ΤΟ ΠΙΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΣΠΙΤΙ ΠΟΥ ΕΧΕΙΣ ΔΕΙ ΠΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΛΑΣΠΗ
Δείχνει σαν σπίτι μέσα στη λάσπη, ή σαν να έχει φτιαχτεί από λάσπη. Αλλά είναι μια οφθαλμαπάτη που για να γίνει πραγματικότητα χρειάστηκε την εκκεντρική επιθυμία ενός Ιάπωνα σεφ και την ευρηματικότητα ενός φίλου του αρχιτέκτονα.
Είναι σίγουρα ένα από τα πιο περίεργα αρχιτεκτονικά έργα που έχω δει ποτέ. Ένα κτίσμα σαν από λάσπη, που ήθελε πάρα πολύ δουλειά και ευρηματικότητα για να μπορέσει να δείχνει τόσο «πρωτόγονο». Η σχεδίαση απαίτησε σχεδόν τρία χρόνια, ενώ η κατασκευή διήρκεσε άλλα πέντε και κάτι. Βρίσκεται στην Ιαπωνία και δημιουργήθηκε για να στεγάσει το σπίτι και το εστιατόριο του σεφ Motonori Hirata.
Αυτό που είχε ζητήσει από τον αρχιτέκτονα και φίλο του Junya Ishigami ήταν να σχεδιάσει ένα κτίσμα όσο γινόταν πιο «βαρύ», το οποίο έπρεπε να δείχνει «σαν να βρισκόταν εκεί και να πρόκειται να παραμείνει για όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο».
Για την ακρίβεια, του είχε πει: «Θέλω μια αρχιτεκτονική που το βάρος της θα αυξάνεται με το πέρασμα του χρόνου. Δεν μπορεί να είναι κάτι τεχνητά λείο, αλλά μάλλον κάτι με την τραχύτητα της φύσης. Οι αυθεντικές κουζίνες χρειάζονται ένα τέτοιο μέρος».
Μια «σπηλιά» με διπλή χρήση
Όταν έλαβα το φωτογραφικό υλικό από το αρχιτεκτονικό γραφείο junya.ishigami+associates, μου ζητήθηκε ευγενικά αν μπορώ να αποδώσω στο κείμενο την όλη διαδικασία που ακολουθήθηκε για το έργο, συμπεριλαμβάνοντας στο θέμα και φωτογραφίες από τη φάση κατασκευής. Η αλήθεια είναι ότι κι εγώ ο ίδιος μπόρεσα να καταλάβω τι ακριβώς έβλεπα μόνο αφού είχα μελετήσει όλες τις πληροφορίες.
Γιατί εκ πρώτης όψεως βλέπεις μια λευκή πλατφόρμα στο επίπεδο του εδάφους, με τρία κυκλικά ανοίγματα. Εσωτερικά βλέπεις κάτι σαν σπήλαιο, με ό,τι μοιάζει με «τοίχο» να είναι καλυμμένο από λάσπη. Κι αν η λέξη που χρησιμοποιούμε συνήθως είναι «ανοικοδόμηση», εδώ θα έπρεπε να επιστρατεύσουμε έναν νεολογισμό: υπο-οικοδόμηση!
Μιλάμε για ένα οικόπεδο έκτασης 914,69 τ.μ., από τα οποία χρησιμοποιήθηκαν 270,72 τ.μ. Το ωφέλιμο εμβαδόν του κτίσματος είναι 195,41 τ.μ.
«Η διάταξη του σχεδίου έχει τους χώρους του εστιατορίου στον βορρά και της κατοικίας στον νότο», εξηγεί ο αρχιτέκτονας. «Η μετάβαση από το ένα στο άλλο γίνεται μέσα από τις τρεις εσωτερικές αυλές που τα διαχωρίζουν».
Προς το παρόν, το εστιατόριο δέχεται θαμώνες μόνο μετά από πρόσκληση. Μάλιστα, ο σεφ μπορεί να τους επιτρέψει να καθίσουν στο σαλόνι του σπιτιού του ή ακόμη και να τους φιλοξενήσει το βράδυ. Όταν το εστιατόριο είναι κλειστό, η σάλα του χρησιμεύει ως χώρος για την οικογένεια – και μπορεί κάλλιστα να δεις τα παιδιά να διαβάζουν εκεί.
