ΤΙ ΜΟΥ ΕΜΑΘΑΝ ΟΙ ΑΘΛΗΤΕΣ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΟΦΑΝΗ

Η υπερπροσπάθεια των αθλητών που παρακολουθούμε στους Ολυμπιακούς Αγώνες από τον καναπέ του σπιτιού μας είναι μόνο η κορυφή του «παγόβουνου» που ονομάζεται πρωταθλητισμός. Επιτέλους, ακούστηκε ένα «κρακ».

Όλες αυτές τις μέρες παρακολουθώ τους Ολυμπιακούς Αγώνες Παρίσι 2024 με περίσσιο ενδιαφέρον. Εκτός του ότι έχω υπάρξει ερασιτέχνιδα αθλήτρια για πολλά χρόνια, αγαπώ πολύ τα σπορ και εκτιμώ όσα ιδεώδη μπορεί να εμπνεύσει ο αθλητισμός – χωρίς παρωπιδισμό για τη σκιώδη πλευρά του.

Ανάμεσα σε πάρα πολύ ευχάριστες και συγκινητικές στιγμές, αναπόφευκτα είδαμε και αθλητές που δεν ευοδώθηκαν οι στόχοι τους.

Μεταξύ άλλων, η κολυμβήτρια Άννα Ντουντουνάκη προσπάθησε μάταια να νοηματοδοτήσει το γεγονός ότι δεν προκρίθηκε. Η ξιφομάχος Δώρα Γκουντούρα δήλωσε με δάκρυα στα μάτια πως το μετάλλιό της βρίσκεται κάθε μέρα στην προπόνηση, εκεί που παλεύει με θεούς και δαίμονες.

H Uta Abe μετά τον αποκλεισμό της, Κυριακή 28 Ιουλίου 2024. © AP Photo/Eugene Hoshiko

Η Γιαπωνέζα τζουντόκα Uta Abe έπεσε κλαίγοντας στην αγκαλιά του προπονητή της, όταν έχασε τον πρώτο της αγώνα μετά από 5 χρόνια. Η Ισπανίδα παίκτρια badmington Carolina Marin αποχώρησε απελπισμένη από τον ημιτελικό, επειδή τραυματίστηκε, παρόλο που βρισκόταν μπροστά στο σκορ.

H Carolina Marin αποχωρεί τραυματισμένη από τον αγωνιστικό χώρο, Κυριακή 4 Αυγούστου 2024. © AP Photo/Kin Cheung

Τι κοινό είχαν όλες οι παραπάνω αθλήτριες; Εξέφρασαν ειλικρινά και απερίφραστα τα αρνητικά συναισθήματά τους.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες και τα αρνητικά μας συναισθήματα

Παράλληλα με τους Ολυμπιακούς Αγώνες που εκτυλίσσονται στο Παρίσι παρακολουθώ και του Ολυμπιακούς Αγώνες… σχολιασμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αναρωτιέμαι: Επιτρέπουμε στους αθλητές να είναι πρώτα απ’ όλα άνθρωποι;

Για μένα, οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Παρισιού είναι το καθρέφτισμα μιας κοινωνίας που ζορίζεται με τα αρνητικά συναισθήματα και βιάζεται να μετακινηθεί από αυτά. Τις περισσότερες φορές καμουφλάρουμε εναγωνίως κάθε αποτυχία με έννοιες τοξικής θετικότητας. «Όλα γίνονται για κάποιο λόγο», «έλα, μην στενοχωριέσαι», «στις καρδιές μας είσαι νικητής», «δεν πειράζει». Κι όμως, κάποιες φορές, πειράζει!

Οι αθλητές είναι πρώτα απ’ όλα άνθρωποι που προσπαθούν για το ακατόρθωτο, θυσιάζουν, τολμούν και ναι, μπορεί να επιτύχουν, μα μπορεί και να αποτύχουν. Ας τους αφήσουμε να κλάψουν και να θρηνήσουν τους κόπους, τις θυσίες, τις προσδοκίες, τις ελπίδες τους, κι όταν περάσει η «καταιγίδα» ας αποφασίσουν οι ίδιοι εάν θέλουν να κρατήσουν κάποιο μάθημα από το βίωμά τους.

Μια ήττα, μια αποτυχία, μια ματαίωση είναι ένα πένθος. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για μια κορυφαία αθλητική διοργάνωση, που λαμβάνει χώρα μια φορά κάθε τέσσερα χρόνια. Πόσο μάλλον όταν όλοι οι αθλητές κουβαλούν στις πλάτες τους το βάρος των προσδοκιών που έχει ο κόσμος για εκείνους, αλλά κυρίως οι ίδιοι για τον εαυτό τους. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, προφανώς και είναι επίτευγμα έτσι κι αλλιώς η συμμετοχή σε Ολυμπιακούς Αγώνες.

Προσωπικά, με καθηλώνει ο σπαραγμός κάθε αθλητή σε ένα κατάμεστο στάδιο, γιατί πλέον μπορώ να αναγνωρίσω και να τιμήσω την ευαλωτότητά του. Δεν χρειάζεται να κλάψει κρυφά στα αποδυτήρια ούτε στο μαξιλάρι του, γιατί είναι και αυτό κομμάτι της πολυδιάστατης ιστορίας του που χρειάζεται να φανερωθεί. Κι αν νιώθουμε άβολα με αυτό ενώ καθόμαστε στον βολικό καναπέ μας, τότε είναι μόνο δικό μας πρόβλημα.

