ΤΙ ΕΙΠΕ Η JANE FONDA ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΟΥ ΕΧΕΙ
Με την ανακοινωσή της στο Instagram ότι πάσχει από λέμφωμα μη-Hodgkin, η διάσημη ηθοποιός Jane Fonda εστιάζει σε δύο πολύ σημαντικά ζητήματα: την υγειονομική περίθαλψη στις ΗΠΑ και την κλιματική κρίση. Πόσο εμπνευστικό είναι αυτό!
Η ανακοίνωση για ένα ζήτημα υγείας στα social media μπορεί να έχει μεγάλη βαρύτητα, να ενημερώσει, να ευαισθητοποίησει και να θίξει σημαντικούς τομείς της δημόσιας ζωής. Εξαρτάται από το ποιος και πώς την κάνει. Ο λόγος για τη Jane Fonda, τη διάσημη Αμερικανίδα ηθοποιό που λίγο πριν συμπληρώσει τα 85 της χρόνια ανακοίνωσε στον λογαριασμό της στο Instagram ότι πάσχει από έναν καρκίνο σε μεγάλο ποσοστό ιάσιμο.
«Έχω διαγνωστεί με λέμφωμα μη-Hodgkin και έχω ξεκινήσει χημειοθεραπείες. Είναι ένας ιάσιμος σε μεγάλο βαθμό καρκίνος. Το 80% των ασθενών επιβιώνει, οπότε νιώθω πολύ τυχερή», έγραψε. Μέσω της ανάρτησής της, όμως, η Fonda καυτηρίασε τόσο το σύστημα υγείας και ασφαλίσεων στις ΗΠΑ, που ως γνωστόν είναι σχεδόν ανύπαρκτο, όσο και την περιβαλλοντική κρίση για την οποία αγωνίζεται ως ακτιβίστρια τα τελευταία χρόνια. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα ένα-ένα.
Aπό τι πάσχει η Jane Fonda
Τα μη-Hodgkin λεμφώματα είναι η πιο συχνή αιματολογική κακοήθεια στους ενήλικες. Είναι μια κατηγορία λεμφωμάτων χαμηλής κακοήθειας, που πλήττουν άτομα μεγάλης ή μέσης ηλικίας. Εκεί, ο στόχος της θεραπείας δεν είναι συνήθως η εκρίζωση της νόσου, αλλά η επιμήκυνση της επιβίωσης και η βελτίωση της ποιότητας ζωής, καθώς ένας συνδυασμός ανοσοθεραπείας και χημειοθεραπείας φέρει θεαματικά αποτελέσματα. Έτσι, σε ποσοστό περίπου 80%, όπως αναφέρει και η Fonda στην ανάρτησή της, ο καρκίνος αυτός ξεπερνιέται.
Ως λέμφωμα ορίζονται γενικά οι καρκίνοι που αναπτύσσονται στο λεμφικό σύστημα. Αποτελούν περίπου το 4% όλων των καρκίνων, με συνηθέστερο τύπο τη νόσο Hodgkin. Όλα τα άλλα λεμφώματα της ίδιας κατηγορίας ονομάζονται μη-Hodgkin λεμφώματα.
Το λεμφικό σύστημα είναι μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος του σώματος. Περιλαμβάνει ένα δίκτυο από λεπτούς σωλήνες, τα λεγόμενα λεμφικά αγγεία, που διακλαδίζονται στους ιστούς σε όλο το σώμα, όπως και τα αιμοφόρα. Τα λεμφικά αγγεία μεταφέρουν τη λέμφο, ένα άχρωμο υγρό, το οποίο περιλαμβάνει τα λεμφοκύτταρα που έχουν στόχο την καταπολέμηση των λοιμώξεων. Στα μη-Hodgkin λεμφώματα, τα κύτταρα του λεμφικού συστήματος αναπτύσσονται μη φυσιολογικά. Διαιρούνται πολύ γρήγορα και πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα. Σχηματίζεται έτσι υπερβολικός ιστός και αρχίζουν να αναπτύσσονται όγκοι.
Πιθανοί παράγοντες που προδιαθέτουν για την ανάπτυξή τους θεωρείται ο ιός Epstein-Barr, ο ιός HTLV-1, το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, η ηπατίτιδα C, καθώς και η ανοσοκαταστολή, η οποία είναι επιβεβλημένη σε κάποιους ασθενείς.
