μεγαλύτερη απειλή στο φυσικό αλλά και το κοινωνικό περιβάλλον που έχει αντιμετωπίσει ποτέ η ανθρωπότητα και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέση στόχο να μειωθούν οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατά 55% μέχρι το 2030 και να έχουν εκμηδενιστεί μέχρι το 2050.

Ο Ιταλός φωτογράφος Simone Tramonte απαθανατίζει διαδικασίες παραγωγής που ενδέχεται να συμβάλλουν στον στόχο. Η εικόνα είναι από μονάδα κάθετης καλλιέργειας εσωτερικού χώρου κοντά στο Μιλάνο, πρακτική που θεωρείται το μέλλον της γεωργίας, καθώς πολλαπλασιάζει την αποδοτικότητα της γης και μειώνει την κατανάλωση νερού.

Passengers

Περιοχή: Ευρώπη – Κατηγορία: Open Format

Από το 2015, οι ροές προσφύγων, μεταναστών και αιτούντων άσυλο στην Ευρώπη έχουν προκαλέσει μια δισεπίλυτη κρίση. Την 1η Αυγούστου 2016, εντοπίστηκε ανοιχτά της Λιβύης ένα πλοιάριο φορτωμένο με 118 άτομα, που αναζητούσαν μια καλύτερη μοίρα. Η ολλανδική εφημερίδα De Volkskrant θέλησε να παρακολουθήσει τη μετέπειτα πορεία ορισμένων από αυτούς επί ευρωπαϊκού πια εδάφους.

Ο εικονιζόμενος Alpha Oumar πήρε άδεια παραμονής από τις Ιταλικές αρχές και βρήκε δουλειά στην πόλη Παλατζιάνο, στη συγκομιδή φρούτων. Ονειρεύεται να ξανασμίξει με τη γυναίκα του στην Ιταλία και να συνεχίσει τις σπουδές του στη φιλολογία.

The Dying River

Περιοχή: Βόρεια και Κεντρική Αμερική – Κατηγορία: Singles

© Jonas Kakó, Panos Pictures

Ο ρόλος των μελισσών είναι καθοριστικός για την επικονίαση των καλλιεργειών και η μείωση των πληθυσμών τους συνιστά μείζον περιβαλλοντικό ζήτημα παγκοσμίως. Η φωτογραφία είναι από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου τη διετία 2019-2020 ο αριθμός των μελισσών μειώθηκε κατά 43,7%!

Εξαιτίας της ανομβρίας και της κατά τόπους αύξηση στη ζήτηση νερού, η στάθμη των υδάτων στον ποταμό Κολοράντο έχει μειωθεί σημαντικά. Η ζέστη και η ξηρασία εξασθενούν τα μελίσσια, που γίνονται πιο ευπαθή σε παθογόνα και παράσιτα, ενώ πλήττονται και τα φυτά από τα οποία τρέφονται. Η κριτική επιτροπή θεώρησε ότι η φωτογραφία αυτών των τριών μελισσοκόμων, ονόματι Alfredo, Ubaldo και José, μπορεί να προκαλέσει σχετικό προβληματισμό για το θέμα.

I Can't Hear the Birds

Περιοχή: Νότια Αμερική – Κατηγορία: Long-term Projects

Η οικονομική κατάρρευση, η πολιτική αστάθεια, τα υψηλά ποσοστά ανεργίας και οι ακραίες κοινωνικές ανισότητες έχουν αναγκάσει εκατομμύρια πολίτες της Βενεζουέλας –ιδιαίτερα νέους– να μεταναστεύσουν σε άλλες χώρες. Μία από αυτές ήταν η φωτογράφος Fabiola Ferrero, που όμως αποφάσισε να επιστρέψει για να αναζητήσει ίχνη της πατρίδας που θυμόταν.

Η δουλειά της βραβεύτηκε στον διαγωνισμό World Press Photo στην κατηγορία Long-Term Projects, συνδυάζοντας φωτογραφίες που απεικονίζουν διάφορες εκφάνσεις της ζωής στη χώρα σε ένα βάθος χρόνου – από τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας και την αστυνομική βία, μέχρι τη φθορά αλλά και την ανθεκτικότητα όσων μένουν εκεί.

Death of a Nation

Περιοχή: Νοτιοανατολική Ασία και Ωκεανία – Κατηγορία: Long-term Projects

Λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, τον Ιούνιο του 2016, ο Πρόεδρος των Φιλιππίνων Ροντρίγκο Ντουτέρτε ξεκίνησε έναν συντονισμένο «πόλεμο κατά των ναρκωτικών», διατάζοντας επανειλημμένα επιθέσεις εναντίον υπόπτων. Ακολούθησε ένα κύμα εξωδικαστικών δολοφονιών, όχι μόνο από την αστυνομία αλλά και από μασκοφόρους «εκδικητές» και άλλους πολίτες. Οι αρχές της χώρας μιλούν επισήμως για 6.000 τέτοιους θανάτους, ενώ οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανεβάζουν τον αριθμό σε 30.000.

Η φωτογράφος Kimberly dela Cruz καταγράφει τον «πόλεμο κατά των ναρκωτικών» από το ξεκίνημα και η κριτική επιτροπή του διαγωνισμού World Press Photo επαίνεσε την ικανότητά της να απαθανατίζει τον αντίκτυπο στις ζωές των εμπλεκόμενων οικογενειών. Στη φωτογραφία, μητέρες και χήρες θυμάτων κάνουν πρόβες για ένα θεατρικό δρώμενο στη Μανίλα.

Part of Me

Περιοχή: Νοτιοανατολική Ασία και Ωκεανία – Κατηγορία: Honorable Mention

Στην Καμπότζη, μέχρι το 2016 ήταν νόμιμο να κυοφορεί μια γυναίκα το παιδί άλλων ως παρένθετη μητέρα. Τότε η κυβέρνηση ξεκίνησε να συλλαμβάνει παρένθετες μητέρες και να τους απευθύνει κατηγορίες σύμφωνα με τους νόμους της χώρας ενάντια στο trafficking. To 2018, τριάντα δύο γυναίκες συνελήφθησαν μετά από επιδρομή στην Πνομ Πενχ. Σχεδόν όλες γέννησαν υπό κράτηση και μετά την καταδίκη τους από το Ανώτατο Δικαστήριο της Καμπότζης υποχρεώθηκαν να μεγαλώσουν οι ίδιες τα παιδιά, διαφορετικά θα αντιμετώπιζαν ποινές φυλάκισης.

Στη φωτογραφία απεικονίζεται ένα τέτοιο παιδί, ο τρίχρονος γιος της Ry Ly, η οποία εργάζεται σε εργοστάσιο ενδυμάτων, και μεγαλώνει επίσης μια επτάχρονη κόρη. Πολλές από αυτές τις γυναίκες επιδίωξαν να κάνουν συμφωνίες παρένθετης μητρότητας με κινεζικά πρακτορεία προκειμένου να συντηρήσουν τις οικογένειές τους.