Πώς χτίζεις μέσα στη λάσπη;
«Ως προς την κατασκευή, επινοήσαμε μια διαδικασία μοιράσματος, αποδοχής και αναφοράς στις ατέλειες και τα “ατυχήματα” που προέκυπταν στο πεδίο, για να δημιουργήσουμε μια αρχιτεκτονική που ενσωματώνει φυσικές παραμορφώσεις και αβεβαιότητες», λέει ο Junya Ishigami. «Πιο συγκεκριμένα, σκάψαμε τρύπες στο έδαφος για να χύσουμε μέσα τσιμέντο, μετά βγάλαμε με εκσκαφέα τα υπόλοιπα χώματα και τοποθετήσαμε υαλοπετάσματα για να δημιουργήσουμε εσωτερικούς χώρους».
Αυτή είναι η απλή εκδοχή. Η πιο σύνθετη λέει ότι δημιουργήθηκε ένα τρισδιάστατο μοντέλο, το οποίο μετά από άπειρες τροποποιήσεις μετατράπηκε σε υπολογιστικά δεδομένα.
Οι εργάτες έσκαβαν τα ανοίγματα που θα λειτουργούσαν ως «καλούπια» για τις κολόνες χειρωνακτικά, επιβεβαιώνοντας τη θέση και το σχήμα τους με τη χρήση iPad.
Απρόβλεπτοι παράγοντες, όπως η βλάστηση, η υποχώρηση του εδάφους ή ακόμα και λάθη που γίνονταν από τους εργάτες «αγκαλιάστηκαν» στον βαθμό του δυνατού.
«Αφού στερεοποιήθηκε το τσιμέντο και έγινε η εκσκαφή της κατασκευής, όλες οι επιφάνειες ήταν καλυμμένες με λάσπη», προσθέτει ο αρχιτέκτονας. «Αρχικά σκοπεύαμε να καθαρίσουμε τα χώματα ώστε να φαίνεται η γκρίζα τσιμεντένια κατασκευή. Ωστόσο, μας εντυπωσίασε η όψη με το χώμα και αποφασίσαμε να μείνει ως είχε». Για να σταθεροποιηθεί η λάσπη, εφαρμόστηκε μια ιαπωνική μέθοδος επιδιόρθωσης χωμάτινων τοίχων».
Σπίτι και μαγαζί με θέα
Στο εσωτερικό του κτίσματος, δεν δημιουργήθηκαν απλώς χώροι για να τοποθετηθούν έπιπλα. Αφού ολοκληρώθηκε το τσιμεντένιο πάνω μέρος και άδειασε ο χώρος από τα χώματα, το αρχιτεκτονικό γραφείο σύγκρινε τα σχέδια πριν και μετά τη χύτευση και διαπίστωσε ότι οι αποκλίσεις στα αρχικά σχέδια είχαν δημιουργήσει κάποια νέα σημεία που μπορούσαν να αξιοποιηθούν.
Το τρισδιάστατο σκανάρισμα των χώρων χρησιμοποιήθηκε για να σχεδιαστούν με ακρίβεια τα υαλοπετάσματα (και να γίνουν υπολογισμοί ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν θα έσπαγαν κατά την τοποθέτηση ή μετά, στο άνοιξε-κλείσε), κι ακόμα τα έπιπλα και όλες οι βοηθητικές εγκαταστάσεις (ύδρευση, αποχέτευση, εξαερισμός κ.ά.).
Εντός της κατοικίας, αυτό που θα ονομάζαμε «σαλόνι» είναι βυθισμένο στο πάτωμα, όπως επίσης η κουζίνα και η μπανιέρα. Αν και τυπικά «υπόγειο», το σπίτι έχει ανοίγματα που αφήνουν να μπει φυσικό φως και είναι σαν να βλέπουν στην παρθένα φύση. Τουλάχιστον μέχρι να διακρίνεις ψηλά στον ουρανό πυλώνες και καλώδια υψηλής τάσης, που θυμίζουν την πεζή καθημερινότητα πέρα από αυτό το παράδοξο κτίσμα.
Η απόδοση των πληροφοριών από τα Ιαπωνικά έγινε από το μεταφραστικό γραφείο Fraze Craze.
SLOW MONDAY NEWSLETTER
Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.