Αλήθεια, εσύ πώς διαχειρίζεσαι τα δικά σου αρνητικά συναισθήματα; Μαθαίνοντας να τα ρυθμίζουμε και «καλλιεργώντας» την συμπόνια και την κατανόηση προς τον εαυτό μας, έχουμε σίγουρα περισσότερες πιθανότητες να τα προσφέρουμε γενναιόδωρα και στους άλλους – τους φίλους, τους αθλητές, τους αγαπημένους μας.

Μιλώντας ανοιχτά για την ψυχική υγεία

Οι αποκαλύψεις της Simone Biles σχετικά με τις ψυχικές προκλήσεις που την ανάγκασαν το 2021 να εγκαταλείψει αναπάντεχα την προσπάθεια στην ενόργανη γυμναστική στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο σαφώς και τοποθέτησαν δυναμικά την ψυχική υγεία στο «κάδρο» του πρωταθλητισμού. Εμπνευσμένοι από την ειλικρίνειά της, πολλοί ακόμη Ολυμπιονίκες –μεταξύ των οποίων οι Naomi Osaka, Adam Peaty, Caeleb Dressel και Tom Daley– μοιράστηκαν παρόμοιες εμπειρίες.

H Simone Biles ποζάρει με τα μετάλλια που κατέκτησε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού, Δευτέρα 5 Αυγούστου 2024. © AP Photo/Charlie Riedel

Φυσικά, δεν απουσίασε η κακόβουλη και δογματική κριτική σχετικά με την αποχώρησή της από το Τόκιο, με πολλούς να την ερμηνεύουν ως παραίτηση. Όμως, αυτό που μοιάζει με παραίτηση για τους παρατηρητές/σχολιαστές, μερικές φορές είναι η πιο σωστή απόφαση για τους πρωταγωνιστές της ιστορίας. Η ίδια η αθλήτρια, πάντως, υπερασπίστηκε την επιλογή της θέτοντας ως προτεραιότητα την ψυχική της υγεία και δηλώνοντας, μεταξύ άλλων, πως «η σωματική υγεία είναι ψυχική υγεία». Μπορεί ένας αθλητής που νοσεί ψυχικά να αποδίδει τα μέγιστα σωματικά, ενώ παράλληλα απολαμβάνει αυτό που κάνει; Μάλλον όχι.

Φέτος, η επιστροφή της Simone Biles στους Ολυμπιακούς Αγώνες ήταν τουλάχιστον σαρωτική, κερδίζοντας 3 χρυσά μετάλλια και 1 ασημένιο. Όλα τα βλέμματα ήταν στραμμένα πάνω της, με την ίδια να αξιοποιεί ολοφάνερα ένα από τα «εργαλεία» που της πρόσφερε η ψυχοθεραπεία τα χρόνια που μεσολάβησαν, όπως οι τεχνικές αναπνοών. Αξίζει να παρακολουθήσεις το αθλητικό ντοκιμαντέρ «Simone Biles Rising» στην πλατφόρμα του Netflix.

Αλλά και ο δικός μας Εμμανουήλ Καραλής, αθλητής του άλματος επί κοντώ και μόλις πρόσφατα χάλκινος Ολυμπιονίκης στο Παρίσι, τοποθετήθηκε ανοιχτά για τα θέματα ψυχικής υγείας που αντιμετώπισε. Ήταν Αύγουστος του 2022 όταν δήλωσε πως αποσύρεται προσωρινά, αναφέροντας σε σχετική ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

«[…] Για πρώτη φορά φέτος έπαθα κρίση πανικού που με έκανε να βυθιστώ στο άγχος και την κατάθλιψη για αρκετό καιρό. Πίεσα τον εαυτό μου πολύ σκληρά για να αντιστρέψω αυτή την κατάσταση, αλλά αυτό έκανε τα πράγματα χειρότερα και δυστυχώς ο “κακός” Μανόλο κυριάρχησε και ανέλαβε.

»Αναγκάστηκα να συνεχίσω τη σεζόν και να προσπαθώ να είμαι θετικός και να απολαμβάνω κάθε αγώνα όπως κάνω, αλλά πάντα ένιωθα χαμένος και ακινητοποιημένος. Είμαι κουρασμένος και νιώθω εντελώς εξαντλημένος.

»Τελειώνω τη σεζόν μου εδώ. Χρειάζομαι λίγη ξεκούραση και πρέπει να επικεντρωθώ στην ψυχική μου υγεία για λίγο. Πρέπει να κάνω ένα βήμα πίσω και να κάνω ένα διάλειμμα για να πάρω πίσω το χαμόγελό μου».

O Εμμανουήλ Καραλής πανηγυρίζει την κατάκτηση του χάλκινου μεταλλίου στο Παρίσι, με τους γονείς και την αδερφή του, Δευτέρα 5 Αυγούστου 2024. © AP Photo/David Goldman

Με το τεράστιο και μεταδοτικό χαμόγελό του πανηγύρισε τώρα το μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού:

«Ό,τι πέρασα, την κατάθλιψη, τον ρατσισμό, τους τραυματισμούς όλα αυτά με έκαναν τον άνθρωπο που είμαι τώρα. Ένας δυνατός άνθρωπος, με αυτοπεποίθηση και χάλκινος Ολυμπιονίκης», δήλωσε μεταξύ άλλων.

Τα σημάδια της ανθρώπινης εμπειρίας των αθλητών αποτυπώνονται πλέον ξεκάθαρα σε ένα περιβάλλον που είχε καλυφθεί από ένα πέπλο τελειομανίας και αυτό αναμφίβολα είναι το πρώτο βήμα προς τη θεραπεία. Σας βλέπω και σας θαυμάζω – τώρα ακόμα περισσότερο!