Ασφάλεια υγείας: Ένα τεράστιο κοινωνικό ζήτημα
«Είμαι επίσης πολύ τυχερή, γιατί έχω ασφάλιση υγείας και πρόσβαση στους καλύτερους γιατρούς και θεραπείες. Συνειδητοποιώ –και είναι οδυνηρό– ότι είμαι προνομιούχα. Σχεδόν κάθε οικογένεια στις ΗΠΑ έρχεται αντιμέτωπη με τον καρκίνο κάποια στιγμή και πάρα πολλές δεν έχουν πρόσβαση στην ποιοτική υγειονομική περίθαλψη που έχω εγώ. Αυτό είναι άδικο», έγραψε επίσης στην ανάρτησή της και πολλοί έσπευσαν να τη συγχαρούν για τον δυναμισμό της να αναφερθεί με τόση ειλικρίνεια σε ένα τόσο ευαίσθητο θέμα.
Οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν καθολικό πρόγραμμα υγειονομικής περίθαλψης. Η ασφάλιση υγείας των πολιτών στηρίζεται σε ένα ιδιωτικό σύστημα ασφάλισης μέσω των εργοδοτών. Πράγμα που σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις προσφέρουν στους εργαζόμενους μεγαλύτερα ή μικρότερα πακέτα ασφάλισης ή, ορισμένες φορές, δεν παρέχουν καν ασφάλιση.
Γι’ αυτό και θεωρείται πρωτοποριακό το ασφαλιστικό πρόγραμμα Obamacare, που εισηγήθηκε το 2010 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Barack Obama, προσφέροντας πρόσβαση στην υγεία σε χαμηλόμισθους και άπορους που δεν δικαιούνταν ασφάλιση. Τα διάφορα πολιτειακά και ομοσπονδιακά ασφαλιστικά προγράμματα, τα οποία χρηματοδοτούνται από τη φορολόγηση των πολιτών, εφαρμόζονται από την κάθε πολιτεία με διαφορετικό τρόπο και κριτήρια για τους ωφελούμενους, καθιστώντας το ζήτημα «υγειονομική περίθαλψη» ένα μεγάλο αγκάθι στις ΗΠΑ.
«Ο καρκίνος είναι δάσκαλος»
Εξίσου σημαντικό όμως είναι και το ζήτημα της περιβαλλοντικής κρίσης, στο οποίο η ηθοποιός αναφέρθηκε εκτεταμένα, γράφοντας: «Πρέπει επίσης να μιλήσουμε όχι μόνο για τις θεραπείες αλλά και για τα αίτια του καρκίνου, ώστε να μπορέσουμε να τα εξαλείψουμε. Οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν ότι τα ορυκτά καύσιμα προκαλούν καρκίνο. Το ίδιο και τα φυτοφάρμακα, πολλά από τα οποία βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα».
Σύμφωνα με την ίδια, θα υποβάλλεται σε χημειοθεραπείες για 6 μήνες, αλλά αυτό δεν θα εμποδίσει την ακτιβιστική της δράση. «Ο καρκίνος είναι δάσκαλος και δίνω μεγάλη προσοχή στα μαθήματα που μου επιφυλάσσει», σημείωσε χαρακτηριστικά. «Κάτι που μου έχει ήδη δείξει είναι η σημασία της κοινότητας. Του να διευρύνει και να ενισχύει κανείς τον κύκλο των ανθρώπων που τον περιβάλλουν, ώστε να μην είναι μόνος. Και ο καρκίνος, μαζί με την ηλικία μου –σχεδόν 85–σίγουρα με διδάσκει τη σημασία της προσαρμογής σε νέα δεδομένα».
«Ζούμε στην πιο σημαντική περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας, γιατί αυτά που θα κάνουμε ή δεν θα κάνουμε τώρα θα καθορίσουν το μέλλον», συνέχισε. «Δεν θα επιτρέψω στον καρκίνο να με εμποδίσει να κάνω ό,τι μπορώ, χρησιμοποιώντας κάθε εργαλείο που έχω. Αυτό περιλαμβάνει και τη συνέχιση της κοινότητας Fire Drill Fridays και την εύρεση νέων τρόπων για να χρησιμοποιήσουμε τη συλλογική μας δύναμη, ώστε να επέλθουν αλλαγές». Το 2019 η Fonda ηγήθηκε της ακτιβιστικής δράσης Fire Drill Fridays με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την περιβαλλοντική κρίση.
Καθώς πλέον γίνεται όλο και περισσότερο φανερό ότι η υγεία μας σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή, η ανάγκη για ένα σχέδιο παγκόσμιας δράσης γίνεται πιο επιτακτική. Είτε μιλάμε για πανδημία, είτε για την εμφάνιση νέων ιών, είτε για την υπερθέρμανση του πλανήτη, καταλήγουμε στον ίδιο παρονομαστή: τη ρύπανση του περιβάλλοντος.
Με την ανακοίνωση λοιπόν της ασθένειάς της, η Jane Fonda εδραιώνει ακόμη περισσότερο τον δικό της ρόλο ως πρότυπο κοινωνικού και περιβαλλοντικού ακτιβισμού. Και η ιστορία της γίνεται έμπνευση για όλους μας.