ΤΙ ΕΧΕΙ ΝΑ ΠΕΙ Η ΚΑΡΜΕΝ ΣΕ ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ;

Η Έλενα Κέκκου ερμηνεύει την Κάρμεν στο ομότιτλο μπαλέτο της ΕΛΣ, που βλέπει την κλασική ιστορία υπό ένα σύγχρονο πρίσμα.

Ακόμα κι αν δεν έχεις δει ποτέ όπερα, όλο και κάτι θα σου λέει το όνομα της Κάρμεν και μάλλον έχουν φτάσει στ’ αυτιά σου μελωδίες από τη σύνθεση του Ζορζ Μπιζέ – που έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον, μέχρι και σε διαφημιστικά σποτ.

Η θρυλική αυτή ηρωίδα γεννήθηκε από την πένα του Γάλλου Προσπέρ Μεριμέ, στην ομότιτλη νουβέλα του που εκδόθηκε το 1845. Σύμφωνα με τον ίδιο, η υπόθεση βασιζόταν σε μια ιστορία που είχε ακούσει στην Ισπανία δεκαπέντε χρόνια νωρίτερα.

Η «Κάρμεν» του Μπιζέ έκανε πρεμιέρα το 1875 και –μολονότι τότε δεν σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία– εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο γνωστά και δημοφιλή έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου. Όμως η «Κάρμεν» που θα δούμε στη νέα παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής δεν είναι η όπερα αλλά μπαλέτο, με την υπογραφή του σημαντικού Σουηδού χορογράφου Γιόαν Ίνγκερ. Στη χορογραφία του, επιχειρεί μια διαφορετική ανάγνωση της διάσημης ιστορίας, επιλέγοντας να επικεντρωθεί στο θέμα της βίας, αλλά μέσα από τη ματιά ενός παιδιού.

«Η δική μου Κάρμεν δεν βασίζεται μόνο στη γυναικεία πρωταγωνίστρια της ιστορίας αλλά, όπως και στην πρωτότυπη νουβέλα του Μεριμέ, το μπαλέτο μου επικεντρώνεται στην ερωτική απόγνωση του Δον Χοσέ, ο οποίος, αποδεχόμενος την ελεύθερη φύση της αγαπημένης του, ξεκινάει έναν δρόμο προς την Κόλαση, ωθούμενος από τα πρωτόγονα ένστικτά του: το πάθος και την εκδίκηση», σημειώνει ο Ίνγκερ.

«Υπάρχει ένα στοιχείο μυστηρίου σε αυτόν τον χαρακτήρα: θα μπορούσε να είναι ένα παιδί, θα μπορούσε να είναι ο Δον Χοσέ. Θα μπορούσε ακόμη και να είμαστε εμείς, με την αρχέγονη καλοσύνη μας να έχει πληγωθεί από την εμπειρία της βίας, η οποία, ακόμα και αν δεν κρατάει πολύ, μπορεί να έχει επηρεάσει για πάντα αρνητικά τη ζωή μας και την ικανότητά μας να συνδεόμαστε με τους άλλους».

H Έλενα Κέκκου, μία από τις δύο χορεύτριες που ερμηνεύουν την Κάρμεν στη διπλή διανομή της ΕΛΣ, δίνει τη δική της οπτική για την παράσταση.

Φωτογραφία: Γιώργος Καλκανίδης

– Η Κάρμεν είναι γνωστή κυρίως από την όπερα του Μπιζέ. Τι θα έλεγες ότι αντιπροσωπεύει για σένα;

Την Απόλυτη Ελευθερία. Για μένα είναι πραγματικό δώρο να μπορώ να βιώσω στη σκηνή την απόλυτη ελευθερία της Κάρμεν.

– Πώς είναι η Κάρμεν που θα δούμε στη χορογραφία του Ίνγκερ; Τι έχει να πει στο σήμερα;

Η Κάρμεν δεν είναι μία παραδοσιακή femme fatale, ούτε μία αυθάδης σέξι ντίβα ή ασυγκράτητη τσιγγάνα. Είναι μία γυναίκα δυνατή, δυναμική, παθιασμένη, που κάνει αυτό που νιώθει κάθε στιγμή. Όταν είναι με τον Χοσέ, βρίσκεται εκεί ψυχή τε και σώματι, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι του ανήκει. Η Κάρμεν δεν φοβάται τη ζωή ή τον θάνατο.

Ο χορός της είναι γεμάτος ζωντάνια, δύναμη, αισθησιασμό, ένταση... και αλήθεια! Είναι ελεύθερη, επαναστάτρια και πάνω απ’ όλα γυναίκα σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία. Γυναίκα σ’ έναν κόσμο στον οποίο οι άντρες έχουν όλη τη δύναμη, όλη την εξουσία.

Αυτό που με συγκινεί ιδιαίτερα είναι ότι στο τέλος της παράστασης ίσως για λίγα δευτερόλεπτα να βλέπουμε τον πραγματικό χαρακτήρα της Κάρμεν, που είναι πιο βάναυση παρά όμορφη, πιο τραγική παρά σέξι.

Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος

– Τι θα νοσταλγούσες από την αθωότητα ενός παιδιού;

Αθωότητα είναι να ξαναβρεθεί το χαμένο «εσωτερικό παιδί», εκείνο που έχει θαφτεί κάτω από τα βάρη του καθωσπρέπει ενήλικου εαυτού μας. Η αγνότητα ψυχής που έχει ένα παιδί βγαίνει με αβίαστο και αυθόρμητο τρόπο, κάνοντάς μας πολλές φορές να χαμογελάμε και άλλες να προβληματιζόμαστε. Νοσταλγώ το φωτεινό παρόν που γεμάτο αυθεντικότητα προσδιορίζει η αθωότητα ενός παιδιού.

– Βλέποντας μια παράσταση μπαλέτου από την πλευρά του θεατή, από τη μια διακρίνω τις σωματικές απαιτήσεις μιας χορογραφίας κι από την άλλη προσπαθώ να αντιληφθώ το μήνυμα του έργου. Εσύ ως ερμηνεύτρια πώς συνδυάζεις αυτά τα δύο;

Το συγκεκριμένο μπαλέτο χορεύεται με μαλακά παπούτσια και συνδυάζει κλασική και σύγχρονη κίνηση. Εγώ απ’ την μεριά μου έδωσα χρόνο στο να βρω τη δική μου Κάρμεν, και στο κομμάτι το τεχνικό αλλά και στο κομμάτι το εκφραστικό, έτσι ώστε μπαίνοντας στα βαθιά του ρόλου να ταυτιστούν οι θερμοκρασίες των δύο προσώπων σε ένα.

Φωτογραφία: Βαλέρια Ισάεβα

– Πώς είναι η καθημερινότητα μιας χορεύτριας όπως εσύ;

Η καθημερινότητα ενός χορευτή είναι λίγο πολύ συγκεκριμένη, αν θες να καταφέρεις αυτά που απαιτούνται σε υψηλό επίπεδο. Καθημερινή άσκηση, σωστή διατροφή, επαρκής ύπνος και φυσικά να προσέχεις το σώμα σου για να ανταπεξέλθει. Είναι πρωταθλητισμός, οπότε απαιτούνται πολλές θυσίες.

– Τι καταλαβαίνεις ότι προσφέρει ο χορός στον κόσμο;

Ο χορός αποτελεί μία από τις αρχαιότερες εκφράσεις του ανθρώπινου σώματος. Σε κάθε περίσταση της ζωής μας, ο χορός επενέβαινε και λειτουργούσε ως κάθαρση για την ανθρώπινη ψυχή σε οποιοδήποτε συναισθηματικό πεδίο και αν βρισκόταν.

Η κίνηση του σώματος σε συνδυασμό με την ανθρώπινη επαφή καθιστά τον χορό έναν από τους κορυφαίους τρόπους επικοινωνίας και συνδιαλλαγής με άλλους ανθρώπους. Ο χορός είναι ένας τρόπος να αισθανθείς τη δυναμική της ψυχής σου. Να απελευθερώσεις την ενέργειά σου και να υπερβείς τα όριά σου, έστω και για λίγα λεπτά.

– Εκτός από τον χορό, τι άλλο είναι πάθος για σένα;

Έχω πάθος με το interior design. Πιστεύω πραγματικά πως αν δεν ήμουν χορεύτρια, θα ήμουν αρχιτέκτων. Μου αρέσει να διακοσμώ χώρους, βλέπω επίπεδα και προοπτικές σε εικόνες ακατέργαστες .Νομίζω πως το πάθος για την αρχιτεκτονική συνάδει με τον χορό γιατί και τα δύο δεν έχουν όρια.

Το μπαλέτο «Κάρμεν» θα παρουσιαστεί στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος στις 07, 10, 14, 15, 18 και 25 Φεβρουαρίου 2024. Κλείσε εισιτήρια